Salvia officinalis
Salvia officinalis, oddiy sage, koʻp yillik, doimiy yashil yarimbuta boʻlib, daraxtsimon poyalari, kulrang barglari va koʻkdan binafsha rang gullari bor. Bu tur yalpizdoshlar oilasining aʼzosi va Oʻrta yer dengizi mintaqasida kelib chiqqan, lekin, dunyoning koʻp joylarida naturalizatsiya qilingan. „Sage“ umumiy nomi kichik turlar va navlar uchun ishlatiladi.
Tavsif
Turlarning kattaligi, barglari va gullari rangi, barglari naqshlari bilan farq qiladigan, koʻplab rang-barang navlari mavjud. Bo‘yi 60 cm (2 ft) gacha oʻsadi. Oʻsimlik bahor oxirida yoki yozda gullaydi. Barglari kulrang-yashil, ustki tomoni qoʻpol, pastki qismi esa koʻp kalta yumshoq tuklar tufayli deyarli oq rangga ega. Zamonaviy navlar koʻplab rang-barang kombinatsiyalarda binafsha, atirgul, krem va sariq rangli barglarni oʻz ichiga oladi.
Foydalanadi
Pazandachilikda foydalanish
Britaniyada sage yillar davomida petrushka, bibariya va kekik bilan bir qatorda muhim oʻtlardan biri sifatida roʻyxatga olingan. U mazali, ozgina qalampirli taʼmga ega. Sage XIV va XV asrlarda fransuz, ingliz va lombard oshxonalarida maʼlum boʻlgan „Sovuq sage sousi“ ga qo‘shilgan.
Efir moyi
Oddiy sage Yevropaning baʼzi qismlarida efir moyi uchun oʻstiriladi, Salvia fruticosa kabi boshqa turlarni ham yigʻib olish va distillash mumkin.
Tadqiqot
Salvia officinalis va S. lavandulaefolia ekstraktlari inson miyasi faoliyatiga potentsial taʼsiri boʻyicha tadqiqotlar optkazilgan. Salvia ekstraktlarida mavjud boʻlgan thujone neyrotoksik boʻlishi mumkin.
Turlari
Bogʻdagi qulay sharoitlarda S. officinalis katta hajmli maydonni (1 kvadrat metr va undan koʻp) egallab olishi mumkin, ammo bir qator ixcham navlari yaratilgan. Shunday qilib, ular oʻsimlik dorivor xususiyatlari uchun emas, balki kichik dekorativ gullaydigan butalar sifatida qadrlanadi. Baʼzilar, ayniqsa quyoshli quruq muhitda past zamin qoplamasini taʼminlaydi. Koʻpgina oʻtlar singari, ular sovuq nam qishda qurishi mumkin, ayniqsa tuproq yaxshi drenajlanmagan boʻlsa.
Nomlangan navlarga quyidagilar kiradi:
„Icterina“ va „Purpurascens“ Qirollik bogʻdorchilik jamiyatining bogʻdagi xizmatlari uchun mukofotiga sazovor boʻlgan.
Gibridlar
Yana qarang
Manbalar
uz.wikipedia.org