UEFA Evro-2024

Odatda UEFA Euro 2024 chempionati yoki oddiygina Evro-2024, 2024 yilgi UEFA futbol boʻyicha Yevropa chempionati UEFA tomonidan unga aʼzo davlatlarning erkaklar terma jamoalari uchun toʻrt yillik xalqaro futbol chempionatining 17-nashri boʻladi. Germaniya 2024-yilning 14-iyundan 14-iyuliga qadar oʻtkazilishi rejalashtirilgan turnirga mezbonlik qiladi.

Bu safar uchinchi marta Evropa chempionati oʻyinlari Germaniya hududida va ikkinchi marta qayta birlashtirilgan Germaniyada oʻtkaziladi. Bunga sabab sobiq Gʻarbiy Germaniya 1988 yilda turnirga mezbonlik qilgan va koʻp millatli Evro-2020ning toʻrtta oʻyini Myunxenda oʻtkazilgan. Evro-2020 COVID-19 pandemiyasi sababli 2021-yilga qoldirilganidan soʻng turnir odatdagi toʻrt yillik tsikliga qaytadi.

Italiya finalda penaltilar seriyasida Angliya ustidan gʻalaba qozonib, 2020 yilgi turnirda gʻalaba qozongan amaldagi chempion.

Qur’a tashlash jarayoni

2017-yilning 8-martida UEFA 2017-yilning 3-martiga qadar faqat Germaniya va Turkiya turnirni oʻtkazish niyatida ekanligini eʼlon qildi

Mezbon 2018-yil 27-sentabr kuni Shveysariyaning Nyon shahrida tanlab olindi. Germaniya dastlab Evro-2020 ga toʻliq mezbonlik qilishni rejalashtirgan, vaholanki 2012 yil mayiga qadar mezbonlikka hech qanday aniq qiziqish bildirmagan.

UEFA Ijroiya qoʻmitasi mezbonga yashirin ovoz berish orqali ovoz berdi, mezbonni aniqlash uchun oddiy koʻpchilik ovoz talab qildi. Ovozlar teng boʻlgan taqdirda, UEFA prezidenti hal qiluvchi ovoz beradi.

Saralash

Mezbon Germaniya avtomatik tarzda turnirga yoʻllanma oldi. Qolgan 23 ta oʻrin saralash turnirida aniqlanadi; 20 ta oʻrin 10 ta saralash guruhi gʻoliblari va ikkinchi oʻrin egalarining toʻgʻridan-toʻgʻri saralashiga koʻra, qolgan uchta oʻrin esa pley-off bosqichida aniqlanadi. Pley-offdagi oʻrinlar UEFA Millatlar ligasining 2022–23 yilgi mavsumida eng yaxshi natija koʻrsatgan, lekin saralash turniri orqali saralashdan oʻta olmagan jamoalarga beriladi.

2022-yil 9-oktabr kuni Frankfurtdagi Festhalleda UEFA Evro-2024 saralash guruh bosqichiga qur’a tashlash marosimi boʻlib oʻtdi.

2022-yil 20-sentabr kuni Xvarda (Xorvatiya) boʻlib oʻtgan UEFA Ijroiya qoʻmitasi yigʻilishida Rossiyaning Yevro-2024 saralashidan chetlashtirilishi, 2022-yil fevralida Ukrainaga bostirib kirishi ortidan UEFA tomonidan Rossiyaning barcha jamoalari chetlatilishi tasdiqlandi. Bu Rossiyaning 2000-yildan beri birinchi marta Yevropa chempionati finalida ishtirok etmasligini anglatardi.

Chempionat Joylari

Germaniyada UEFAning Evropa chempionati oʻyinlari uchun minimal sigʻimi 30 000 oʻrindiq talabini qondiradigan koʻplab stadionlari mavjud.

