Saikhom Mirabai Chanu
Saikhom Mirabai Chanu (1994-yil 8-avgustda tugʻilgan) — Hindistonlik ogʻir atletikachi. 27 yoshli MirabaI Chanu jami 201 kg tosh koʻtarib, oltin medalni qoʻlga kiritgan, bu ayni paytda davom etayotgan CWG 2022 musobaqasidan keyin Hindistonning uchinchi medali boʻlgan. U 2020-yilgi Tokio Olimpiadasida ayollar oʻrtasida 49 kg vazn toifasida kumush medalni qoʻlga kiritgan. Mirabai Chanu Jahon chempionati va Hamdoʻstlik oʻyinlarida bir nechta medallarni qoʻlga kiritgan. U sportga qoʻshgan hissasi uchun Hindiston hukumati tomonidan Padma Shri ordeni bilan taqdirlangan. Saikhom 2018-yilda Hindiston hukumati tomonidan mayor Dhyan Chand Khel Ratna sport faxriysi bilan taqdirlangan.
Chanu 2014-yilgi Hamdoʻstlik oʻyinlarida, Glazgoda ayollar oʻrtasida 48 kg vazn toifasida kumush medalni qoʻlga kiritgan; u Oltin qirgʻoqda boʻlib oʻtgan 2018-yilgi tadbirda oltin medal uchun oʻyinlar rekordini yangilagan. 2020-yilgi Yozgi Olimpiada oʻyinlari oldidan uning eng katta yutugʻi 2017-yilda Kaliforniyaning Anaxaym shahrida boʻlib oʻtgan ogʻir atletika boʻyicha jahon chempionatida oltin medalni qoʻlga kiritganiga toʻgʻri keladi. U 49 kg vazn toifasida dast koʻtarish boʻyicha jahon rekordchisi hisoblanadi.
Yoshligi
Saikhom Mirabai Chanu 1994-yil 8-avgustda Nongpok Kakchingdan 30 km uzoqlikdagi Imfal shahrida tugʻilgan, Manipur oʻsha mintaqaning jangchi urugʻi boʻlgan Meitei oilasigan hisoblanadi. Chanu oʻzini sanahizm izdoshi deb tanitgan, lekin u hind xudolariga ham sigʻinishini aytgan. Oilasi uning kuchini endigina 12 yoshida aniqlagan. Katta akasi hatto oʻtinni olishga ham qiynalganida, u uyiga bemalol oʻtin olib ketar edi.
Mirabai Manipurdagi Sport akademiyasida mashgʻulot oʻtkazgan. U qum olib ketayotgan yuk mashinasi haydovchilari bilan sayr qilar edi. Olimpiada medalini qoʻlga kiritgach, u yuk mashinasi haydovchilariga minnatdorchilik bildirish uchun uyiga taklif qilgan va hurmat belgisi sifatida ularning hokisorlarini olgan.
Faoliyati
Chanuning birinchi yirik yutugʻi Hamdoʻstlik oʻyinlarining Glazgo nashrida boʻlgan; 48 kg vazn toifasida kumush medalni qoʻlga kiritgan.
Rio 2016 Olimpiadasi
Chanu 2016-yilgi Rio Olimpiadasiga 48 kg vazn toifasida ayollar oʻrtasidagi musobaqaga yoʻllanma olgan. Biroq u siltab koʻtarish boʻlimidagi uchta urinishining birortasida ham muvaffaqiyatli koʻtara olmagani uchun musobaqani yakunlay olmagan.
2017—2021-yillar
2017-yilda u ayollar oʻrtasidagi 48 kg vazn toifasida oʻyinda oltin medalni qoʻlga kiritdiib musobaqa rekordini oʻrnatgan, u jami 194 kg ogʻirlikni koʻtargan(85 kg dast koʻtarish va 109 kg siltab koʻtarish), 2017-yilda Anaxaymda (Kaliforniya, Qoʻshma Shtatlar) boʻlib oʻtgan ogʻir atletika boʻyicha jahon chempionatida ishtirok etgan.
Tokio 2020 Olimpiadasi
Chanu 49 kg vant toifasida kumush medalni qoʻlga kiritgan.2020-yil Tokioda boʻlib oʻtadigan Yozgi Olimpiada oʻyinlarida umumiy koʻtarilish 202 kgni tashkil etgan. Olimpiadada kumush medalni qoʻlga kiritgan birinchi hindistonlik ogʻir atletikachi, Karnam Mallesvaridan keyin Olimpiya medalini qoʻlga kiritgan ikkinchi hindistonlik ogʻir atletikachi va PV Sindxudan keyin Olimpiya kumush medalini qoʻlga kiritgan ikkinchi hindistonlik ayol maqomlariga ega boʻlgan. Chanu 115 kilogramni siltab koʻtarishda muvaffaqiyatli koʻtarish bilan yangi Olimpiya rekordini qayd etgan. Uning gʻalabasi Hindistonga Tokio Olimpiadasidagi ilk medalini taqdim etgan.
Tokio Olimpiadan soʻng unga Manipur bosh vaziri N. Biren Singxdan 1 ₹ mukofot puli berilishini eʼlon qilgan. Hindiston temir yoʻl vaziri Ashvini Vaishnaw unga 2 trln lik mukofot va yana boshqa sovgʻalarni eʼlon qilgan.
Mukofotlar
Milliy
Ommaviy madaniyatda
Mirabai Chanu hayotiga asoslangan Shumang Leela, Mei Iklaba Thamoi deb nomlangan film 2021-yil 19-sentyabrda namoyish etilgan. Rejissyor Shougrakpam Hemanta tasvirga olgan. Seuti Films tomonidan Mirabai Chanu haqidagi biografik Manipuri badiiy filmi ham eʼlon qilgan. Film rejissyori OC Meira va ssenariy muallifi Manaobi MM hisoblanadi.
Manbalar
uz.wikipedia.org