USMONOV Mirjalol
Mirjalol Oqilovich Usmonov – 1939-yil Toshkent shahrida tugʻilgan. ToshDU (hozirgi OʻzMU) sharq fakultetining 1962-yil bitiruvchisi. Sharqshunos-filolog-arabshunos, falsafa fanlari nomzodi, dotsent. 1962—1964-yillar Oʻz FA SHI da kichik ilmiy xodim; 1964—1967-yillar OʻzFA Falsafa va huquq institutida aspirant, 1970-yilga qadar kichik ilmiy xodim, katta ilmiy xodim. 1970-yildan ToshDU (hozirgi OʻzMU) falsafa tarixi va mantiq kafedrasida dotsentlik vazifasini bajaruvchi va 1973-yildan dotsent. 1999-yildan nafaqada.
Ilmiy yoʻnalishi – Sharq falsafasi tarixi.
Asosiy ilmiy ishlari:
Nomz. diss. mavzusi: “Abu Bakr arRoziyning falsafiy qarashlari”. – T., 1969.
1. Istochniki dlya izucheniya filosofskogo naslediya ar-Razi //Obщestvennыe nauki v Uzbekistane. – Tashkent,1968. – №3. –13 s.
2. Abu Bakr Zakariyyo ar-Roziy //Gulistan. – Toshkent, 1968. – №5.- B.10.
3. Oʻrta asr Sharqining buyuk mutafakkiri ar-Roziy // Oʻzbekiston. – Toshkent, 1968.
4. Zakariye ar-Razi // Iz filosofskogo naslediya Vostoka. – Tashkent: Fan, 1972. – S. 80.
5. Ar-Razi i Beruni // Obщestvennыe nauki v Uzbekistane. –Tashkent, 1973. – №3. –S. 12.
6. Otrыvki iz proizvedeniy Zakariye ar-Razi // Materialы iz istorii obщestvenno - filosofskoy mыsli v Uzbekistane. – Tashkent: Fan, 1975. – B.8.
7. Ucheniye sredneaziatskix mыsliteley IX – XI vv. o stroyenii materii // Trudы TashGU. – Tashkent, 1980. – S.12.
8. Dialektika ucheniya “O dvoystvennosti istinы” v gnoseologicheskix vozzreniyax sredneaziatskix mыsliteley IX – XI vv. – Tashkent, 1987. – S. 30.
9. Qadimgi va oʻrta asrlar Gʻarbiy Yevropa falsafasi: oʻquv qoʻllanma. – Toshkent, 2000. – 150 b.
USMONOV Mutallib Ahmedovich (1924 – 1994) Andijon viloyatining Izboskan tumanida tugʻilgan. SAGU (hozirgi OʻzMU) sharq fakulteti xorijiy Sharq mamlakatlari tarixi boʻlimining 1952-yil bitiruvchisi. Sharqshunos-tarixchi-eronshunos, falsafa fanlari doktori, professor.
1952—1957-yillarda Andijon viloyati gazetalarida muharrir; Andijon viloyati madaniyat boshqarmasi boshligʻi; 1957—1961-yillarda Moskvada Ijtimoiy fanlar akademiyasi aspiranti; 1961—1963-yillar Andijon viloyat partiya komitetining targʻibot va tashviqot boʻlimi rahbari; 1963—1965-yillar OʻzR Vazirlar kengashida fan va texnika yutuqlarini joriy qilish referentlar guruhining boshligʻi; 1965—1987-yillar Oʻz FA Falsafa va huquq institutining katta ilmiy xodimi, sektor mudiri (orada: 1981 – 1984 Afgʻonistondagi sovet elchixonasida maslahatchi). 1990—1994-yillar OʻzRFA SHI Qurʼon tarjimasi guruhining boshligʻi, islomshunoslik boʻlimining mudiri, yetakchi ilmiy xodim. Ayni paytda, umrining oxirgi uch yilida Prezident devonida maslahatchi.
Ilmiy yoʻnalishi – islomshunoslik, islom tarixi, Sharq falsafasi. 60 dan ortiq ilmiy ishlar muallifi. Xalqaro miqyosdagi qator ilmiy konferensiyalar (Parijda YUNESKO uyushtirgan maxsus simpozium (1981), Kobul (1983), Moskva (1979, 1988), Toshkent (1980), Ashxabod) qatnashchisi. OʻzR ning Faxriy yorligʻi bilan mukofotlangan (1994).
Asosiy ilmiy ishlari:
Nomz. diss. mavzusi: “Sotsialnaya suщnost ideologii arabskogo natsionalizma”. – M., 1961.
Dokt. diss. mavzusi: “Osnovnыe etapы evolyutsii Islama”. – M., 1979.
1. Molodыm propagandistam v povsednevnuyu pomoщ // Partiynaya jizn. – Toshkent, 1963. – №1. – S.72 – 75.
2. Hozirgi islom // Ilmiy ateizm masalalari: oʻquv qoʻllanma. Toshkent: Fan, 1964. – B.196 – 210.
3. Sovremennыe arabskiye issledovateli o Muxammade Abdo // Obщestvennыe nauki v Uzbekistane». – Tashkent, 1965. – № 7. - S. 45 – 49.
4. Ilk islom va uning ijtimoiy-sinfiy xarakteri. – Toshkent: Oʻzbekiston KP MQ nashriyoti, 1967. - 38 b.
5. Xorijiy sharq mamlakatlari progressiv ijtimoiy-falsafiy qarashlari tarixidan lavhalar. – Toshkent: Fan, 1971. – B.149 – 171, 175– 184, 185 – 194, 227 – 232, 252 – 261.
