Rentgenogramma
Radiografiya ( Rentgendan (bu turdagi elektromagnit to'lqinlarni kashf etgan olimning nomi) + grekcha: gráphō, yozuv) - maxsus plyonka yoki qog'ozga rentgen nurlari yordamida proyeksiya qilinadigan ob'ektlarning ichki tuzilishini o'rganishdan iboratdur
Ko'pincha bu atama rentgen nurlarini o'tkazish va rentgen nurlarining zaiflashuv darajasini qayd etish orqali tananing anatomik tuzilmalarining umumiy proektsiyali tasvirini olishga asoslangan tibbiy noinvaziv tadqiqotni asoslanadi.
Tarixi
Radiologiya tarixi 1895 yilda Vilgelm Konrad Rentgen birinchi marta rentgen nurlari ta'sirida fotografik plastinkaning qorayishini paytdan boshlanadi. Shuningdek, u rentgen nurlari qo‘l to‘qimalaridan o‘tganda fotografik plastinkada suyak skeletining tasviri hosil bo‘lishini aniqladi. Ushbu kashfiyot dunyodagi birinchi tibbiy tasvirlash usuli bo'lib va bundan oldin organlar va to'qimalarning in vivo, invaziv bo'lmagan tasvirini olish mumkin emas edi. Radiografiya dunyo bo'ylab juda tez tarqaldi. 1896 yilda Rossiyada birinchi rentgenogramma olingan .
1918 yilda Rossiyada federatsiyasida birinchi rentgen klinikasi tashkil etildi. Ko'payib borayotgan kasalliklarni aniqlash uchun rentgenografiya qo'llaniladi. O'pkaning rentgenografiyasi faol rivojnayotgan payt 1921 yilda Petrogradda birinchi rentgen stomatologiyasi kabineti ochildi. Tadqiqotlar faol olib borilib rentgen apparatlari yanada takomillashtirildi. Sovet hukumati Rossiyada rentgen apparatlarini ishlab chiqarishni kengaytirish uchun mablag' ajratadi. Radiologiya va uskunalar ishlab chiqarish global miqyosda bormoqda .
Bugungi kunda ko'krak qafasi rentgenogrammasi ko'pincha o'pka infektsiyalari natijasida kelib chiqqan kasalliklarni aniqlash uchun foydalanilmoqda. Biroq bu usul COVID-19 keltirib chiqaradigan virusli pnevmoniyalarning dastlabki bosqichlarini aniqlashda samarasizligini isbotlab berdi.
Ogayo shtati universiteti professori boshchiligidagi amerikalik tadqiqotchilar koronavirus va og‘ir alomatlari tasdiqlangan 630 bemorning rentgen nurlarini o‘rganishdi. 89 foiz hollarda rentgenogrammada hech qanday anormallik ko'rinmadi yoki ularning bu uyrinishi foytdasiz edi. Kommunarka qishlog‘idagi 40-sonli shahar klinik shifoxonasi shifokorlarining Rossiyada pandemiyaning og‘irligini birinchi bo‘lib o‘z zimmasiga olgan shifokorlarning amaliyoti ham bu xulosalarni tasdiqladi. Biroq keyingi bosqichlarda rentgenografiya yordamida aniq va sifatli natijalarga erishish mumkin. Shuning uchun hozirgi sharoitda og'ir ahvolda bo'lgan bemorlarning palatalarida qo'llanilishi mumkin bo'lgan portativ qurilmalar ayniqsa dolzarbdir .
Hozirgi vaqtda rentgenografiya osteoartikulyar tizimning shikastlanishlarini tashxislashning asosiy usuli bo'lib qolmoqda. O'pkani tekshirishda, ayniqsa skrining usuli sifatida muhim ahamyadga ega. Kontrastli rentgenografiya usullari ichi bo'sh organlarning ichki relyefining holatini, oqma yo'llarining tarqalishini va boshqalarni baholashga imkon beradi.
2018-yil 13-iyul kuni Jenevada Yangi Zelandiya olimlari uch o‘lchamli rangli tasvirlarni olishga qobilyatiga ega rentgen apparatini taqdim etdilar .
Ilova
Tibbiyotda
Tashxis qo'yish uchun rentgenografiya faydalaniladi: organlarning rentgenologik tekshiruvi (bundan buyon matnda RI deb yuritiladi) ushbu organlarning shaklini, ularning holatini, ohangini, peristaltikasini va shilliq qavatning relyef holatini aniqlash imkonini beradi.
Muhandislik va texnologiya sohasida
Radiografiya buzilmaydigan tekshirishning eng muhim turlaridan biridir. U ishlab chiqarish va foydalanish jarayonida nazorat tutish uchun ishlatiladi:
Tibbiyotda
Foydalanilgan adabiyotlar
Adabiyot
uz.wikipedia.org