UEFA Chempionlar ligasi 2000/01-yilgi mavsum
UEFA Chempionlar Ligasi — Yevropa futbol assotsiatsiyalari ittifoqi (UEFA) tomonidan Yevropaning yuqori divizion klublari o‘rtasida har yili o‘tkaziladigan xalqaro futbol turniri.
Yevropaning eng nufuzli klublari futbol turniri. 1955/56-yilgi ilk mavsumdan to 1991/92-yilgi mavsumgacha u Yevropa chempion klublari kubogi deb nomlangan. 1991/92-yilgi mavsumda turnir formati o'zgartirildi va 1/8 finaldan keyin guruh turnirlari o'tkazildi. Keyin madhiya va gerb paydo bo'ldi. 1992/93-yilgi mavsumdan boshlab turnir hozirgi nomini oldi.
Turnirda 22 ta klub g‘olib bo‘lgan bo‘lsa, ulardan 12 tasi bir necha bor g‘alaba qozongan. Ispaniya klublari turnirda 19 ta g'alabaga erishgan. G'olib bo'lgan unvonlar soni bo'yicha rekordchi "Real Madrid" bo'lib, u turnirda 14 marta g'alaba qozongan. 1992-yilda turnir nomi va formati o‘zgarganidan so‘ng, ketma-ket uch mavsum (2015/2016, 2016/2017, 2017/2018) Chempionlar Ligasida faqat “Real Madrid” g‘alaba qozona oldi. "Real Madrid" turnir formati o'zgargandan keyin eng ko'p 8 marta Chempionlar ligasida g'olib chiqqan klub bo'lib turibdi.
Tarix
Yevropa kubogi 1955-yilda fransuz sport jurnalisti va L'Équipe muharriri Gabriel Hanot taklifi bilan tashkil etilgan. Qit'a miqyosidagi futbol turniri g'oyasi Angliya matbuotida 1954-yilning kuzida "Spartak" va "Xonved"ni mag'lub etgan "Vulverxempton" dunyoning eng kuchli klubi ekanligi haqidagi bayonotlardan keyin paydo bo'ldi. Hanot o'z gazetasida eng kuchli klubni aniqlash uchun ham uy, ham safar o'yinlarini o'z ichiga olgan musobaqa o'tkazish zarurligini aytdi. Ertasi kuni Hanot musobaqaning mumkin bo'lgan loyihasini e'lon qildi va 1955-yil yanvar oyida birinchi Yevropa kubogi bo'lib o'tdi.
1955/56-yilgi Kubokning birinchi turnirda har bir tur ikki o'yin (uyda va mehmonda) o'ynaldi. 1992-yilga qadar qur'a tashlashda mamlakat chempionlari va yevrokuboklarning so‘nggi g‘olibi ishtirok etgan. 1991/92-yilgi mavsumdan boshlab, turnir formati guruh bosqichini o'z ichiga olgan holda o'zgartirildi va keyingi yili turnir Chempionlar ligasi nomini oldi. Shundan so‘ng saralash bosqichlari soni, guruhlar tarkibiga bir qancha o‘zgarishlar kiritildi. 1997/98-yilgi mavsumda bir qator mamlakatlarda (UEFA koeffitsientlari jadvali bo'yicha) ikkinchi o'rinni egallagan jamoalar turnirda qatnasha boshladi. Saralash bosqichi tizimi qayta ishlab chiqilgan bo'lib, past koeffitsientga ega bo'lgan mamlakatlar chempionlari guruh bosqichi boshlanishidan oldin bir yoki bir nechta saralash bosqichida, yuqori koeffitsientga ega bo'lgan davlatlar jamoalari esa keyinroq ishtirok etishi mumkin. Ayni damda Chempionlar Ligasida eng yuqori koeffitsientga ega mamlakatlar to'rtta klub bilan ishtirok etmoqda.
Bosqichlari
Turnir bir necha bosqichdan iborat bo‘lib, to‘rtta saralash bosqichidan boshlanadi. Jamoalar 2 tadan o'yin o'tkazishi kerak (uyda va safarda). Ikki uchrashuvning yig'indisi bo'yicha g'olib keyingi saralash bosqichiga o'tadi. Barcha saralash bosqichlaridan o'tib, jamoalar to'g'ridan-to'g'ri kelgan jamoalar bilan birga guruh bosqichiga kirishadi. Qur'a natijalariga ko'ra, jamoalar har biri 4 tadan 8 ta guruhga bo'lingan. Guruh bosqichi natijalariga ko‘ra, dastlabki ikki jamoa pley-offga, guruhda 3-o‘rinni egallagan jamoa esa Yevropa ligasining 1/16 finaliga yo‘l oladi. 1/8 final bosqichiga qura tashlash marosimi quyidagicha bo'ladi:
2020/21 yilgi mavsumdan boshlab UEFA klublarga quyidagi mukofotlarni to'laydi:
Dastlabki bosqich: €230 000
Birinchi saralash bosqichi: €280 000
Ikkinchi saralash bosqichi: €380 000
Uchinchi saralash bosqichi: €480 000
Guruh bosqichidagi to‘lov: €1 525 000
Guruh bosqichidagi g'alaba: €2 700 000
Guruh bosqichidagi durang: €900 000
Pley-offning birinchi bosqichi (1/8 final): €9 500 000
Chorak final: €10 500 000
Yarim final: €12 000 000
Finalda yutqazgan jamoa: 15 000 000 evro
Yakuniy g'olib: €19 000 000
Turnir homiylari
Liga tashkil etilayotgan vaqtda turnir homiylari 8 tadan ortiq kompaniya bo'lishi mumkin emasligi to'g'risida qaror qabul qilingan. Shartnoma shartlariga ko‘ra, bu kompaniyalar maydon perimetri bo‘ylab 4 ta bilbord, har bir o‘yin uchun ma’lum miqdordagi chiptalar hamda o‘yindan oldingi va o‘yindan keyingi intervyularda kompaniya logotiplarining bannerlarda ko'rsatish huquqini oladi. Shuningdek, ushbu kompaniyalar Liga o'yinlario'tkazilayotgan vaqtda reklama berish huquqiga ham ega.