6. Diniy aqidalar va ularning mohiyati. – Toshkent: Oʻzbekiston, 1972. – 37 b.
7. Problemы religii v mirovozzrenii Biruni // Biruni. k 1000-letiyu so dnya rojdeniya. – Toshkent: Fan, 1973. – S. 39-52.
8. Qurʼon – islomning asosiy manbai; shariat va axloq // Ateizm va din. – Toshkent: Oʻzbekiston, 1974. – B.42 – 77.
9. Islom aqidalari va marosimlari. – Toshkent, 1975. – 143 b.
10. Ocherki iz istorii obщestvenno-filosofskoy mыsli v Uzbekistane. I i II glavы. – Tashkent: Uzbekistan, 1977. – B.8 – 27, 28 – 52. -V soavtorstve s M. M. Xayrullayevыm.
11. Islom va uning internizatsiya tendensiyalari. – Toshkent: Oʻzbekiston, 1979. – B.189 – 221.
12. Ob osnovnыx etapax istoricheskoy evolyutsii islama // Islam i yego rol v sovremennoy ideynopoliticheskoy borbe razvivayuщixsya stran Azii i Afriki: Materialы koordinatsionnogo soveщaniya. – M. – T., 1980. - S. 47 – 52.
13. Islom aqidalari va marosimlari. – Alma-ata: Kazaxstan, 1980. – uygʻur tilida.
14. Prichini jivuchesti islama sut religii v regionax yego rasprostraneniya v SSSR. – M.: Znaniye, 1980.
15. Soderjaniye Korana // Nauka i religiya. – M., 1980. – №10. - 27 – 31.
16. Kak sozdavalsya Koran // Nauka i religiya. – M., 1980. – №9. - 32 – 37.
17. Nekotorыe metodologicheskiye voprosы izucheniya modernizatsii sovremennogo islama. – M., 1980. –№ 26. – S.254 – 267.
19. Islam v SSSR / mualliflar jamoasi. – M.: Mыsl, 1983. - 173 s.
20. Ispolzovaniye dogm islama v afganskoy kontrrevolyutsii: posobiye dlya slujebnogo polzovaniya. – Kobul, 1984.
21. Shariat i yego vliyaniye v Afganistane: posobiye dlya slujebnogo polzovaniya. – Kobul, 1984. -tarjima.
22. Sovremennaya ideologicheskaya borba i islam // Agitator Uzbekistana. – Tashkent, 1985. – № 10. – S. 23 – 26.
23. O suщnosti “islamskogo faktora” // Inf.byullet.akad obщ.nauk. – M., 1986. – № 2.
24. Islam i ateizm v voprosax i otvetax / avtorom napisanы 13 razdelov). – Tashkent: Uzbekistan, 1986.
25. “Islamskiy faktor” i sovremennaya ideologicheskaya borba / tekst razrabotka. – Tashkent: rotaprint, 1986.
26. Islom dini va hozirgi ideologik kurash / soʻz boshi va 186 ta maqola // Islam. Spravochnik (mualliflar jamoasi), 1-nashri. – Toshkent: OʻzSE, 1986. – B.3 – 31.
27. Islom va hozirgi zamon / soʻz boshi va 186 ta maqola // Islom. spravochnik, 2-nashri. – Toshkent: OʻzSE, 1987.
28. Islam. – M.: Politizdat, 1988.
29. Ateistik ensiklopedik lugʻat / mualliflar jamoasi. – Toshkent: OʻzSE, 1988.
30. Islamskiy faktor i ideologicheskaya borba // Kommunist Uzbekistana. – Tashkent, 1988.
31. Islom va hozirgi zamon / soʻz boshi va 186 ta maqola // Islam. spravochnik, 3-nashri. – Toshkent: OʻzSE, 1989. – B.3 – 40.
32. Kommentarii Korana / Vstupitelnaya statya i kommentarii sur 1 – 16 // Zvezda Vostoka. – Toshkent, 1990. – № 1 – 12.
33. Oʻrta Osiyo olimlarining hurfikrliligi va antiklerikal gʻoyalar. (II bob, Beruniyning dinga munosabati). – Toshkent: Fan, 1990. -A.Sharipov bilan hammualliflikda.
34. Drevniy pamyatnik literaturы (Koran) / Vstupitelnaya statya i kommentariy sur 1 – 114. // Zvezda Vostoka. – Tashkent, 1990. № 1 – 12. – S. 23 – 28.
35. Rasprostraneniye islama i yego rol v istorii Sredney Azii // Iz istorii obщestvenno-filosofskoy mыsli v volnodumii Sredney Azii. – Tashkent: Fan, 1991. - S. 10 – 26.
36. Kommentarii Korana // Zvezda Vostoka. – Tashkent, 1991. – № 1 – 12.
37. Imom Muslim an-Naysaburiy // Muloqot. – Toshkent, 1991. – №12. -B.59 – 60.
38. Ob islame kak nravstvennoy kategorii // Dialog. – Toshkent, 1991. – № 7. s. 62 – 66.
39. Islom va demokratiya // Muloqot. – Toshkent, 1991. – №7. – B.63 – 67.
40. Navbatdagi gʻoyaviy xuruj // Muloqot. – Toshkent, 1991. – №2. – B.45 – 50.
41. Qurʼoni karim va janobi Rasululloh amallari. – Toshkent: Nur, 1992. - 78 b.
42. Muhammad paygʻambar // Muloqot. – Toshkent, 1993. – № 6/7 va 8/9.
uz.wikipedia.org