UEFA Chempionlar ligasi 2002/03-yilgi mavsum
UEFA Chempionlar Ligasi — Yevropa futbol assotsiatsiyalari ittifoqi (UEFA) tomonidan Yevropaning yuqori divizion klublari oʻrtasida har yili oʻtkaziladigan xalqaro futbol turniri.
Yevropaning eng nufuzli klublari futbol turniri. 1955/56-yilgi ilk mavsumdan to 1991/92-yilgi mavsumgacha u Yevropa chempion klublari kubogi deb nomlangan. 1991/92-yilgi mavsumda turnir formati o'zgartirildi va 1/8 finaldan keyin guruh turnirlari o'tkazildi. Keyin madhiya va gerb paydo bo'ldi. 1992/93-yilgi mavsumdan boshlab turnir hozirgi nomini oldi.
Turnirda 22 ta klub gʻolib boʻlgan boʻlsa, ulardan 12 tasi bir necha bor gʻalaba qozongan. Ispaniya klublari turnirda 19 ta g'alabaga erishgan. G'olib bo'lgan unvonlar soni bo'yicha rekordchi "Real Madrid" bo'lib, u turnirda 14 marta g'alaba qozongan. 1992-yilda turnir nomi va formati oʻzgarganidan soʻng, ketma-ket uch mavsum (2015/2016, 2016/2017, 2017/2018) Chempionlar Ligasida faqat “Real Madrid” gʻalaba qozona oldi. "Real Madrid" turnir formati o'zgargandan keyin eng ko'p 8 marta Chempionlar ligasida g'olib chiqqan klub bo'lib turibdi.
Tarix
Yevropa kubogi 1955-yilda fransuz sport jurnalisti va L'Équipe muharriri Gabriel Hanot taklifi bilan tashkil etilgan. Qit'a miqyosidagi futbol turniri g'oyasi Angliya matbuotida 1954-yilning kuzida "Spartak" va "Xonved"ni mag'lub etgan "Vulverxempton" dunyoning eng kuchli klubi ekanligi haqidagi bayonotlardan keyin paydo bo'ldi. Hanot o'z gazetasida eng kuchli klubni aniqlash uchun ham uy, ham safar o'yinlarini o'z ichiga olgan musobaqa o'tkazish zarurligini aytdi. Ertasi kuni Hanot musobaqaning mumkin bo'lgan loyihasini e'lon qildi va 1955-yil yanvar oyida birinchi Yevropa kubogi bo'lib o'tdi.
1955/56-yilgi Kubokning birinchi turnirda har bir tur ikki o'yin (uyda va mehmonda) o'ynaldi. 1992-yilga qadar qur'a tashlashda mamlakat chempionlari va yevrokuboklarning soʻnggi gʻolibi ishtirok etgan. 1991/92-yilgi mavsumdan boshlab, turnir formati guruh bosqichini o'z ichiga olgan holda o'zgartirildi va keyingi yili turnir Chempionlar ligasi nomini oldi. Shundan soʻng saralash bosqichlari soni, guruhlar tarkibiga bir qancha oʻzgarishlar kiritildi. 1997/98-yilgi mavsumda bir qator mamlakatlarda (UEFA koeffitsientlari jadvali bo'yicha) ikkinchi o'rinni egallagan jamoalar turnirda qatnasha boshladi. Saralash bosqichi tizimi qayta ishlab chiqilgan bo'lib, past koeffitsientga ega bo'lgan mamlakatlar chempionlari guruh bosqichi boshlanishidan oldin bir yoki bir nechta saralash bosqichida, yuqori koeffitsientga ega bo'lgan davlatlar jamoalari esa keyinroq ishtirok etishi mumkin. Ayni damda Chempionlar Ligasida eng yuqori koeffitsientga ega mamlakatlar to'rtta klub bilan ishtirok etmoqda.
