Yunus Ali
Yunus Ali Enayetpuriy (arabcha: يونس علي العنايتفوريbengalcha: ইউনুস আলী এনায়েতপুরী ; 1886-1951) yoki oddiygina
Xoʻja Enayetpuri so‘fiy avliyo boʻlgan.
Shaxsiy hayoti
Yunus Ali 1886-yilda tugʻilgan. U 17 yoshidan boshlab Kalkuttada 18 yil davomida Sayyid Vojid Ali qoʻlida tahsil oladi. U Bag‘dodlik sayyidlar avlodidan bo‘lgan deb ishoniladi, lekin yozuvlar Chaitra 26, 1330 (milodiy 1924)da sodir bo‘lgan yong‘inda yo‘q qilingan. Xoʻja 1952-yilda vafot etgan.
Taʼlimotlari
Xoʻjaning taʼlimoti Tajalliyga, ilohiy nurga qaratilgan va uning izdoshlari yuz minglab kishilardan iborat edi. Xoʻja Enayetpuriy „yozma“, „maʼruza“ va „xonqoh“ kabi uch tomonlama o‘qitish usulini ishlab chiqqan.
Uning soʻfiylik tariqati boshqa toʻrtta soʻfiylik tariqatiga taʼsir qiladi: Qodiriy, Chishti, Naqshbandiya va Mujaddediy, Naqshbandiyning (Mujaddidiy) alohida taʼsiri bilan hamda u Bangladeshga Mujaddediya tariqatini joriy etgani uchun alohida eʼtirof etilgan. Oʻsha paytdagi Sharqiy Pokistonda soʻfiylarning uygʻonishi Xojaning soʻfiylikka shubha bilan qaraydigan musulmonlarga, jumladan, shariat va soʻfiylikni (tariqa) uygʻunlashtirishga qaratilgan faoliyati bilan bogʻliq. U shariat va tasavvufga oid ikkita „Shariyat Alo“ („Shariat nuri“) va „Ganje Asror“ („Sirlar shahri“) kitoblarini yozgan.
Merosi
Xoʻja Yunus Ali universiteti va Xoʻja Yunus Ali tibbiyot kolleji ilm dargohlari Xoʻja nomi bilan atalgan. Muassasalar Xoʻjaning izdoshi va kuyovi M. M. Amjad Husayn tomonidan tashkil etilgan boʻlib, tibbiyot kollejining joylashuvi uning hayoti davomida Xoʻja tomonidan tanlangan hududda bunyod etilgan. Ro-ro paromi, shuningdek, „ENAYETPURI“ M/F ham Xoʻja nomi bilan atalgan.
Bangladeshdagi Xoʻja Enayetpuriga bagʻishlangan va uning ixlosmandlari tomonidan tashkil etilgan Xanqahlar (soʻfiy markazlari) quyidagilardan iborat:
Enayetpur Darbar Sharif xonaqohiga ruhiy peshvo, Enayetpuriyning uchinchi o‘g‘li Kamol Uddin va xonaqoning hozirgi sajjada nashin (so‘fiy ustozi) rahbarlik qiladi. Xoʻja Kamol Uddin Naqshbandiya va Mujaddidiy farmoni boʻyicha hokimiyat egasi hisoblanadi. U oʻzining akalari Xoʻja Xosim Uddin va Xoʻja Mozammel Huqning oʻrnini egallaydi, xonaqodagi sobiq sajjada nashin lavozimida faoliyat yuritadi.
Manbalar
uz.wikipedia.org