Vladimir Petrov




Vladimir Mitrofanovich Petrov (1920-yil 21-iyul, Astraxan — 1997-yil 28-sentabr, Toshkent) — rus va sovet rassomi, oʻqituvchi, Oʻzbekistonda ishlagan va yashagan, 1958-yildan SSSR Rassomlar uyushmasi aʼzosi, landshaftshunoslik fanlari ustasi, realistik yoʻnalishning sodiq tarafdori. Asosiy rasmlar sotsialistik realizm uslubida chizilgan. Ulugʻ Vatan urushi qatnashchisi.

Biografiyasi



Vladimir Mitrofanovich Petrov 1920-yilda Astraxanda tugʻilgan.

Rassomning otasi Mitrofan Vladimirovich Petrovning ijtimoiy kelib chiqishi va kasbi haqida ishonchli maʼlumotlar yoʻq.

Onasi — Raisa Prokofyevna Xanova, oddiy dehqon oilasidan, maʼlumoti — qishloq maktabi. 1924-25-yillarda bir necha koʻchishdan soʻng, oila Astraxan viloyatining Sergiyevka qishlogʻida rassomning onasining vataniga joylashgan. 1928-yilda otasining kutilmagan vafotidan keyin onasi ogʻir va tuzalmas kasal boʻlib qoldi. Toʻqqiz yoshidan ota-ona qaramogʻisiz qolgan va buvisi qaramogʻida, keyin esa bolalar uyida tarbiyalangan.

1934-yilda Astraxandagi sanʼat texnikumiga (hozirgi P. A. Vlasov nomidagi Astraxan rassomlik maktabi) oʻqishga kirishga harakat qildi. Ammo qabul qilish uchun etti yillik maktabni tugatganligi toʻgʻrisidagi guvohnoma talab qilinadi, ammo u faqat oltita sinfni tugatganligi toʻgʻrisidagi guvohnomaga ega edi — qishloq maktabida boshqa sinflar yoʻq edi. Biroq, oʻspirinda inkor etib boʻlmaydigan badiiy isteʼdodni koʻrgan asoschi va oʻsha paytda maktab rahbari Pavel Alekseyevich Vlasovning talabiga binoan u qabul qilindi. 1939-yilda maktabda oʻqishni muvaffaqiyatli tugatib, u Enotayevskga oʻqituvchi sifatida yuborilgan, ammo 1939-yil noyabr oyida u armiyaga chaqirilgan. Polk maktabi, kichik serjant, 635-piyoda polkining pulemyot boʻlimi komandiri boʻlgan. Bu unvonda Vladimir Petrov 1941-yil 22-iyuni Belorussiyaning Brest viloyatida qarshi oladi. U koʻplab ogʻir janglarning guvohi va ishtirokchisi boʻlishga majbur boʻldi — Smolensk, Stalingrad, Kursk, Xarkov.

1943-yil iyul oyidan boshlab katta serjant Vladimir Petrov 6-gvardiya armiyasining DKA harbiy rassomi etib tayinlandi. U urushning tugashini Rigada, Badiiy akademiyada kutib oldi, u yerda 1945-yil 4-maydan boshlab harbiy rahbariyatning koʻrsatmasi va oldingi eskizlari va taassurotlariga koʻra u „Armiyamizning Vatan urushi Harbiy yoʻli“ (xizmat safari buyrugʻidan iqtibos) haqida rasmlar chizdi. Xuddi shu 1945-yilda u demobilizatsiya qilindi va Latviya Badiiy akademiyasiga oʻqishga kirdi.

Taqdim etilgan ishlarning professional darajasini hisobga olgan holda, tanlov komissiyasi Vladimir Petrovni darhol ikkinchi kursga oʻqishga kirishni tavsiya qildi. Rassom akademiyadagi asosiy oʻqituvchilari sifatida professorlar Konrad Ubans, Ariya Skrid, Leo Svemp, Yanis Liepinsh, rassomlar Eduard Kalnish va Nikolay Breykshlarni nomlaydi.

1949-yilda Vladimir Petrov akademiya kursini muvaffaqiyatli tamomladi. Dissertatsiya va talabaning oʻzi surati mamlakatdagi mashhur „Ogonyok“ jurnalining 1949-yildagi 27-sonida chop etilgan. Oʻsha yili Vladimir Petrov Oʻzbekistonga keladi va u yerda umrining oxirigacha yashaydi va ishlaydi. Rassom 37 yil davomida ijod bilan faol shugʻullanib, Toshkent rassomlik bilim yurtida chizmachilik, rangtasvir va kompozitsiyadan saboq beradi.

1949-yildan boshlab Vladimir Petrovning asarlari umuman, istisnosiz, Toshkentdagi Respublika koʻrgazmalarida, Moskva, Riga, Kiyev, Astraxan va boshqa shaharlarda oʻtkazilgan „Oʻzbekiston oʻn yilliklari“da namoyish etilgan. Toshkentda 1971, 1990 va 1997-yillarda rassomning shaxsiy koʻrgazmalari oʻtkazilgan. V. M. Petrov Oʻzbekistonda oʻtkazilgan Ulugʻ Vatan urushi faxriylarining barcha guruh koʻrgazmalari ishtirokchisi hisoblanadi.

1977 va 1980-yillarda „Gikosso“ galereyasi rassomning asarlarini Yaponiyada namoyish etgan. Oksforddagi (Buyuk Britaniya) „Zamonaviy sanʼat muzeyi“ 1992-yilda „Tasviriy sanʼatdagi Sovet sotsialistik realizmi“ koʻrgazmasida asarni taqdim etdi. Petrovning asarlari 1993-yilda „Overland Gallery“ dagi (AQSh) „Rus va sovet realizmi“ koʻrgazmasida namoyish etilgan. Rassomning koʻplab rasmlari Germaniya, Ispaniya, Italiya, Isroil va Kanada fuqarolarining shaxsiy kolleksiyalarida saqlanadi.

V. M. Petrovning rasmlari Oʻzbekiston, Belarus, Qozogʻiston, Rossiya, Ukraina, Sankt-Peterburg, Moskva muzeylaridan xarid qilingan. Rassom 1997-yilda Toshkentda vafot etgan.

Rasmlar



Koʻrgazmalar, oila arxivlarida mavjud boʻlgan kataloglar bilan tasdiqlangan




Nashrlar




Mukofotlar




Havolalar




uz.wikipedia.org



Uzpedia.uz