Tugʻro

Tugʻro (turkiycha) — Sharq mamlakatlarida podshoh va xonlarning farmonlari boshida ularning unvoni — nom va amallarini koʻrsatuvchi maxsus bezakli yozuv, ramziy belgi, sarlavha oʻrnidagi soʻz, jumlaning bezak sifatida yozilishi. Mahmud Koshgʻariyning "Devonu lugʻotit turk" asarida tugʻrach shaklida keltirilib uning 3 maʼnosi beriladi: 1) oʻgʻuzlar tilida podsho muhri; 2) podshoh, safarga chiqish oldidan qoʻshindagi xar bir jangchiga beradigan ot; 3) oʻgʻuzlar tilida muhr bosilgan xat. Shu maʼnoda boshqa turkiy qavmlar (keyinchalik moʻgʻullar) tomonidan qoʻllaniladigan yorliq soʻzi oʻgʻuzlarga notanish boʻlgan. Saljuqiylar davrida davlat mahkamasi boshligʻi boʻlgan amaldor tugʻroi deb atalgan. 4) 19-asr oxirida Shimoliy Hindiston va Oʻzbekistonda alohida xatlarni turli jonivorlar, parrandalar shakli sifatida yozilishi ham T. xati yoki xatti T. deyilgan. Xattotlikning bu sanʼat turi bilan Oʻzbekistonda Habibullo Solih, Maʼruf Salimov, Toʻxtamurod Zufarov va boshqa shugʻullanmoqda.

uz.wikipedia.org