Evro-2024 uchun tanlangan oʻnta maydondan toʻqqiztasi JCh-2006 uchun ishlatilgan: Berlin, Dortmund, Myunxen, Kyoln, Shtutgart, Gamburg, Leyptsig, Frankfurt va Gelzenkirxen . Dyusseldorf 2006-yilda foydalanilmagan, lekin ilgari 1974-yilgi FIFA Jahon chempionati va UEFA Evro-1988 uchun ishlatilgan, oʻninchi joy sifatida xizmat qiladi; aksincha, 2006 yilda mezbonlik qilgan Gannover, Nyurnberg va Kayzerslautern bu chempionat uchun foydalanilmaydi.

Turnirning yakuniy qur’a tashlash marosimi 2023-yil 2-dekabr, CET 18:00 da Gamburgdagi Elbfilarmoniyada boʻlib oʻtadi. Mezbon Germaniya avtomatik tarzda 1-potga joylashtiriladi va A1 pozitsiyasiga joylashtiriladi. Pley-offning uchta gʻolibi qur’a vaqtida maʼlum boʻlmaydi va 2024 yil mart oyida oʻtkazilishi rejalashtirilgan ushbu pley-offda ishtirok etuvchi jamoalar qur’a tashlash uchun 4-potga joylashtiriladi.

Taybreykerlar

Agarda ikki yoki undan ortiq jamoalar guruh oʻyinlari yakuniga koʻra ochkolar hisobida teng boʻlsa, quyidagi tay-brek mezonlari qoʻllaniladi:

Nokaut bosqichi

Pley-off bosqichida, agar oʻyin normal oʻyin vaqti oxirida teng boʻlsa, qoʻshimcha vaqt oʻynaladi (har biri 15 daqiqadan ikki davrdan). Agar qoʻshimcha vaqtdan keyin ham durang boʻlsa, oʻyin penaltilar seriyasiga koʻra hal qilinishi lozim.

UEFA Euro 1984 dan beri har bir turnirda boʻlgani kabi, uchinchi oʻrin uchun pley-off yoʻq.

Uchinchi oʻrinni egallagan jamoalar ishtirokidagi 1/8 final bosqichiga uchinchi oʻrinni egallagan toʻrtta jamoa yoʻl olishiga bogʻliq edi:

Barcha vaqtlar mahalliy, CEST (UTC+2).

Logotip va shior

Rasmiy logotip 2021-yil 5-oktabrda Berlindagi Olimpiastadionda boʻlib oʻtgan tantanali marosimda taqdim etildi. Logotipda Anri Delaunay kubogi 24 ta ishtirokchi davlatni ifodalovchi kubok atrofida 24 ta rangli boʻlaklar bilan tasvirlangan, ellips esa Olimpiya stadionining shaklini aks ettiradi. Qolaversa, oʻnta mezbon shaharning har biri oʻziga xos maxsus logotipga ega boʻlib, unda quyidagi mahalliy diqqatga sazovor joylar aks etgan:

Turnirning rasmiy shiori „Futbol birlashtiradi. Vereint im Herzen Europas .“ Shior xilma-xillik va inklyuzivlikni targʻib qilish uchun tanlangan.

Maskot

UEFA EURO 2024 rasmiy maskoti 2023-yil 20-iyun kuni Gelzenkirxenda Germaniya va Kolumbiya terma jamoalari oʻrtasidagi oʻrtoqlik uchrashuvida taqdim etildi. Maskot sifatida shim kiygan ayiqcha tanlandi. Maskot nomini tanlash uchun ommaviy ovoz berishdan foydalanildi, „Albärt“, „Bärnardo“, „Bärnheart“ va „Herzi von Bär“ variantlari mavjud. Natijalar 5 iyul kuni ommaga eʼlon qilindi, maskotning nomi „Albart“ deb eʼlon qilindi va 32% ovoz oldi.

Homiylik

UEFA quyidagi homiylik sheriklariga ega edi:

Manbalar

Havolalar

Manba xatosi: <ref> tags exist for a group named "lower-alpha", but no corresponding <references group="lower-alpha"/> tag was found

uz.wikipedia.org