Bosqichlari
Turnir bir necha bosqichdan iborat boʻlib, toʻrtta saralash bosqichidan boshlanadi. Jamoalar 2 tadan o'yin o'tkazishi kerak (uyda va safarda). Ikki uchrashuvning yig'indisi bo'yicha g'olib keyingi saralash bosqichiga o'tadi. Barcha saralash bosqichlaridan o'tib, jamoalar to'g'ridan-to'g'ri kelgan jamoalar bilan birga guruh bosqichiga kirishadi. Qur'a natijalariga ko'ra, jamoalar har biri 4 tadan 8 ta guruhga bo'lingan. Guruh bosqichi natijalariga koʻra, dastlabki ikki jamoa pley-offga, guruhda 3-oʻrinni egallagan jamoa esa Yevropa ligasining 1/16 finaliga yoʻl oladi. 1/8 final bosqichiga qura tashlash marosimi quyidagicha bo'ladi:
2020/21 yilgi mavsumdan boshlab UEFA klublarga quyidagi mukofotlarni to'laydi:
Dastlabki bosqich: €230 000
Birinchi saralash bosqichi: €280 000
Ikkinchi saralash bosqichi: €380 000
Uchinchi saralash bosqichi: €480 000
Guruh bosqichidagi toʻlov: €1 525 000
Guruh bosqichidagi g'alaba: €2 700 000
Guruh bosqichidagi durang: €900 000
Pley-offning birinchi bosqichi (1/8 final): €9 500 000
Chorak final: €10 500 000
Yarim final: €12 000 000
Finalda yutqazgan jamoa: 15 000 000 evro
Yakuniy g'olib: €19 000 000
Turnir homiylari
Liga tashkil etilayotgan vaqtda turnir homiylari 8 tadan ortiq kompaniya bo'lishi mumkin emasligi to'g'risida qaror qabul qilingan. Shartnoma shartlariga koʻra, bu kompaniyalar maydon perimetri boʻylab 4 ta bilbord, har bir oʻyin uchun ma’lum miqdordagi chiptalar hamda oʻyindan oldingi va oʻyindan keyingi intervyularda kompaniya logotiplarining bannerlarda ko'rsatish huquqini oladi. Shuningdek, ushbu kompaniyalar Liga o'yinlario'tkazilayotgan vaqtda reklama berish huquqiga ham ega.
Hozirda Chempionlar ligasining rasmiy homiylari:
Adidas kichik homiy hisoblanadi va o'yin uchun rasmiy to'pni yetkazib beradi. 2019/20-yilgi mavsumdan boshlab Italiyaning Macron sport brendi hakamlar formasini yetkazib bermoqda. Hublot, shuningdek, tanlovning to'rtinchi rasmiy hamkori sifatida ikkinchi darajali homiy hisoblanadi.
Agar klublar homiylikning tegishli toifasi cheklangan (masalan, Fransiyada alkogol reklamasini taqiqlash) mamlakatda o'yin o'tkazsalar, bu logotipni futbolkalaridan olib tashlashlari kerak. Masalan, Reynjers 1996/97-yilgi mavsumda Chempionlar Ligasi va UEFA Kubogida mos ravishda Fransiyaning Oser va Strasburg klublari bilan oʻynaganida, Reynjers futbolchilari “MkEvans Lager” oʻrniga “Center Parcs” logotipini kiyib yurishgan (oʻsha paytda ikkala kompaniya ham Shotlandiyaning shoʻba korxonalari edi).
2002/03- yilgi mavsum
2002/03 —UEFA Chempionlar Ligasi - bu Yevropaning asosiy klublar futbol musobaqasining 11-mavsumi, UEFA Chempionlar Ligasi, 1992-yilda rebrending qilinganidan beri va 48-Yevropa kubogi musobaqasi. Musobaqada "Milan" g'alaba qozondi, u "Yuventus"ni birinchi marta Yevropa kubogi finalida penaltilar seriyasida mag'lub etib, oltinchi Yevropa chempionligini qo'lga kiritdi va to'qqiz yillik tanaffusdan keyin chempionlik shohsupasiga qaytdi. “Manchester Yunayted” futbolchisi Rud van Nistelroy saralash bosqichida urgan ikkita golidan tashqari, guruh bosqichida va pley-offda 12 ta gol bilan yana toʻpurar boʻldi, garchi uning jamoasi chorak finalda magʻlub boʻlgan va imkoniyatni boy bergan boʻlsa-da, final Manchestr Yunaytedning uy stadioni hisoblanmish Old Trfforda bo'ldib o'tdi.
Amaldagi chempion "Real Madrid", yarim finalda "Yuventus" mag'lub bo'ldi.
Assotsiatsiya jamoalari reytingi
Futbol assotsiatsiyalari reytingi va shunga mos ravishda 2002/2003-yilgi Chempionlar ligasidagi oʻrinlarni mamlakatlar oʻrtasida taqsimlash UEFA koeffitsientlari jadvali asosida tuzilgan boʻlib, bu qura uchun rasmiy Yevropa klub musobaqalaridagi 1996/1997-yilgi mavsumdan 2000/2001-yilgi mavsumgacha bo'lgan klublarning oʻyin natijalari hisobga olingan.
Futbol klublari va Ozarbayjon futbol federasiyalari assotsiatsiyasi oʻrtasidagi ziddiyat tufayli 2001/2002-yilgi Ozarbayjon chempionati natijalari UEFA tomonidan tan olinmagan, uning gʻolibi esa 2002/2003-yilgi Chempionlar ligasida ishtirok etishiga ruxsat berilmagan. Ozarbayjon chempioni o'rnini 2002-yilda UEFAga a'zo bo'lgan Qozog'iston futbol federatsiyasining amaldagi chempioni egallagan.
