Varaqa ibn Navfal

Varaqa ibn Navfal ibn Asad ibn Abd-al-Uzzo ibn Qusay Al-Qurashi y( ورقه بن نوفل بن أسد بن عبد العزّى بن قصي القرشي arab) Islom payg'ambari Muhammadning birinchi xotini Xadicha binti Xuvaylidning ota tomondan birinchi amakivachchasi edi. U islomdan oldingi davrda tavhidning sof shakliga amal qilgan hanif hisoblangan. Varaqa, ehtimol, 610-yilda, Muhammad(s.a.v)o'zining birinchi vahiysini olganidan ko'p o'tmay vafot etgan.

Varaqa va Xadicha ham Muhammad(s.a.v)ning ikki marta chetlatilgan birinchi amakivachchalari edi: ularning otasi tomonidan bobosi Asad ibn Abdul-Uzzo Muhammad(s.a.v)ning katta bobosi edi. Asad ibn Abd-al-Uzzo Muhammad(s.a.v)ning ota-bobosi Qusay ibn Kilabning nabirasi edi.Varaqaga Xadichaga uylanish taklif qilindi, lekin nikoh hech qachon amalga oshmadi.

Varaqa islom anʼanalariga ko'ra Muhammad(s.a.v) paygʻambarligiga birinchi boʻlib ishongan haniflardan biri boʻlgani uchun hurmatga sazovor.

Hadis an'analari

Muhammadga guvoh

Muhammad(s.a.v)ning birinchi vahiysi haqida (96:1-5-oyatlar deb tushuniladi) aytilganida, Varaqa u zotning bashorat qilishga chaqiruvini sahih deb tan oldi. Rivoyatda Varaqa rivoyat qilinadi: "Unga Musoga kelgan eng ulug' qonun keldi; albatta, u bu qavmning payg'ambaridir".

Oisha roziyallohu anhodan ikki xil rivoyat bu tafsilotlarni beradi.

Yana Oisha(r.a) rivoyat qiladilar: «Nabiy sollallohu alayhi vasallam yuragi tez urib turgan paytda Xadichaning oldiga qaytdilar. U uni nasroniylikni qabul qilgan va Injilni arab tilida o'qigan Varaqa ibn Naufalning oldiga olib bordi. Varaqa: «Nima ko'ryapsiz?» — deb so'radi. U buni aytganida, Varaqa: «Bu Alloh Muso payg'ambarga yuborgan farishtadir. Agar ilohiy risolatni olguningizcha yashasam, sizni qattiq qoʻllab-quvvatlayman”[6]

Keyin Xadicha uni amakivachchasi Varaqa ibn Naufil ibn Asad ibn Abduluzzoning huzuriga hamrohlik qildi. U islomdan oldingi davrda nasroniy bo'lib , ibroniy harflari bilan yozuv yozar edi. U Xushxabardan ibroniy tilida Xudo xohlagancha yozardi. U keksa odam edi, koʻzlari koʻrmagan edi. Xadicha Varaqaga: “Jiyaningning hikoyasini eshit, ey amakivachcham!” dedi. Varaqa: “Ey jiyanim! Nima ko'rdingiz?" Allohning Rasuli ko'rganlarini tasvirlab berdi. Varaqa aytdilar: «Bu Alloh Musoga (Jabroil farishta) yuborgan sirlarni saqlaydigan kishi edi. Qaniydi, men yosh boʻlib, xalqing seni chetlab oʻtadigan vaqtgacha yashasam”. Rasululloh: «Meni haydab chiqaradilarmi?» — deb soʻradilar. Varaqa roziyallohu anhu: “Kimki sen keltirgan narsaga oʻxshash narsa bilan kelgan boʻlsa, unga adovat boʻladi, agar men seni chiqarib yuboriladigan kungacha tirik qolsam, seni qattiq qoʻllab-quvvatlagan boʻlardim. " Ammo bir necha kundan keyin Varaqa vafot etdi va ilohiy ilhom ham bir muddat to'xtab qoldi.[7]

She'rlar

Ba'zi she'rlarni Varaqa o'z sherigi Zayd ibn Amr ibn Nufayl uchun yozganligi xabar qilingan.

Siz to'g'ri yo'lda edingiz, Ibn Amr.

Siz jahannamning yonayotgan pechidan qutuldingiz

yagona Xudoga xizmat qilish orqali

va behuda butlarni tashlab...

Chunki Xudoning marhamati insonlarga yetib boradi

ular yer ostida etmish vodiy bo'lsa ham.[8]

Bilolni ta'qib qilish

Kun jaziramasida Varaqa ochiq vodiydan o'tib ketayotganda, Umayya ibn Xalaf o'z quli Bilol ibn Rabohni ko'kragiga katta tosh qo'yib yotqizishga majbur qilayotgan edi, toki u iymonini inkor etib, Lot va Uzzoga sig'inishi uchun.Bilol “Bir, bir!” deb turib oldi. ya'ni yagona Xudo bor edi.Varaqa qoʻshildi: “Bir, bir, xudoga qasamki, Bilol! Soʻng Umayya va uning qabilasiga qilingan haqoratga e’tiroz bildirdi: “Allohga qasamki, agar uni shu tarzda oʻldirsangizlar, qabrini ziyoratgoh qilib qoʻyaman”.Umayya bunga e'tibor bermadi.

Ibn Kasir bu an'anaga shubha qiladi, chunki musulmonlarni ta'qib qilish Varaqaning o'limidan bir necha yil o'tgach boshlangan. Biroq, Sprengerning ta'kidlashicha, Bilol ajdodlari Habash millatiga mansub bo'lib, ehtimol u musulmon bo'lgunga qadar nasroniy bo'lgan va 610-yildan oldin Umayya uni shu sababli quvg'in qilgan bo'lishi mumkin. Bunday holda, Varaqa o'z hamkoriga yordam berishga harakat qilgani haqidagi hikoya haqiqat bo'lishi mumkin. Boshqa tomondan, Bilolni nasroniy deb ta'riflaydigan manbalar yo'q, aksincha, u musulmon bo'lishidan oldin butlarga sig'inishdan voz kechib, Bilol Islomni qabul qilishdan oldin mushrik bo'lganiga ishora qilgan. Bundan tashqari, Bilol Islomni birinchi qabul qilganlardan biri edi.

O'limdan keyingi martaba

Muhammad(s.a.v) Varaqa haqida: “ Varaqa ibn Navfalga tuhmat qilmanglar, chunki men uning jannatda bir yoki ikkita bogʻi borligini koʻrdim ”, dedilar.

Xadicha Muhammad alayhissalomga Varaqa " sizga ishondi, lekin u siz kelishidan oldin vafot etdi ", dedi.

Muhammad(s.a.v) qo'shib qo'ydi: " Men uni tushimda ko'rdim va uning ustida oq liboslar bor edi. Agar u doʻzax egalaridan boʻlganida, bundan boshqasini kiygan boʻlar edi”

Manba

Havolalar

uz.wikipedia.org