Tsuchiura, Ibaraki
Tsuchiura (yaponcha: 土浦市 Tsuchiura-shi?) Yaponiyaning Ibaraki prefekturasida joylashgan shahar. 2020-yil 1-oktyabr holatiga koʻra, shaharning 60,069 xonadonida 138,033 istiqomat qiladi va shahar maydonining har 1 km² ga 1123 kishi toʻgʻri keladi. Tsuchiurada 65 yoshdan oshganlar aholining 29.7 % ini tashkil etadi. Maydoni 122.89 km². Shaharda 3,000 dan ortiq xorijdan kelganlar istiqomat qiladi, ularning asosiy qismi xitoylik, filippinlik va braziliyaliklardir.
Geografiyasi
Ibaraki prefekturasining janubi-gʻarbiy qismida joylashgan Tsuchiura Yaponiyadagi ikkinchi yirik koʻl boʻlmish Kasumigaura koʻlining gʻarbiy qirgʻogʻida joylashgan. Shahar poytaxt Tokiodan taxminan 60 km janubda, gʻarbda Tsuchiura Tsukuba ilmiy shahri bilan chegaradosh.
Atrofidagi munitsipalitetlar
Ibaraki prefekturasi
Iqlimi
Tsuchiura nam kontinental iqlimga ega (Köppen Cfa) boʻlib, yozi issiq va qishi salqin, qor yogʻishi bilan ajralib turadi. Tsuchiurada oʻrtacha yillik harorat 13,9 °C. Yillik oʻrtacha yogʻin miqdori 1286 mm, sentyabr esa yilning eng nam oyi hisoblanadi. Eng yuqori harorat avgustda 25,8 °C atrofida, eng pasti esa yanvarda, 2,8 °C atrofida boʻladi.
Demografiyasi
Yaponiya aholini roʻyxatga olish maʼlumotlariga koʻra, Tsuchiura aholisi uzoq davom etgan oʻsishdan soʻng yaqinda barqarorlasha boshlagan.
Tarixi
Yangi davrgacha
Tsuchiura hududidagi odamlar turar-joyi Yaponiya paleolit davriga toʻgʻri keladi. Ovchi-terimchilar Tinch okeanining qirgʻoq boʻyida (hozirgi Kasumigaura koʻli) katta qobiq oʻrtalarini hosil qilgan holda yashashgan, ularning misollarini Kamitakatsu arxeologiya yodgorligida koʻrish mumkin. Yayoi davrida mahalliy nam sholi yetishtirishni va temir va bronza texnologiyasini ishlab chiqishni boshladilar va Kofun davrida bu hududda koʻplab detiluvshu dahmavchilar qurilgan. Nara davrida hudud Taiho kodeksiga muvofiq tashkil etilgan va hozirgi Tsuchira Hitachi provinsiyasining toʻrtta tumanini oʻz ichiga olagan. 939-yilda, Heian davrida, Taira no Masakado Tsuchiuradan bir necha kilometr shimolda joylashgan Ishioka provinsiyasi markaziga hujum qilib, markaziy hukumatga qarshi qoʻzgʻolonni boshqardi. Kamakura va Sengoku davrida bu hududda bir nechta samuray urugʻlari hukmronlik qilgan. Edo davrida, hozirgi Tsuchiuraning bir qismi Tokugava syogunligining feodal domenlaridan biri boʻlgan Tsuchiura domenida qal’a shaharchasi sifatida boshqarilgan. Bu hudud Miti Kaydoda joylashganligi, shahri Edoni Mito bilan bogʻlaydigan magistral va Kasumigaura koʻlini Edo koʻrfaziga bogʻlaydigan kanal tufayli gullab-yashnagan.
Yangi davr
1889-yil 1-aprelda Meydzi islohotidan keyin zamonaviy munitsipalitetlar tizimining yaratilishi bilan Ibaraki prefekturasi tarkibida Tsuchiura shahri tashkil etildi. 1895-yilda Tsuchiurada temir yoʻl qatnovi boshlandi. Oʻsha davr eski oʻrta maktabning uygʻonish gotika meʼmorchiligini Daiichi oʻrta maktabida koʻrish mumkin.
1940-yil 3-noyabrda Manabe va Tsuchiura shaharlari birlashtirilganda Tsuchiura shahar maqomiga koʻtarildi. Shahar Ikkinchi Jahon urushi paytida 1945-yil 10-iyunda havo hujumi paytida zarar koʻrdi. 1951-yil 1-sentyabrda Tsuchiuraga Asahi qishlogʻining bir qismi (Arakava qirgʻogʻida) va Tova qishlogʻi qoʻshib olinadi. Keyinchalik shaharga 1954-yil 1-noyabrda Kamiotsu qishlogʻi qoʻahiladi. 2006-yil 20-fevralda Niihari qishlogʻi (Niihari tumanidan) Tsuchiuraga birlashtirildi.
Hukumat
Shahar meriya va shahar kengashi, asosan mer-kengash hukumati tomonidan boshqariladi. Shahar hokimi umumshahar saylovlari orqali, shahar kengashi esa tegishli tumanlardan saylanadi. Merning apparati: mer Kiyoshi Nakagava (中川清), vitse-merlar Xideaki Goto (小泉祐司) va Xiroshi Koizumi (五頭英明)dan iborat. 28 aʼzodan iborat shahar kengashini rais Kiyoshi Yaguchi boshqaradi. Tsuchiuraning siyosiy tizimi Yaponiyaning boshqa shaharlariga oʻxshaydi, chunki Mahalliy avtonomiyalar toʻgʻrisidagi qonun barcha munitsipalitetlarni hokimiyat va tashkiliy jihatdan bir xil qiladi. Tsuchiura Ibaraki prefekturasi assambleyasiga uchta aʼzodan hissa qoʻshadi. Milliy siyosat nuqtai nazaridan, shahar Yaponiya Diet quyi palatasining Ibaraki 6-okrugi tarkibiga kiradi.
Iqtisodiyoti
Tsuchiura yaxshi temir yoʻl aloqalari va Kasumigaura koʻlida joylashganligi sababli ilgari janubiy Ibaraki prefekturasida savdo markazi boʻlgan. Shaharda, shuningdek, urushdan oldin ham, urush paytida ham Yaponiya Imperator dengiz floti havo korpusining asosiy bazasi joylashgan. Urushdan keyingi davrda Yaponiya milliy avtomagistral tizimining rivojlanishi, qoʻshni Tsukubaning hukumat sarmoyasi va rivojlanishi markazi sifatida tanlanishi va shahar atrofi kengayishi shahar markazidagi koʻplab doʻkonlar va savdo obyektlarining yopilishiga olib keldi. Shaharda bir nechta sanoat parklari mavjud. Hozirgi yerning 30 % dan ortigʻi qishloq xoʻjaligida, lotus ildizi mashhur mahalliy ekin sifatida ekiladi.
Taʼlimi
Transporti
Temir yoʻl
JR Sharq — Joban liniyasi
Magistral yoʻl
Qardosh shaharlar bilan munosabatlari
Mahalliy diqqatga sazovor joylar
Taniqli odamlar
Ommabop ommaviy axborot vositalarida
Pokémon yapon oʻyin seriyasidagi Celurean Siti geografik jihatdan olib qaraganda ham yaqin atrofdagi koʻl tufayli Tsuchiura shahrida joylashgan.
Galereya
Manbalar
Havolalar
uz.wikipedia.org