Uot Tayler qo'zg'oloni

Wat Tyler qoʻzgʻoloni (Uot Tayler qoʻzgʻoloni) — oʻrta asrlarda Angliyadagi dehqonlarning eng yirik qoʻzgʻoloni (1381). Rahbarlari — Uot Tayler va Jon Boll. Koʻpchilik grafliklar hududini qamrab olgan. Iyunda qoʻzgʻolonchilar shahar kambagʻallari koʻmagida Londonga kirishgan. Qirol bilan muzokaralar chogʻida krepostnoy huquqni bekor qilinishini (Mayl-End dasturi), jamoa yerlarini qaytarilishini va tabaqaviy tenglikni (Smitfild dasturi) talab qilishgan. Muzokaralar chogʻida Uot Tayler qirol odamlari tomonidan xiyonatkorona oʻldirilgan. Qoʻzgʻolon bostirilgan.

uz.wikipedia.org

Sun'iy intellekt javobi:

Uot Tayler qo‘zg‘oloni (inglizcha: Wat Tyler's Rebellion yoki Peasants' Revolt of 1381) — Angliyaning o‘rta asrlar davrida sodir bo‘lgan keng qamrovli qishloq aholisi va ishchilari isyoni. Bu qo‘zg‘olon 1381-yilda, Qirol Rikard II hukmronligi davrida yuzaga kelgan.

Qo‘zg‘olonning sabablari

Soliqlar va majburiy yig‘imlar: Angliya hukumati yuzaga kelgan iqtisodiy va harbiy muammolarni bartaraf etish uchun qishloq aholisi va shaharliklar ustiga soliqni oshirdi. Eng muhimi — "poll tax" (bosh soliq) edi, bu soliq barcha aholiga teng miqdorda solinardi va kambag‘allar uchun juda qiyin edi.
Qul mehnatini olib tashlash tendensiyasi: O‘sha davrda Angliyada qullik tizimi asta-sekin buzilayotgan edi va ko‘plab qishloq ahli erkinlik talab qilayotgan edi. Ammo yer sohiblari qishloq aholisini qullik holatida tutish uchun kurashayotgan edi.
Ijtimoiy adolatsizlik: Boylar va kam taʼminlangan aholi o‘rtasida katta farq yuzaga kelgandi, kambag‘allar o‘z haqlarini talab qilmoqda edilar.

Qo‘zg‘olonning boshi

1381-yil bahorida Jan Jofreyd, Uot Tayler va boshqalar boshchiligidagi qishloq aholisi Londonga qarab yo‘l oldi. Uot Tayler bu harakatning yetakchisiga aylandi.

Qo‘zg‘olon voqealari

Qo‘zg‘olonchilar Rikard IIning hofizlarini bosib olishga harakat qildi.
Qirolning o‘zini shaxsan kutib olib, unga o‘z talablarini bildirdi.
Uot Tayler va uning tarafdorlari yer sohiblari va yuqori tabaqalar vakillarini jazolashdi, mulklarini talon-taroj qildi.
Deyarli bir oy davomida qo‘zg‘olon kuchayib, hukumatni tahdid qilgan edi.

Natijalari

Qirol Rikard II qo‘zg‘olonchilarni tinchlantirish uchun ularning talablarini qisman qabul qildi va ularni osodiqlikka chaqirdi.
Ammo keyinchalik qo‘zg‘olon boshlanganidan so‘ng Uot Tayler qo‘lga olinib o‘ldirildi.
Qo‘zg‘olon bostirildi, va hukumat qatʼiy choralar ko‘rdi.
Hukumat soliq tizimini o‘zgartirdi, lekin ijtimoiy adolatsizliklar biroz saqlab qoldi.

Qo‘zg‘olonning ahamiyati

Uot Tayler qo‘zg‘oloni o‘rta asr Angliyasida ijtimoiy va siyosiy tuzumga qarshi ko‘plab kam daromadli sinflarning ilk katta isyoni hisoblanadi. Bu qo‘zg‘olon Angliya tarixida qishloq va shaharliklarning huquqlari uchun kurashning ramzi sifatida qoldi va keyingi asrlarda ishlash va ijtimoiy adolat masalalarida muhim o‘rin tutdi.

Agar batafsilroq ma'lumot kerak bo‘lsa yoki boshqa savollaringiz bo‘lsa, ayting!