Valter Funk
Walther Emanuel Funk (talaffuzi: Uolter Emanuel Funk; 18-avgust 1890-yil, Trakenen, Sharqiy Prussiya — 31-may 1960-yil, Dusseldorf) — nemis jurnalisti, natsistlar iqtisodiyot vaziri, Reichsbank prezidenti.
Biografiyasi
Tadbirkor oilasida tugʻilgan. Waltherning amakisi — pianinochi Alfred Reyzenauer , Listning sevimli shogirdi boʻlgan.
1908-1912-yillarda Leypsig va Berlinda huquq, adabiyot, musiqa va iqtisod boʻyicha tahsil olgan. „Berliner National-Zeitung“ va „Leipziger Neueste Nachrichten“ gazetalarida ishlagan. 1915-1916-yillarda harbiy xizmatni oʻtagan, harbiy xizmatga yaroqsiz deb boʻshatilgan.
1921-yildan Berlin fond birjasi muharriri, 1927-yildan Berlin fond birjasi va Berlin sanoat va savdo palatasi matbuot xizmati raisi, 1928-yildan 1932-yilgacha Germaniya sanoat jamiyati va ijtimoiy siyosat boshqaruvining yetakchi aʼzosi boʻlgan.
1931-yil may oyidan NSDAP „Siyosiy va iqtisodiy matbuot xizmati“ning muharriri boʻlib ishlagan. 1933-yil fevraldan u Gitlerning shaxsiy matbuot yordamchisi etib tayinlanadi. 1933-yil mart oyida u Xalq taʼlimi va targʻibot vazirligining davlat kotibi etib tayinlandi va shu bilan birga hukumat matbuot kotibi sifatida ham ishlaydi. 1933-yil 15-noyabrda Imperator Madaniyat palatasi raisining oʻrinbosari etib saylandi.
1938-yil 4-fevralda Shaxt isteʼfoga chiqqanidan soʻng u Reyx iqtisodiyot vaziri etib tayinlandi. 1939-yil 19-yanvardan Reyxsbankining prezidenti, 1939-yil avgustdan — harbiy-iqtisodiy choralar uchun mas’ul boʻlgan Reyx Mudofaa Vazirlar Kengashining aʼzosi boʻldi.
1940-yilda u yahudiylarning banklar va boshqa muassasalarda saqlanadigan mulkka boʻlgan huquqlarini bekor qiladi.
1943-yil 4-fevralda u urush iqtisodiyotiga aloqador boʻlmagan barcha korxonalarni yopishni buyurdi. Oʻsha yilning sentyabr oyida u Qurol-yarogʻ vaziri Albert Shpeerning markaziy rejalashtirish shtabiga aʼzo boʻldi, u Ittifoqchilarning bombardimoniga qaramay, harbiy ishlab chiqarishni koʻpaytirishga muvaffaq boʻldi.
1944-yilga kelib Funk oʻz mavqeyini yoʻqotdi, chunki Albert Shpeer uning samarasiz ishidan norozi edi.
1945-yil 11-mayda u Britaniya qoʻshinlari tomonidan Rur viloyatida hibsga olindi.
1946-yil 1-oktyabrda Nyurnbergdagi sudda u Xalqaro harbiy tribunal tomonidan umrbod qamoq jazosiga hukm qilindi va oʻsha yilning noyabrida u Shpandau qamoqxonasiga olib ketildi.
1957-yil 16-mayda Funk sogʻligʻi sababli erta ozod qilindi.
1958-yil dekabr oyida u 10 900 nemis markasi miqdorida jarimaga tortildi.
Walther Funk 1960-yil 31-mayda Dyusseldorfda vafot etdi.
Hukumat mukofotlari
Manbalar
Adabiyotlar
Havolalar
uz.wikipedia.org