Urugvay-Germaniya munosabatlari
Germaniya — Urugvay munosabatlari Germaniya va Urugvay oʻrtasidagi tashqi aloqalardir. Germaniyaning Montevideoda elchixonasi bor. Urugvayning Berlinda elchixonasi, Gamburgda bosh konsulligi va 6 ta faxriy konsulligi (Bremen, Dyusseldorf, Frankfurt-na-Mayn, Myunxen, Potsdam va Shtutgartda) mavjud. Germaniya Urugvayning Yevropa Ittifoqidagi asosiy savdo sherigi hisoblanadi.
Tarixi
1850-yillardan boshlab nemis muhojirlari Urugvayning rivojlanishiga muhim hissa qoʻshganlar. Urugvay 1935-yildan boshlab nemis yahudiylariga boshpana taklif qildi. Mennonit jamoalari 1948-yildan boshlab Germaniyadan Urugvayga Ikkinchi jahon urushidan keyin hijrat qilishgan.
Birinchi jahon urushi paytida Urugvay Germaniyaga qarshi chiqqan va diplomatik munosabatlarni uzgan.
1939-yil 13-dekabrda Urugvay qirgʻoqlari yaqinida River Pleyt jangi boʻlib oʻtdi. Jangda ingliz qoʻshinlari Germaniyaning Graf Spee kemasini choʻktirib yubordilar. Urugvay tashqi ishlar vaziri sifatida doktor Alberto Guani bilan diplomatik munozara boʻlib oʻtdi. Guani kemaning Montevideo bandargohida qolishi uchun 72 soatlik vaqt jadvalini belgiladi. Graf Speening 1150 kishidan iborat omon qolgan ekipajining aksariyati Urugvay va Argentinada internirlangan va koʻplari urushdan keyin qolgan. Germaniyaning Urugvaydagi elchixonasi mulozimining aytishicha, uning hukumati Germaniya kemaga egalik huquqini daʼvo qiladimi yoki yoʻqligi haqidagi oʻz pozitsiyasini bildirgan rasmiy xat yuborgan. Germaniyaning daʼvosi bekor qilinadi, chunki 1940-yil boshida fashistlar hukumati kemani qutqarish huquqini Britaniya hukumati nomidan ishlayotgan urugvaylik tadbirkorga sotgan. Biroq, har qanday qutqarish huquqi Urugvay qonunlariga koʻra bajariladi.
1940-yilga kelib Germaniya Urugvay bilan diplomatik aloqalarni uzish bilan tahdid qildi.
1942-yil 25-yanvarda Urugvay fashistlar Germaniyasi bilan diplomatik munosabatlarni uzdi.
Ikkinchi jahon urushidan keyin Urugvay Germaniya Federativ Respublikasi va Germaniya Demokratik Respublikasi bilan diplomatik munosabatlar oʻrnatdi.
2011-yil oktabr oyida Urugvay prezidenti Xose Muxika Germaniyaga rasmiy tashrif bilan keldi.
Madaniy aloqalar
Urugvayda Gyote instituti mavjud. Montevideo nemis maktabi 1857-yilda ochilgan nemislarning ikki millatli maktabidir. Bu Janubiy Amerikada ochilgan birinchi nemis maktabi hisoblanadi. Urugvaydagi Germaniya universitetlariga kirish uchun qoʻshma imtihon mavjud boʻlib, u ikkala mamlakatdagi universitetlarga kirish huquqini beradi. Nemis tilidagi maktabni mennonitlar boshqaradi. Madaniy hamkorlik shartnomasi 1989-yil 8-mayda imzolangan.
Savdo aloqalari
2009-yilda Urugvaydan Germaniyaga eksport 205 million yevroni, Germaniyadan Urugvay importi esa 133 million yevroni tashkil etgan. Germaniya mamlakatning Yevropa Ittifoqidagi asosiy savdo sherigi hisoblanadi. Germaniya Urugvayga eksport qiluvchi davlatlar orasida Braziliya, AQSh, Argentina va Meksikadan keyin beshinchi oʻrinda turadi. Germaniya import qiluvchi davlatlar roʻyxatida Braziliya, Argentina, AQSh, Xitoy, Venesuela va Rossiyadan keyin yettinchi oʻrinda turadi. Urugvay nemis importini yetkazib beruvchilar orasida 84-oʻrinni va Germaniya eksportini xaridorlar orasida 108-oʻrinni egallaydi.
Siyosiy asoslar
Fridrix Ebert fondi va Konrad Adenauer fondi Montevideoda vakolatxonaga ega. Boshqa nemis fondlari orasida Fridrix Naumann jamgʻarmasi, Geynrix Böll jamgʻarmasi va Roza Lyuksemburg jamgʻarmasi mavjud.
Manbalar
Havolalar
uz.wikipedia.org