Hozirda Chempionlar ligasining rasmiy homiylari:
Adidas kichik homiy hisoblanadi va o'yin uchun rasmiy to'pni yetkazib beradi. 2019/20-yilgi mavsumdan boshlab Italiyaning Macron sport brendi hakamlar formasini yetkazib bermoqda. Hublot, shuningdek, tanlovning to'rtinchi rasmiy hamkori sifatida ikkinchi darajali homiy hisoblanadi.
Agar klublar homiylikning tegishli toifasi cheklangan (masalan, Fransiyada alkogol reklamasini taqiqlash) mamlakatda o'yin o'tkazsalar, bu logotipni futbolkalaridan olib tashlashlari kerak. Masalan, Reynjers 1996/97-yilgi mavsumda Chempionlar Ligasi va UEFA Kubogida mos ravishda Fransiyaning Oser va Strasburg klublari bilan o‘ynaganida, Reynjers futbolchilari “MkEvans Lager” o‘rniga “Center Parcs” logotipini kiyib yurishgan (o‘sha paytda ikkala kompaniya ham Shotlandiyaning sho‘ba korxonalari edi).
2001-2002- yilgi mavsum
2001–2002-yillardagi UEFA Chempionlar Ligasi turnirning 47-mavsumi, UEFA klublar oʻrtasidagi asosiy futbol musobaqasi va Yevropa chempion klublari kubogi yoki Yevropa kubogi nomidan oʻzgartirilganidan beri 10-mavsum boʻldi. Turnirda Real Madrid g‘olib bo'ldi, u finalda Bayerni mag‘lub etib, to‘qqizinchi Yevropa chempionligini qo‘lga kiritdi. Finaldagi g‘alaba golini Zinedin Zidan chap oyog‘i bilan jarima maydonchasi chetidan yuqori chap burchakka tepib kiritdi.
Bayer finalga yo'l olgan uchta ingliz jamoasini mag'lub etdi: Arsenal ikkinchi guruh bosqichida, Liverpul chorak finalda va Manchester Yunayted yarim finalda.
Manchester Yunayted hujumchisi Rud van Nistelroy guruh bosqichining birinchi bosqichidan yarim finalgacha bo‘lgan o‘yingacha 10 ta gol bilan turnir to‘purari bo‘ldi.
Bavariya amaldagi chempion sifatida turnirga tashrif buyurgan , ammo chorak finalda yakunda g'olib bo'lgan Real Madrid tomonidan mag'lub etilgan edi.
Assotsiatsiya jamoalari reytingi
2001-2002-yillardagi Chempionlar ligasida 51 ta UEFA assotsiatsiyasidan 48 ta assotsiatsiya vakillari ishtirok etgan ulardan jami 72 ta jamoa qatnashgan. Futbol assosiasiyalari reytingi va shunga mos ravishda 2001/2002-yilgi Chempionlar ligasidagi o‘rinlarni mamlakatlar o‘rtasida taqsimlash UEFA koeffitsientlari jadvali asosida tuzilgan bo‘lib, bu qur'a uchun klublarning Yevropaning rasmiy klublaridagi 1995/1996-yilgi mavsumdan 1999/2000-yilgi mavsumgacha bo'lgan musobaqalar o‘yinlari natijalari hisobga olingan.
Lixtenshteyn (o'z ligasi yo'q), shuningdek, eng past reytingli uyushmalarga (Andorra va San-Marino) ruxsat berilmagan.
