Uran-234
Uran-234/ Tursunboyev Islam
Uran-234 (
234U yoki
U-234 ) va uran rudasida Uran-234 ning bilvosita sifatida uchraydi, ammo u xom uranning atigi 0,0055 % (millionda 55 qism) ni tashkil qiladi, chunki uning yarimparchalanish davri atigi 245,500 yilni tashkil etadi. Bu esa U ning yarim parchalanish davridan 18000 marta kichik. Shunday qilib, tabiiy namunadagi U va U larning nisbati ularning bir-biriga nisbatan yarim yeirilish davrlari nisbatiga teng. Yadroviy parchalanish orqali U hosil boʻlishining asosiy yoʻli quyidagicha: uran-238 yadrolari Uran-235 boʻlish uchun alfa zarrachasini chiqaradi. Keyinchalik, qisqa yarimparchalanish davri bilan Th yadro beta zarrachani chiqaradi va protaktiniy-234 ( Pa) yadro izomeriga aylanadi. Nihoyat, Pa yadrolari U yadroga aylanish uchun yana bir beta zarrachani chiqaradi.
Uran-234 yadrosi alfa emissiyasi bilan toriy-230 yadrosiga parchalanadi. Spontan parchalanadigan yadrolarning kichik qismi (milliardga vir necha ulush) bundan mustasno.
Tabiiy urandan juda oz miqdorda U ni ajratib olish uranni muntazam boyitishda qoʻllaniladiganga oʻxshash izotoplarni ajratish yordamida amalga oshirilishi mumkin. Biroq, U ni ajratish uchun kimyo, fizika yoki muhandislik sohalarda haqiqiy ehtiyoj yoʻq. U ning juda kichik sof namunalarini kimyoviy ion almashish jarayoni orqali — alfa parchalanish orqali U gacha parchalanishiga imkon berish uchun namunalaridan olish mumkin.
Shakllanish va yemirilish
Uran-234 quyidagi parchalanishlar natijasida hosil boʻladi:
93
234
N
p
→
92
234
U
+
e
+
+
ν
e
;
{\displaystyle \mathrm {^{234}_{93}Np} \rightarrow \mathrm {~_{92}^{234}U} +e^{+}+{\nu }_{e};}
91
234
P
a
→
92
234
U
+
e
−
+
ν
¯
e
;
{\displaystyle \mathrm {^{234}_{91}Pa} \rightarrow \mathrm {^{234}_{92}U} +e^{-}+{\bar {\nu }}_{e};}
94
238
P
u
→
92
234
U
+
2
4
H
e
.
{\displaystyle \mathrm {^{238}_{94}Pu} \rightarrow \mathrm {^{234}_{92}U} +\mathrm {^{4}_{2}He} .}
Uran-234 ning parchalanishi quyidagi yoʻllar bilan sodir boʻladi:
92
234
U
→
90
230
T
h
+
2
4
H
e
;
{\displaystyle \mathrm {^{234}_{92}U} \rightarrow \mathrm {^{230}_{90}Th} +\mathrm {^{4}_{2}He} ;}
chiqarilgan α-zarrachalar energiyasi 4722,4 keV (28,42 % hollarda) va 4774,6 keV (71,38 % hollarda).
92
234
U
→
80
206
H
g
+
12
28
M
g
.
{\displaystyle \mathrm {^{234}_{92}U} \rightarrow \mathrm {^{206}_{80}Hg} +\mathrm {^{28}_{12}Mg} .}
92
234
U
→
82
210
P
b
+
10
24
N
e
;
{\displaystyle \mathrm {^{234}_{92}U} \rightarrow \mathrm {^{210}_{82}Pb} +\mathrm {^{24}_{10}Ne} ;}
92
234
U
→
82
208
P
b
+
10
26
N
e
.
{\displaystyle \mathrm {^{234}_{92}U} \rightarrow \mathrm {^{208}_{82}Pb} +\mathrm {^{26}_{10}Ne} .}
Yana qarang
Manbalar
uz.wikipedia.org