Saudiya-Yaman urushi




Mojaro tarixi




1930-yillarning boshlariga kelgach, Arabiston yarim orolining janubidagi holat Imom Yahyoga qarshi edi. Uning Adandagi Britaniya mustamlakachilari bilan munosabatlarining tinch emasligi inglizlar uchun "urush yo'q, tinchlik ham yo'q" degan foydali pozitsiyani yaratdi, bu esa Yaman bilan chegara hududlarida keskinlikni saqlab qoldi. Bundan tashqari, ingliz mustamlakachilari Imom Yahyo va Ibn Saud o'rtasida dushmanlikni avj oldira boshladilar, bu esa Yamanning shimoliy chegaralarida vaziyatni juda qiyinlashtirdi.

Saudiya Arabistoni va Yaman o'rtasida mojaro avj oldi. Har ikki davlat boshliqlari turklarga qarshi kurashib, 1- jahon urushidan keyin mustaqillikka erishdilar, har ikkisi ham oʻz mamlakatlarini birlashtirishga qaratilgan harakatga boshchilik qildilar, ikkalasi ham ingliz imperializmining bosimi ostida edilar. Ammo ular chegara hududlari bo‘yicha tortishib qolishgan.

1932 yil

1933 yil

1934 yil

Tomon kuchlar



Saudiya Arabistoni
Saudiya Arabistoni armiyasining asosi ko'chmanchi badaviylardan iborat edi. Ularning qurollari Birinchi jahon urushi darajasidagi holatda edi va ularning sadoqati katta shubha ostida edi. 30-yillarning boshlarida armiyani qayta qurollantira boshlandi, buning natijasi o'laroq urush paytida Saudiya Arabistonining harbiy qismlari Yamanga qaraganda ko'proq zamonaviy qurol va transport vositalariga ega edi. Armiyaning doimiy bo'linmalari asosan xavfsizlik funktsiyalarini amalga oshirgan. Saudiya askarlarining asosiy qurollari Li-Enfild va Ross-Enfild miltiq qurollari bo'lib, ularni yetkazib berish Birinchi jahon urushidayoq boshlangan edi. Bundan tashqari, qo'lga olingan turk qurollari, xususan, Mauser 98k miltiqlari faol ishlatila boshlandi. Yengil qurollarga qo'shimcha ravishda, Buyuk Britaniya Saudiya Arabistoniga Vickers pulemyotlari va Rolls-Royce zirhli mashinalarini etkazib berdi (ikkinchisi 2 nusxada taqdim etilgan). 1930-yillarning boshlarida armiyani qayta qurollantirish boshlandi. 1933 yilda bir nechta Vickers Mk. II va tankets Vickers Carden-Loyd Mk. VIb kabi yengil tankalar sotib olindi

Yaman Mutavakkiliy Qirolligi
Usmonlilar imperiyasi davridan qolgan amaldorlar va askarlar yordamida (~ 300 kishi) bir necha qismlardan iborat bo'lgan armiya tuzildi

1920-yillarda Yaman, Germaniya va Italiya mamlakatlarida Mauser 98k miltiqlari, Germaniyada va Italiyada, masalan, 1926 yilda 4 ta zenit quroli va 2000 ta miltiq sotib olingan. Urush paytida Angliya va Italiya Yamanga turli xil qurollar yetkazib bergan.

Urushning borishi




1934 yildagi urushdan keyingi tinchlik muzokaralari va ularning natijalari.




Manbalar




Adabiyot




uz.wikipedia.org



Uzpedia.uz