Sara Aşurbəyli
Sara Aşurbəyli (27-yanvar, 1906-yil – 17-iyul 2001-yil) — Ozarbayjon olimasi, tarixchi va sharqshunos, tarix fanlari doktori (1966), xizmat koʻrsatgan olima (1982), Ozarbayjon SSR Davlat mukofoti laureati (1986).
Hayoti
Sara Ashurbeyli 1906-yil 27-yanvarda Boku shahrida tugʻilgan. 1925-yilda Istanbuldagi Avliyo Janna dʼArk nomidagi fransuz kollejini, 1930-yilda Boku davlat sharqshunoslik universitetini, 1941-yilda Ozarbayjon davlat pedagogika institutining chet tillari fakultetlarini hamda Ozarbayjon sanʼat maktabini (1941) tugatgan. Oʻqishni tugatgandan soʻng, u Ozarbayjon davlat universitetida katta oʻqituvchi va Ozarbayjon davlat pedagogika institutida dekan boʻlib ishlagan. Universitetlarda Ozarbayjon tarixi, Gʻarb va Sharq madaniyati tarixi boʻyicha maʼruzalar oʻqigan.
U Oʻrta Sharq xalqlari tarixi boʻyicha mutaxassis, shuningdek rassom va musiqachi edi. U bu bilim va koʻnikmalarini yillar davomida qattiq taʼqiblardan omon qolish uchun ishlatgan. Sara xonim Drama teatrda rassom va dekorativ, maktabda oʻqituvchi boʻlib ishlagan, ustozi Uzeyir Hajibeyovning taklifiga binoan Konservatoriyada 15 yil chet tilidan dars bergan, shuningdek, rasmlarini sotgan. Koʻrgazmalarning birida uning „Göygöl“ asari Meksika vakillari tomonidan qabul qilindi. Ushbu asar hozirda Meksika muzeylaridan birida saqlanmoqda. 1946-yilda Sara Ozarbayjon Rassomlar uyushmasining aʼzosi etib saylandi.
Sara Ashurbeyli keyinchalik Ozarbayjon tarixi muzeyida Oʻrta asrlar tarixi boʻlimi mudiri, Ozarbayjon Fanlar akademiyasi Sharqshunoslik institutida katta ilmiy xodim, Tarix institutida ilmiy kotib, katta ilmiy xodim va yetakchi tadqiqotchi boʻlib ishlagan.
U doktorlik dissertatsiyasini oldi. 1966-yilda tarix fanlari doktori boʻldi. U Ozarbayjon Davlat mukofoti laureati edi.
Uning mashhur asarlari orasida „Boku tarixi: Oʻrta asrlar davri“ va „Shirvonshoh davlati“ mavjud. U „Boku“ nomining kelib chiqishi zardushtiylik dinidan kelib chiqqan degan fikrni ilgari surgan va bir necha qadimgi oʻrta-sharqiy tillarda „Quyosh“ yoki „Xudo“ degan maʼnoni anglatuvchi „baga“ soʻzidan olinganini soʻzlagan.
2001-yil 17-iyul kuni Boku shahrida vafot etgan.
Mukofotlari
Manbalar
uz.wikipedia.org