Ishtirokchilar
Chempionlar ligasining 3-saralash bosqichida chempionlar ligasi (Real Madrid) ham o'z ichki ligalari orqali yo'llanmani qo'lga kiritganligi sababli, 3-saralash bosqichining bitta o'rni bo'shab qoldi, shuningdek, Ozarbayjonning vaqtincha to'xtatilishi munosabati bilan standart ishtirokchilar ro'yxatiga quyidagi o'zgartirishlar kiritildi:
Assotsiatsiya 16 chempioni (Shotlandiya) ikkinchi saralash bosqichidan uchinchi saralash bosqichiga yo'l oladi.
26, 27 va 28-assotsiatsiyalar chempionlari (Isroil, Sloveniya va Bolgariya) birinchi saralash bosqichidan ikkinchi saralash bosqichiga yo'l olishadi.
Jamoalar
Tur va qur'a sanalari
Barcha qur'a tashlash marosimlari UEFAning Nyon shahridagi qarorgohida (Shveytsariya) bo'lib o'tdi
Kvalifikatsiya bosqichi
Birinchi kvalifikatsiya raundi
Ikkinchi kvalifikatsiya raundi
Uchinchi kvalifikatsiya raundi
Birinchi guruh bosqichi
Lua xatosi in Modul:Location_map/multi at line 27: Unable to find the specified location map definition: "Module:Location map/data/Europe" does not exist.
Uchinchi saralash bosqichining 16 nafar gʻolibi, 1–10-oʻrinlarni egallagan mamlakatlardan 10 nafar chempion va 1–6-oʻrinlarni egallagan mamlakatlardan ikkinchi oʻrinni egallagan oltita jamoa har biri toʻrtta jamoadan iborat sakkizta guruhga boʻlingan. Har bir guruhning eng yaxshi ikki jamoasi Chempionlar ligasining ikkinchi guruh bosqichiga, uchinchi oʻrinni egallagan jamoalar esa UEFA kubogining uchinchi bosqichiga yoʻl oladi.
Taybreklar, agar kerak bo'lsa, quyidagi tartibda qo'llaniladi:
Bir xil ochko to'plagan jamoalar o'rtasida o'zaro o'yinlar natijasiga qaraladi.
Bir xil ochko to'plagan jamoalar o'rtasida o'zaro o'yinlarda urilgan gollar.
Bir xil ochko to'plagan jamoalar o'rtasida o'zaro o'yinlarda mehmonda urilgan gollar.
Guruhdagi barcha o'yinlardagi to'plar farqi.
Guruhdagi barcha o'yinlarda kiritilgan umumiy gollar.
Bazel, Genk va Makkabi jamoalari guruh bosqichida debyut qilishdi. Makkabi Hayfa guruh bosqichiga yoʻllanma olgan ilk Isroil klubi boʻldi.
A guruhi
B guruhi
C guruhi
D guruhi
E guruhi
F guruhi
G guruhi
H guruhi
Ikkinchi guruh bosqichi
Sakkizta guruh gʻoliblari va sakkizta ikkinchi oʻrinni egallagan jaoalr toʻrt guruhga boʻlingan boʻlingan holda musobaqani davom ettirishdi. Har bir guruhdan birinchi va ikkinchi o'rinni egallagan jamoalar Chempionlar ligasining pley-off bosqichiga yoʻl oladi.
Taybreklar, agar kerak bo'lsa, quyidagi tartibda qo'llaniladi:
Bir xil ochko to'plagan jamoalar o'rtasida o'zaro o'yinlar natijasiga qaraladi.
Bir xil ochko to'plagan jamoalar o'rtasida o'zaro o'yinlarda urilgan gollar.
Bir xil ochko to'plagan jamoalar o'rtasida o'zaro o'yinlarda mehmonda urilgan gollar.
Guruhdagi barcha o'yinlardagi to'plar farqi.
Guruhdagi barcha o'yinlarda kiritilgan umumiy gollar.
A Guruhi
B Guruhi
C guruhi
D guruhi
Pley off bosqichi
Chorak final
Yarim final
*Milanning ikkala klub ham uy o'yinlarini bir stadionda San-Siroda o'tkazishdi, ammo Milan ikkinchi o'yinda nominal mehmon bo'ldi va shu tariqa mehmondagi gollar evaziga g'alaba qozondi.
Final
Statistika
UEFA Chempionlar ligasining 2002/03-yilgi mavsumida (saralash bosqichidan tashqari) eng yaxshi to'purar va assitentlar ro'yhati:
Eng yaxshi to'purarlar
Eng yaxshi assistentlar
Manbalar
Havolalar
uz.wikipedia.org