Turkiya bayrogʻi
Turkiya bayrogʻi — Bu Turkiya Respublikasining milliy va rasmiy bayrogʻi. Oq yarim oy va yulduz bilan shakllangan birinchi bayroq ustidagi rangli zamin Tanzimat davrida qabul qilindi, 1844-yilda Abdulmajid davrida qabul qilindi, 1936-yil 29-mayda Respublika davrida Turkiya Respublikasining Davlat bayrogʻi 2994-qonuni bilan davlat bayrogʻi sifatida qabul qilindi. 1983-yil 22-sentabrda bayroq mezonlari 2893-sonli Turkiya bayrogʻi qonuni bilan aniqlandi va bayroq oʻzining yakuniy shaklini oldi.
Afsonaga koʻra, bayroqdagi al qizil qon boʻlib, shahidlarning toʻkilgan qonini anglatadi. Yarim tunda turk bayrogʻining tasviri yarim oy va shu qonda aks etgan yulduz bilan hosil boʻladi. Bu afsona 1389-yilda Kosovoning birinchi jangida yuz bergan deb aytiladi.
Bundan tashqari, Turkiya Davlat madhiyasining birinchi, ikkinchi va oʻninchi qitʼalarida turk bayrogʻi tilga olingan.
Tarixi
Usmonlilar imperiyasidan oldin Onadoʻli turk davlatlarida ishlatilgan bayroq ranglari va ramzlari toʻgʻrisida yetarli maʼlumot yoʻq. Turk bayrogʻi dastlab Oq bayroq sifatida koʻriladi.
XV asrdan keyin Salim I Yovuz davrida Chaldiran jangida yashil bayroq ishlatila boshlandi. Turk bayrogʻiga eng yaqin shakl — Salim III davrida uchraydi. Bayroqda hilol bilan birga sakkiz burchak ishlatilgan. Sakkiz qirrali yulduz shakl ilmiga koʻra gʻalaba deganidir. Tanzimat davrida 1844-yilda Abdulmajid davrida bayroqdagi yulduz besh burchak shaklida boʻlgan.
Sultonlik tugatilgach, bayroqning shakli 1936-yil 29-mayda belgilandi. Turkiya bayrogʻidan foydalanish 1937-yil 28-iyuldagi 27175-sonli „Turk bayrogʻi toʻgʻrisidagi farmon“ bilan tartibga solingan.
Bichimi
Turkiya Vazirlar Mahkamasining 1985-yil 25-yanvardagi 85/9034-sonli qarori va 4-moddasining „Turk bayrogʻi qoidalari“ da bayroqning oʻlchamlari aniqlangan.
Manbalar
Havolalar
uz.wikipedia.org
Sun'iy intellekt javobi:
Turkiya bayrog‘i — Turkiya Respublikasining davlat ramzlaridan biri bo‘lib, uning tarixi va ramziy ma’nolari chuqur mazmunga ega. Bayroq qizil rangdan iborat bo‘lib, markazida oq rangdagi oy va besh qirrali yulduz tasvirlangan.
Tarixi
Turkiya bayrog‘ining kelib chiqishi Usmonlilar davriga borib taqaladi. Usmonli imperiyasi davrida qizil rang hukmronlik ramzi sifatida ishlatilgan va musulmon davlatlarida kuch va qahramonlikning belgisi hisoblangan. Oy va yulduz shakli esa asosan islomiy ramzlar bo‘lib, ularning diniy va madaniy ahamiyati katta.
Mustaqil Turkiya Respublikasi tashkil topgach, 1923-yilda, Mustafo Kamol Atatürk rahbarligida hozirgi bayroq qabul qilingan. Bayroqning o‘lchamlari, rang palitrasi va ramzlar joylashuvi aniq belgilangan.
Bayroqning ramziy ma’nosi
- Qizil rang: qanotli jasorat, kuch, milliy qahramonlik va qon uchun ramz.
- Oq oy: islom dinini, yangi boshlanishni va umidni bildiradi.
- Besh qirrali oq yulduz: tong va ezgulikni ifodalaydi.
Texnik tavsiflar
Turkiya bayrog‘ining standart o‘lchamlari 2:3 nisbatida bo‘lib, undagi oy va yulduz aniq o‘lchamlarga ega. Qizil rangning maxsus soya kodi (RGB va CMYK formatlarida) davlat standarti bilan belgilanadi.
Xulosa
Turkiya bayrog‘i millatning tarixiy merosi va madaniyati ramzidir. U nafaqat davlat bayrog‘i, balki o‘ziga xos tarixiy va diniy ma’noga ega belgi sifatida hurmatga loyiqdir.