Quyida 2001–2002-yilgi UEFA Chempionlar Ligasi saralash sxemasi keltirilgan:
Ishtirokchilar
2001/02-yilgi Chempionlar ligasida 48 ta UEFA assotsiatsiyasidan 72 ta jamoa ishtirok etadi. Har bir assotsiatsiya 1999/2000-ilgi Yeopa kubogi mavsumidan keyin koeffitsientga muvofiq qur'a tashlashda ishtirok etish uchun ma'lum miqdordagi jamoalarni taqdim etish huquqiga ega edi
1-dan 3-o'ringacha bo'lgan uyushmalar (Ispaniya, Italiya va Germaniya): 4 ta jamoa
4-6-oʻrindagi uyushmalar (Fransiya, Angliya va Gollandiya): 3 ta jamoa
7 dan 15 gacha bo'lgan uyushmalar: 2 ta jamoa
16 dan 49 gacha bo'lgan uyushmalar: 1 ta jamoa
Birinchi saralash bosqichi
20 ta assotsiatsiya chempionlari 29-dan 49-o'ringa (Lixtenshteyndan tashqari)
Ikkinchi saralash bosqichi
Birinchi saralash bosqichida g'olib chiqqan 10 ta klub
12 ta assotsiatsiya chempioni 17-28-'rinlar
10-15-assotsiatsiyalarda 6 ta ikkinchi o'rinni egallagan klublar
Uchinchi saralash bosqichi
Ikkinchi saralash bosqichida g‘olib chiqqan 14 ta klub
6 ta assotsiatsiya chempioni 11-16-o'rinlar
7-9-assotsiatsiyalarda 3 ta ikkinchi o'rinni egallagan klublar
1-6-assotasiyalarda uchinchi o'rinni egallagan 6 ta klub
1-3-assotsiatsiyalarda to'rtinchi o'rinni egallagan 3 ta klub
Birinchi guruh bosqichi
Uchinchi saralash bosqichida g‘olib chiqqan 16 ta klub
10 ta assotsiatsiya chempionlari 1-10-o'rinlar, shu jumladan turnirning amaldagi g'olibi
1-6-assotsiatsiyalarda 6 ta ikkinchi o'rinni egallagan klublar
Ikkinchi guruh bosqichi
Birinchi guruh bosqichida birinchi va ikkinchi o'rinlarni egallagan 16 jamoa
pley off
Ikkinchi guruh bosqichida birinchi va ikkinchi o‘rinlarni egallagan 8 ta jamoa
Ishtirokchi jamoalar ro'yhati
Kvalifikatsiya
Birinchi kvalifikatsion bosqich
Ikkinchi kvalifikatsion bosqich
* Ikkinchi o'yin 4:0 hisobida "Makkabi Xayfa" foydasiga hal bo'ldi, ammo diskvalifikatsiya qilingan futbolchini maydonga tushirgani uchun ularga 0:3 hisobida texnik mag'lubiyat yozildi.
Uchinchi kvalifikatsion bosqich
* O'yin bekor qilingan 2001-yil 22-avgust Tirol Insbruk 0-1 Lokomotiv Moskva.
Birinchi guruh bosqichi
Lua xatosi in Modul:Location_map/multi at line 27: Unable to find the specified location map definition: "Module:Location map/data/Europe" does not exist.
Uchinchi saralash bosqichining 16 nafar g‘olibi, 1-10-o‘rinlarni egallagan mamlakatlardan 10 nafar chempion va ikkinchi o‘rinni egallagan 1-6-assotasatsiya davlatlaridan oltita jamoa har biri to‘rttadan sakkizta guruhga bo‘linishdi. Har bir guruhning eng yaxshi ikki jamoasi ikkinchi guruh bosqichiga, uchinchi o‘rinni egallagan jamoa esa UEFA kubogining uchinchi bosqichiga yo‘l oladi.
Seltik, Lill, Liverpul, Lokomotiv, Malyorka, Roma va Shalke-04 guruh bosqichida debyut qilishdi.
A guruhi
B guruhi
C guruhi
D guruhi
E guruhi
F guruhi
G guruhi
H guruhi
Ikkinchi guruh bosqichi
Birinchi guruh bosqichining sakkizta g‘olibi va sakkiz nafar ikkinchi o‘rin sohibi to‘rtta jamoadan iborat to‘rt guruhga bo‘lingan holda ikki guruh g‘olibi va ikki nafar ikkinchi o‘rinni egallash uchun kurashishlari kerak edi. Bir mamlakat yoki birinchi turda bir guruhida bo'lgan jamoalar qur’a tashlashda ishtirok etishmadi. Qoida bo'yicha har bir guruhdan eng yaxshi ikki jamoa chorak finalga yo‘l oladi.
A guruhi
B gurhi
C guruhi
D guruhi
Pley off
Chorak final
Birinchi o'yinlar 2002-yil 2/3-aprelda bo'lib o'tgan. Javob uchrashuvlari - 9/10-aprel kunlari o'tkazilgan.
Yarim final
Birinchi o'yinlar 2002-yil 2/3-aprelda bo'lib o'tgan. Javob o'yinlari - 9/10-aprelda o'tkazilgan.
Final
Final 2002-yil 15-mayda Glazgo, Shotlandiyadagi Hampden Parkda boʻlib oʻtdi.
Statistika
2001–2002-yilgi UEFA Chempionlar ligasida (saralash bosqichidan tashqari) eng yaxshi to'purarlar va assistentlar ro'yhati:
Eng yaxshi to'purarlar
Eng yaxshi assistentlar
Manbalar
Havolalar
uz.wikipedia.org