Semiotik kvadrat

Semiotik kvadrat , yoki Greimas kvadrati — bu strukturalizm metodi boʻlib, unda feminin-maskulin, chiroyli-xunuk kabi tushunchalar orasidagi ziddiyatli munosabatlar struktural tahlil qilinadi.

Semiotik kvadrat Aristotelcha mantiqdagi ziddiyatlar kvadrati tushunchasining rivojlantirilgan koʻrinishi boʻlib, bu metod Litvalik linvgist va semiotik Algidras J. Greimas tomonidan ishlab chiqilgan. Greimas fikricha semiotik kvadrat mazmun shakllanishining boshlangʻich strukturasidir.

Ushbu semiotik kvadrat tushunchasi Greimas tomonidan dastlab Semantique Structurale (1966) kitobida ochib berilgan va bu kitob keyinchalik ingliz tilida Structural Semantics: An Attempt at a Method (1983) nomi ostida chop etilgan. Greimas keyinchalik oʻzining semiotik kvadrat gʻoyasini Francois Rastier bilan birgalikda „The Interactions of Semiotic Constraints“ („Semiotik cheklovlar orasidagi oʻzaro aloqalar“, 1968) asarida rivojlantirgan.

Qisqacha mazmuni

Greimas kvadrati tushunchalarning oʻzaro munosabatlariga asoslanuvchi model boʻlib, u quyidagi jadvalda taʼriflangan:

Misol

Avvaliga bir-biriga zid S va S deb belgilanuvchi ikki tushuncha mavjudligidan boshlaydigan boʻlsak, keyin ~S va ~S tushunchalari yaratiladi va ular quyidagi munosabatlarga kirishadi:

Semiotik kvadratda shuningdek ikkilamchi, meta-tushunchalar deb ataluvchi tushunchalar ham yaratiladi va ularning ichida eng muhimlari quyidagiglar:

Misol uchun, maskulin va feminin kabi bir-biriga zid tushunchalardan biz quyidagi tushunchalarni keltirib chiqaramiz:

Talqin qilish koʻrinishlari

Greimas kvadrati semiotika tizimi ichida qoʻllaniluvchii quroldir

Talqinga misollar

Semiotik kvadrat metodi turli-tuman sohalaragi tushunchalarni, misol uchun korporativ til, ilmiy va madaniy tadqiqotlar orasidagi aloqadorlikni, shuningdek Qizil qalpoqcha, hikoya va bosma reklama kabi mavzularni tahlil qilish uchun qoʻllangan.

Manbalar

Yana qarang

Adabiyotlar

uz.wikipedia.org