Rhizidiovirus




Rhizidiovirus  — viruslar turkumiga kiradi. Stramenopillar(yaʼni zamburugʻlar va hyphochytridiomycota) tabiiy hostlar boʻlib xizmat qiladi. Bu turda faqat bitta tur mavjud, yaʼni oʻsha tur Rhizidiomyces virusi nomli turi bor xolos.

Tuzilishi




Rizidiovirusdagi viruslar konvertsiz (ikosahedral), dumaloq va izometrik geometriyaga shaklga ega. Diametri 60 nm ga yaqin oʻlchamda boʻladi.

Genom segmentlanmagan, chiziqli ikki zanjirli DNK va uzunligi ~ 25,5 kilobaza teng boʻladi. Guanin + sitozin miqdori 42 % ni tashkil qiladi. U molekulyar ogʻirligi 84,5 dan 26 kg gacha Dalton boʻlgan kamida 14 ta oqsilni kodlaydi.

Hayot davrasi



Virus, aslini olganda uy egasi stressga duchor boʻlgunga qadar mezbon ichida yashirin boʻlib qiladi, berkinadi. Vironlar birinchi navbatda yadroda paydo boʻladi. Shundan soʻng mezbonda yaʼni odamda yadro va sitoplazmaning parchalanishi va ularning oʻrnini vironlardan tashkil topgan parakristalli tuzilmalar egallashi kuzatiladi. Bu tuzilmalar dastlab mitoxondriyalar bilan bogʻlangan holda paydo boʻladi. Yadro va sitoplazma almashtirilgandan soʻng hujayra devori parchalanadi, soʻngra muhitga vironlar chiqariladi. Vertikal uzatish ham mumkin koʻrinadi.

DNK shablonli transkripsiya usuli hisoblanadi. Zamburugʻlar va gifokitridiomikotalar uchun tabiiy xoʻjayin boʻlib xizmat qiladi.

Nashriyot xulosasi



Yagona aʼzosi turlari Rhizidiomyces virus hisoblanadi. Rhizidiovirus xil ajratilgan. Virionlar izometrik, diametri 60 nm, tarkibida 10 % nuklein kislota boʻladi va ular tarkibida kamida 14 ta polipeptid boʻlib, oʻlchamlari 26-84.5 kda oraligʻida boʻladi. Virus uning xost Rhizidiomyces sp zoospores bir latent shaklida uzatiladi va koʻrinadi. Issiqlik, yomon ovqatlanish yoki qarish kabi stress sharoitida yuzaga keladigan virusning faollashishi hujayralar lizisiga olib keladi. Rhizidiomyces sp. qirollikka tegishli suv mogʻoridir Protista (Chromalveolata) va hozirda qoʻziqorinlarda tabiiy ravishda koʻpayadigan tan olingan dsDNA viruslari mavjud emas.

Manbalar




uz.wikipedia.org

Uzpedia.uz