Turkiston rubli
Turkiston rubli — 1918—1920-yillarda Turkiston hududida bir nechta emitentlar tomonidan muomalaga chiqarilgan rublda ifodalangan banknotalar.
Davlat banki Toshkent boʻlimi tomonidan chiqarilgan pullar
1918-yil 19-fevralda Turkiston Xalq Komissarlari Soveti banknotlarning keskin taqchilligi tufayli oʻz pul belgilarini chiqarishga qaror qildi. 1918-yil may oyida 1918-yil namunasidagi banknotalar muomalaga chiqarildi: 1, 3, 5, 10, 25, 50, 100 rubl. Emissiyaning umumiy miqdori 15 million rublni tashkil etadi.
Turkbonlar
Turkiston banknotlarining navbatdagi chiqarilishi RSFSR hukumatining ruxsati bilan ishlab chiqarilgan. 1918-yil 3-sentabrda RSFSR Xalq Komissarlari Soveti Turkiston o‘lkasining vaqtinchalik kredit biletlarini chiqarishga ruxsat berdi, u tez orada norasmiy „Turkbonlar“ nomini oldi. Emissiya hajmi dastlab 200 million rubl qilib belgilangan edi, ammo oʻsha yilning 17-sentyabrida emissiya hajmi 500 million rublga oshirildi. RSFSR Xalq Komissarlari Kengashining keyingi qarorlari odatda kech edi va aslida allaqachon sodir boʻlgan emissiyalarni rasmiylashtirdi.
1918-yil:
1919-yil:
1920-yil:
1918-yil 30-aprelda Turkiston Avtonom Sovet Sotsialistik Respublikasi eʼlon qilinganiga qaramay, barcha banknotlarda hududning sobiq nomi „Turkiston o‘lkasi“ deb yozilgan. Shuningdek, ularning barcha toʻlovlarda kredit biletlari bilan bir xilda majburiy qabul qilinishi va „Rossiya Respublikasining butun mulki“ bilan vaqtinchalik kredit biletlarini taqdim etish toʻgʻrisida yozuv bor edi.
RSFSR Xalq Komissarlari Sovetining 1919-yil 24-apreldagi qarori bilan turkbonlar Zakaspiy, Samarqand, Semirechensk, Sirdaryo, Farg‘ona, To‘rg‘ay, Oqmo‘la viloyatlarida milliy belgilar bilan teng muomalada bo‘lish huquqini oldilar. Turkbonlar Buxoro va Xivada ham muomalada boʻlgan.
Chiqarilgan banknotalar:
1921-yil 1-yanvardan 31-martgacha pul muomalasini unifikatsiya qilish amalga oshirildi, turkbonlar milliy banknotalarga (sovznaklarga) almashtirildi: turkbonlarda 10 rubl = sovznaklarda 1 rubl.
Semirechye viloyat kengashi tomonidan chiqarilgan pullar
Chiqarilgan banknotalar:
Kredit biletlarida ularni Davlat bankida saqlanayotgan afyun va Semirechye viloyatining barcha mol-mulki bilan taʼminlash toʻgʻrisidagi yozuv bor edi.
Zakaspiy muvaqqat hukumati tomonidan chiqarilgan pullar
1918-yil 11-12-iyulda Ashxoboddagi bolsheviklarga qarshi qoʻzgʻolon natijasida Zakaspiy oʻlkasi hududining katta qismidagi hokimiyat Zakaspiy muvaqqat hukumatiga oʻtdi.
Chiqarilgan banknotalar:
Britaniya harbiy missiyasi tomonidan chiqarilgan pullar
1918-yil 26-iyulda Zakaspiy muvaqqat hukumati harbiy yordam soʻrab inglizlarga murojaat qildi. Ikki kundan so‘ng, 28-iyul kuni inglizlarning birinchi bo‘linmasi yetib keldi va 12-avgust kuni intervensiyachilarning asosiy kuchi chegarani kesib o‘tdi. General V. Malleson boshchiligidagi Britaniya harbiy missiyasi Ashxobodda joylashgan edi. 1919-yil dekabr oyida missiya nominal qiymati 500 rubl boʻlgan 3 oy ichida 15 million rubl miqdorida majburiyatlarni chiqardi. „Mallesonovka“ norasmiy nomini olgan majburiyatlar qisman Transkaspiy hukumati tokenlari va „Romanov“ kredit biletlari bilan almashtirildi.
Manbalar
uz.wikipedia.org