S. H. Foulkes
S.H.Foulkes ( /fʊks/ FUUKS ; Zigmund
Geynrix Fuchs ; 1898-yil 3-sentyabr - 1976-yil 8-iyul) - nemis-ingliz psixiatri va psixoanalitiki. U guruh xulq-atvori nazariyasini ishlab chiqdi, bu esa guruh terapiyasining bir varianti bo'lgan guruh tahlili yaratilishiga asos bo'ldi. U Londonda Guruh Analitik Jamiyati va Guruhlar Tahlili Institutini (IGA) tashkil qildi. 1933-yilda Foulkes kelib chiqishi yahudiy bo'lganligi sababli Angliyaga safar qildi. 1938-yilda u Britaniya fuqaroligini oldi va ismini S.H.Foulkesga o'zgartirdi.
Hayoti va faoliyati
Foulkes Karlsrueda tug'ilgan. Geydelberg, Myunxen va Frankfurt-na-Mayn universitetlarida tibbiyot fakultetida tahsil oldi, 1923-yilda uni tugatdi. U Vena shahrida Otto Pyotzl bilan psixiatriya va ikki yil davomida yordamchisi bo'lgan Kurt Goldshteyn bilan nevrologiya bo'yicha tadqiqotlar o'tkazdi. O'sha paytda u birinchi bo'lib Geshtalt psixologiyasi bilan tanishdi, bu uning keyingi guruhlar bilan ishlashiga ta'sir qildi. Uning psixologik muammolarga bo'lgan qiziqishi uni Freydning asarlariga qiziqishiga sabab bo'ldi va oxir-oqibat Helene Deutsch bilan Venadagi trening tahliliga olib keldi. Uning mashg'ulot rahbari Hermann Nunberg edi. Ta'limning bir qismi sifatida u Vilgelm Reyx boshchiligidagi seminarlarda qatnashdi. 1930-yilda u yangi tashkil etilgan Frankfurt psixoanalitik institutiga qo'shildi va u yerda klinikaning direktori etib tayinlandi. U binoni mashhur Ijtimoiy Tadqiqotlar Instituti bilan bo'lishdi, shuningdek o'sha paytda institut Maks Xorkgeymer, Teodor V. Adorno, Erich Fromm va Gerbert Markuzni kabi a'zolarni o'z ichiga olgan. Bundan tashqari, u sotsiolog Norbert Eliasning do'sti edi va ularning hamkorligi keyinchalik uning terapevtik konsepsiyalariga chuqur ta'sir ko'rsatdi.
Gitler hokimiyat tepasiga kelganidan keyin aynan Ernest Jonsning taklifiga binoan u Parij orqali Londonga borib, 1933-yilda rafiqasi Erna va ularning uch farzandi bilan qochqin sifatida Angliyaga joylashdi va oʻquv tahlilchisi boʻlib ishlashda davom etdi.Buning uchun u Britaniya Psixotahlil jamiyatiga a'zo bo'lishi kerak edi. Bunda unga Ernest Jons yordam berdi.
Guruh tahlili
U 1939-yilda Exeterga ko'chib o'tdi va u yerda katta psixiatrik amaliyotda psixoanalitik bo'ldi va o'zining birinchi guruh-analitik psixoterapiya guruhini o'tkazdi. U 1940-yilning kuzida chaqirilgan va shu bilan birga kutish zalida to'plangan mijozlardan erkin muloqot qilishni so'rash g'oyasini ilgari surgan. U 1942-yilda Nortfilddagi Harbiy nevroz markaziga mayor unvoni bilan ishga qabul qilingan va u yerda bir qator innovatsion davolash usullarini ishlab chiqishda ishtirok etgan, ularning aksariyati guruhga asoslangan guruhli tahliliy va terapevtik hamjamiyat usullarini yaratgan.
Urushdan keyin u o'zining psixoanalitik amaliyotini va shaxsiy amaliyotida analitik guruhlarni qayta tikladi. London institutida Freyd B guruhi tomonidan o'quv tahlilchisi sifatida e'tirof etilgandan so'ng, u Avliyo Bartolomey kasalxonasiga boradi va u yerda 1963-yilda nafaqaga chiqqunga qadar ishlagan va individual psixoanaliz va guruh tahlili bilan shug'ullangan. Nafaqaga chiqqanidan keyin u shaxsiy amaliyot davom ettirdi.
Foulkes nevrologiya, psixiatriya, sotsiologiya va psixologiyaga qiziqish bildirgan. Uning Northfield kasalxonasidagi (Buyuk Britaniya) guruhlar bilan ishi 1952-yilda Londonda Group Analytic Society (GAS) ga asos solgan va xalqaro a'zolikka jalb qilgan. Keyinchalik u 1971-yilda amaliyotchilarni tayyorlash uchun Guruhlarni tahlil qilish institutini (IGA) tashkil etishda muhim rol o'ynadi. GAS ham, IGA ham Buyuk Britaniyada va boshqa bir qator mamlakatlarda ko'plab tegishli professional uyushmalar va ta'lim organlarini yaratdi. Hozirda Skandinaviya, Germaniya, Italiya, Gretsiya, Irlandiya, Portugaliya va Rossiyada, shuningdek, Buyuk Britaniyadagi bir qator o'quv markazlarida treninglar mavjud.
Foulkes guruhlarni inson mavjudligining asosi deb hisobladi, barcha individlar ijtimoiy guruhlarda (oilalarda, madaniyatlarda, jamiyatlarda) tug'ilib, hayot davomiyligini doimiy ravishda ongli va ongsiz ravishda shakllantiradi. Psixoterapiya shakli sifatida, Guruh tahlili, muloqot va munosabatlar, dialog va almashinuvni qadrlaydi. U psixoterapevtik ishning yo'nalishi sifatida guruh ichidagi mavjud munosabatlar va dinamikani tahlil qilish imkiniyatlarini beradi. Do'stlari va oilasi uchun u "Maykl" laqabini ishlatgan. S.H.Foulkes 1976-yilda 77 yoshida seminar paytida to'satdan koronar trombozdan vafot etdi.
Merosi
Foulkes o'z amaliyotida psixoanalitik modellarni inson guruhlari haqidagi sotsiologik tushunchalar bilan birlashtirdi. U yuzlab psixiatrlarni guruh terapevtlari sifatida tayyorlagan va o'zining ko'plab nashrlari orqali yanada kengroq ta'sir ko'rsatgan.
Tanlangan nashrlari
Manbalar
Havolalar
uz.wikipedia.org