SARS-CoV-2 beta shtammi
Beta shtamm , shuningdek
B.1.351 liniyasi nomi bilan yuritiladi. COVID-19ni keltirib chiqaradi. Mamlakat sogʻliqni saqlash boshqarmasi 2020-yil 18-dekabrda ushbu shtamm birinchi boʻlib oktabr oyida Janubiy Afrikaning Sharqiy Keyp viloyatidagi Nelson Mandela tumanida aniqlanganini ma'lum qildi. Filogeografik tahlillar shuni koʻrsatadiki, bu shtamm Nelson Mandela ko'rfazida 2020-yil iyul yoki avgust oylarida paydo boʻlgan.
Jahon sogʻliqni saqlash tashkiloti ushbu shtammni ilmiy nomni almashtirish uchun emas, balki jamoatchilik uchun keng qoʻllaniladigan nom sifatida Beta shtamm deb etiketladi. JSST buni xavotir uygʻotishga sabab boʻladi deb hisoblaydi.
Tadqiqotchilar va rasmiylarning ta’kidlashicha, ushbu kasallikning tarqalishi hech qanday asosiy tibbiy sharoitga ega boʻlmagan yoshlar orasida yuqori boʻlgan. Boshqa shtammlarga nisbatan bu holatlarda ogʻir kasallikka chalinish ehtimoli koʻproq. Shuningdek, Janubiy Afrika Sogʻliqni saqlash vazirligi ushbu virus virusning boshqa shtammlariga qaraganda tezroq tarqalishi sababli mamlakatda COVID-19 pandemiyasining ikkinchi toʻlqini uchun harakatlantiruvchi kuch boʻlishi mumkinligini ta’kidladi.
Gap virus boshoq glikoproteininig retseptor-bogʻlovchi domenida (RBD) boruvchi uchta mutatsiya haqida ketyapti: N501Y[11] (501 pozitsiyasida asparagin aminokislotasi (N) oʻrniga tirozin aminokislotasi (Y)) K417N va E484K. Bu mutatsiyalardan ikkitasi (E484K va N501Y) retseptor-bogʻlovchi domenning (RBD) retseptor-bogʻlovchi motivida (RBM) joylashgan.
olti mamlakat mutaxassisslari ishtirokida ushbu shtamm ustida tadqiqot olib borilgan. Unda 2020-yil 5-mart va 10-dekabr kunlari orasida Janubiy Afrikada toʻplangan 2882 ta SARS-CoV-2 genomini tahlil qilingan. Shtammning boshoqli oqsilida sakkizta mutasiya aniqlangan. Biroq ular hali toʻliq oʻrganilmagan. Olimlarning aytishicha, izlanish davomida 501Y.V2’ning boshqa shtammlardan farqi inson organizmiga osonroq kirib borishi hamda immunitet tizimidan qocha olishida namoyon boʻlgan.
Bu shtammning xususiyati ham shundaki, mazkur shtammni yuqtirgan odamlarda kasallik birdaniga boshlanib, jadal kechadi va qisqa muddatda oʻpkaning katta sohalarini jarohatlaydi. Shu bois kasallik boshqa shtammlarga nisbatan ogʻirroq kechadi
Oksford immunologi Ser Jon Bellning ta’kidlashicha, Janubiy Afrikadagi yangi shtamm vaktsinalarga chidamli boʻlishi mumkinligi sababli „katta savol“ tugʻdiradi va shu bilan umidlarni yoʻq qiladi va ularni qoʻrquv bilan almashtiradi.
Tarixi
KwaZulu-Natal Universiteti Innovatsiya va ketma-ketligini o'rganish platformasi (KRISP) boshchiligidagi bir guruh genomistlar yangi variantni aniqladi. Ushbu genom butun ketma-ketlik bilan topildi. Ushbu liniyadan bir nechta genomik ketma-ketliklar GISAID maʼlumotlar bazasiga yuborildi.
23-dekabr kuni Buyuk Britaniyaning Sogʻliqni saqlash vaziri Matt Hancock Janubiy Afrikadan Buyuk Britaniyaga sayohat qilgan ikki kishi Beta shtamm (501.V2) bilan kasallanganligini eʼlon qildi. 28-dekabrda bu shtamm Shveytsariyada ikki kishida va Finlandiyada bir kishida aniqlangan. 29-dekabrda Janubiy Afrikadan Yaponiyaga borgan mehmonda va Avstraliyaning Kvinslend shahrida boʻlgan chet el sayohatchisida ham kuzatilgan. 30-dekabrda Zambiyada, 31-dekabrda Fransiyada Janubiy Afrikadan qaytayotgan yoʻlovchida aniqlandi. 2021-yil 2-yanvarda ushbu shtammning birinchi holati Janubiy Koreyada aniqlandi. Avstriya 4-yanvar kuni ushbu shtammning birinchi holati va Alfa shtammining toʻrtta holati haqida xabar berdi.
Manbalar
uz.wikipedia.org