Ukrtatnafta
"Ukrtatnafta" Ukrainaning neftni qayta ishlash kompaniyasi boʻlib, 1994-yilda tashkil etilgan. U mamlakatdagi eng yirik neft mahsulotlari ishlab chiqaruvchilardan biridir. Kompaniya Kremenchugda joylashgan, 368,500 bbl/d (58,590 m/d) neftni qayta ishlash quvvatiga ega mamlakatdagi eng yirik neftni qayta ishlash zavodi va bir nechta yoqilgʻi quyish shoxobchalarini boshqaradi. Ukrtatnaftaning 43,1% ulushi Ukrainaning „Naftogaz Ukraina“ davlat energetika kompaniyasiga, 8,6% ulushi „Tatneft“ Rossiya kompaniyasiga va 28,8% ulushi Tatariston hukumatiga tegishli.
Munozaralar
Rossiyaning „Tatneft“ neft kompaniyasi va Ukraina hukumati oʻrtasida Ukrtatnaftani nazorat qilish borasida bahslar davom etmoqda. Ukrtatnaftaning 18% aksiyalari Tatneft bilan ittifoqdosh boʻlgan ikkita offshor kompaniyaga oʻtkazildi, biroq bu bitim Ukraina hukumati tomonidan tan olinmadi. Sud qaroriga koʻra, ushbu ulush Naftogazga topshirildi va 2007-yil oktyabr oyida „Tatneft“ tomonidan tan olinmagan boshqaruv oʻzgarishi yuz berdi. Mart oyida Tatneft Ukrainaga qarshi xalqaro arbitraj sudiga murojaat qildi.
2022-yilning kuzida, Igor Kolomoyskiy nazorati ostidagi Ukrtatnafta ₴3,2 mlrd soliq toʻlashdan bosh tortdi.
2022-yilgi milliylashtirilishi
2022-yil 6-noyabrda prezident Volodimir Zelenskiy boshchiligidagi hukumat kompaniya nazoratini qoʻlga olish uchun harbiy holat toʻgʻrisidagi qonundan foydalandi. „Urush sharoitida mamlakatimiz uchun zarur boʻlgan bunday qadamlar amaldagi qonunlar asosida amalga oshirilib, mudofaa sohamizning dolzarb ehtiyojlarini qondirishga xizmat qiladi“, – dedi Zelenskiy. Ukraina hukumati dvigatel ishlab chiqaruvchi Motor Sich, energetika kompaniyasi Ukrnafta, avtomobil ishlab chiqaruvchi KrAZ va transformator ishlab chiqaruvchi Zaporojtransformator kompaniyalarini ham bir vaqtda oʻz nazoratiga oʻtkazdi.
Ukrainalik milliarderlar Igor Kolomoyskiy va Gennadiy Bogolyubov Ukrtatnafta aksiyalarining 60 foiziga egalik qilishgan. Ushbu aksiyalar Ukraina Mudofaa vazirligi tomonidan boshqariladigan maxsus depozitar hisob raqamiga oʻtkaziladi.
Jinoiy faoliyatda gumon qilinishi
2023-yil 1-fevralda Ukraina Iqtisodiy xavfsizlik byurosi Ukrtatnafta va Ukrnafta kompaniyalariga tegishli 1 milliard dollarlik oʻgʻirlash sxemasini fosh qilganini eʼlon qildi.
40 milliard grivna miqdoridagi nomaʼlum oʻzlashtirish Ukrnafta va Ukrtatnaftaning sobiq rahbariyatiga aloqadorligi daʼvo qilinadi. Noqonuniy sxemalar soliq toʻlashdan boʻyin tovlash va pul yuvishni oʻz ichiga oladi.
Yoqilgʻi sotishdan aksiz soligʻini toʻlamaganlik uchun yuqori rahbariyat va bosh buxgalterga nisbatan qoʻshimcha ayblovlar qoʻyildi, bu 605 million grivnani tashkil qiladi.
Manbalar
uz.wikipedia.org