Turk va islom sanʼati muzeyi
Turk va islom sanʼatlari muzeyi —Turkiyaning Istanbul shahri, Fotih tumanidagi Sultonahmet maydonida joylashgan muzey. 1524-yilda qurilgan bu bino ilgari Sulaymon I ikkinchi bosh vaziri boʻlgan Pargʻali Ibrohim Poshoning saroyi boʻlgan. va u Sultonning singlisi Haticha Sultonning eri boʻlgan.
Muzey to'plamlarida islomiy xattotlik, koshin va gilamlarning koʻzga koʻringan namunalari hamda Turkiyadagi turli madaniyatlarga, xususan, koʻchmanchi guruhlarga oid etnografik koʻrgazmalar mavjud. Ushbu koʻrgazmalar turli vaqt va mintaqalardagi xonalarni yoki turar-joylarni qayta yaratadi.
1914-yilda u dastlab Sulaymoniya majmuasida joylashgan Islomiy vaqflar muzeyi sifatida ochiladi. XVI asrda buyuk turk meʼmori Sinan tomonidan qurilgan Sulaymoniya majmuasi hisoblangan. Oxir-oqibat, 1923-yilda Turkiya Respublikasi tashkil etilgandan soʻng
muzey turk va islom sanʼatlari muzeyi deb nomlandi va bu jamiyatni millat maqomi bilan oʻzgartirdi. Jamiyatning oʻtish davri bilan bir qatorda koʻrgazma maydonlarida ham oʻz taʼsiri paydo boʻldi, bu esa Usmonli imperiyasini va koʻproq islom dunyosini ifodalashdan oʻzgardi. Usmonli muzeylari turk millatchiligiga mos ravishda paydo boʻlgach, turk jamiyati sanʼatda Gʻarb amaliyotlarini oʻzlashtira boshladi. 1983-yilda muzey Ibrohim Posho saroyiga koʻchirildi. Yaxshi saqlanib qolgan ushbu bino XVI asr Usmoniylar davri meʼmoriy taʼsirga ega. Tarixiy tosh bino 1966-1983 yillarda taʼmirlangan. Turk va Islom sanʼati muzeyi Turkiyada islom sanʼatini birlashtirgan birinchi muzey boʻldi. Chiroyli binoning vazifasi sadrlar, kazarmalar, elchixonalar saroyi, roʻyxatga olish idorasi, yangichaxonlar uyi, tikuvchilik uchun joy boʻlib xizmat qilgan. Saroy yana ustaxona va qamoqxonadan iborat boʻlgan.
Manbalar
uz.wikipedia.org