Vladimir Sinkler
Vladimir Oleksandrovich Sinkler (ukraincha: Володимир Олександрович Сінклер; 1879-yil 12-Yanvar, O‘zbekiston Respublikasi Fargʻona viloyati Margʻilon shahri — 1946-yil 16-mart, Kiyev, SSSR) — Ukraina harbiy rahbari, Rossiya armiyasi generali va Ukraina Xalq Armiyasi generali.
Biografiyasi
Vladimir Sinkler sobiq Qo‘qon xonligining Marg‘ilon shahrida (hozirgi O‘zbekiston Respublikasi Fargʻona viloyati Margʻilon shahri) tavallud topgan. Margʻilon shahri taxminan 1875-yilda Rossiyaga qarashli Turkiston mintaqasida yangi tashkil etilgan Fargʻona viloyatining uyezd markaziga aylantiriladi. Bir paytlar Buyuk Britaniyada istiqomat qiluvchi Sinklerlar oilasi 1688-yildagi shonli inqilobdan soʻng u yerni tark etgan.
Oilasi
Sinklerlar oilasi zodagonlar oilasidan boʻlgan. Rus zobiti, harbiy muhandis oilasida tugʻilgan, bolalik yillarida otasidan erta yetim qolgan. Sinkler oʻzini doimo ukrainalik deb hisoblagan (xususan, bu maʼlumot 1945-yilda soʻroq paytida bergan koʻrsatmalarida keltirilgan). Uylangan, turmush oʻrtogʻi — Lyudmila.
Taʼlimi
Vladimir Sinkler Orenburg Neplyuevskiy kadet korpusini (1896), Sankt-Peterburgdagi Mixaylovskiy artilleriya bilim yurtini (1899, 1-toifali imtiyozli diplom bilan), Nikolayev nomidagi Bosh shtab harbiy akademiyasini (1905, 1-toifali imtiyozli diplom bilan) Aleksandr Grekov va Aleksandr Lignau kabi hamkasblari bilan birga tamomlagan. Oʻqishni aʼlo baholar bilan tugatgandan soʻng, Sankt-Peterburgda turli lavozimlarda, shu jumladan, shtab-ofitseri sifatida xizmat qiladi. Sinkler oʻz faoliyati davomida, asosan, ofitser boʻlib faoliyat yuritgan.
Oktyabr inqilobidan keyin Sinkler Ukraina Xalq Armiyasi bosh shtabiga xizmat qilish uchun yuboriladi. 1918-yilda general-kvartalmaster lavozimiga koʻtariladi. 1919-yilda Kiyevning bolsheviklar tomonidan bosib olinishida muhim rol oʻynab, Bosh shtabda xizmat qilishni davom ettiradi. 1919-yil oxirida Bosh shtab boshligʻi etib taʼyinlanadi. 1920-yilda u Polsha bilan muzokaralarda Ukraina delegatsiyasiga boshchilik qiladi va natijada Varshava shartnomasi imzolanadi.
Rossiya armiyasi zobiti
Vladimir Sinkler 1896-yil 31-avgustda artilleriya maktabining kursanti sifatida xizmatga kiradi. Maktabni tugatganidan soʻng, 1899-yil 9-avgustdagi Oliy maktab buyrugʻi bilan serjant darajasidan leytenant darajasiga koʻtariladi (1897-yil sentyabrdan ish stajiga ega) va qutqaruvchilar gvardiyasi 2-artilleriya brigadasiga (Sankt-Peterburg) xizmat qilish uchun tayinlanadi. 1903-yil avgustdan qoʻriqchi leytenant lavozimini egallaydi (1903-yil 8-sentyabrdan ish stajiga ega).
1903—1905-yillarda Nikolayev akademiyasining Bosh shtabida (Sankt-Peterburg) tahsil oladi. Akademiyani tugatganidan soʻng, Sinkler „fanlardagi ajoyib yutuqlari uchun“ muddatidan oldin gvardiya Bosh shtabi kapitanlari lavozimiga koʻtariladi, keyinchalik gvardiya Bosh shtab kapitanlari nomi gvardiya gen-shtav kapitanlari nomiga oʻzgartiriladi.
Rus-yapon urushida ishtirok etish maqsadida 1905-yilda Uzoq Sharqdagi qoʻshinlar bosh qoʻmondoni shtab-kvartirasiga yuboriladi. Urush oxirida rotaning malakali qoʻmondonligidan Pavlovskiy xavfsizligini taʼminlash va uni qoʻriqlash polkiga qoʻmondonlik qiladi.
1907-yil noyabr oyidan — 45-piyoda diviziyasi shtab-kvartirasining katta ad’yutanti, keyinchalik 1908-yil aprel oyidan gvardiya korpusi shtab-kvartirasining katta ad’yutanti lavozimlarida xizmat qiladi. 1911-yilga kelib, Bosh shtab podpolkovnigi unvoniga sazovor boʻladi.
1912-yilning martidan 1913-yil avgustigacha gvardiya qoʻshinlari shtab-kvartirasi va Sankt-Peterburg harbiy okrugi topshiriqlari boʻyicha shtab ofitseri, undan keyin gvardiya qoʻshinlari va Sankt-Peterburg harbiy okrugi shtab-kvartirasining katta adyutanti lavozimiga koʻtariladi.
Mukofotlari
Birinchi jahon urushi paytida dastlab polk shtab boshligʻi, keyin esa rus piyodalar polkiga qoʻmondonlik qilgan. General-mayor unvoni va 2 va 3-darajali Avliyo Stanislaus ordeni, 2 va 3-darajali Avliyo Anna ordeni, avliyo Vladimir ordeni, 3 va 4-darajali qilich bilan taqdirlangan.
Vafoti
Ukraina Xalq Respublikasining urushdagi magʻlubiyatidan soʻng, isteʼfoga chiqadi va Sharqiy Polshaga istiqomat qilish uchun joʻnaydi, mahalliy Ukraina jamiyati hayotidagi muhim voqelarda qatnashib keladi. Ikkinchi Jahon urushi oxirida Ichki ishlar xalq komissariyati tomonidan hibsga olinib, Kiyev qamoqxonalaridan biriga yuboriladi. Oradan maʼlum vaqt oʻtgach, Lukyanivska qamoqxonasida vafot etadi.
Manbalar
uz.wikipedia.org