Tuproq namligi
Tuproqning namligi — tuproqqa xos xususiyat boʻlib, tarkibida turli toifadagi suvlar mavjudligi sabab boʻladi. Tuproq namligi namlikning turli miqdoriy koʻrsatkichlari bilan tavsiflanadi. Tuproqning namligini namlik sigʻimi bilan aralashtirib yubormaslik kerak.
Namlik koʻrsatkichlari
Ogʻirlik namligi (w) — tuproq tarkibidagi nisbiy suv massasi (ogʻirlik) miqdori, son jihatdan tuproqdagi suv massasining (m ) tuproqning qattiq davri massasi (m) nisbatiga teng: w= (m / m )100. U birlikning foiz yoki nisbiy ulushlar kasrlarda ifodalanadi. Uning tuproqdagi miqdori 0 % dan (mutlaq quruq tuproq) tuproq turi va uning suv bilan toʻyinganlik darajasiga qarab oʻnlab va yuzlab foizgacha farq qilishi mumkin.
Hajmli namlik (w) — tuproqdagi suv hajmining (V) butun tuproq hajmiga (V) nisbatan son jihatdan teng boʻlgan tuproqdagi hajmli nisbiy suv miqdori: w \u003d V./V)100. U foizlarda (%) yoki nisbiy birlik ulushlarida (kasr) (birlik ulushi) ifodalanadi. Uning tuproqdagi miqdori 0 %dan (mutlaq quruq tuproq) suv bilan toʻliq toʻyinganlik holatiga qarab 100 % gacha farq qilishi mumkin.
Namlik dinamikasi
Tuproq namligi, ayniqsa yuqori gorizontlarda yoki aeratsiya zonasida, odatda doimiy emas va tuproq joylashgan hududdagi turli shart-sharoitlarga qarab oʻzgarib turadi. U yil fasllari hamda turli xil texnogen omillarga bogʻliq ravishda oʻzgarib turadi. Tuproqning tabiiy koʻrinishida boʻlgan namunasidagi namlik tabiiy tuproq namligi deb ataladi.
Adabiyotlar
uz.wikipedia.org