Registon (koʻcha)




Registon koʻchasi (oʻzbekcha: Registon ko'chasi) — Samarqand shahrining markaziy koʻchalaridan biri.

Manzili



Registon koʻchasi Samarqand shahrining markazida joylashgan boʻlib, bir tomondan Universitet bulvarida joylashgan boʻlsa, boshqa tomondan Penjikent yoʻli koʻchasida joylashgan, quyidagi koʻchalar bilan kesishadi: Togʻbiston, Bustonsaroy, M. Umarov, Suzangaron hamda Toshkent.

Tarixi




Bugungi Registon koʻchasi hududi bundan 1000-yillardan oldin shakllangan. 1950-yillarda koʻcha toʻgʻrilandi. U Gur-amir maqbarasi (hozirgi Temuriylar qabri) yonidan oʻtadi. Unda savdogar va xaridorlarning doʻkonlari, hunarmandlar ustaxonalari, aholi uylari (mahallalar), madrasalar va boshqalar joylashgan. Koʻcha oʻrta asrlar, Rossiya imperiyasi va Sovet davridagi tarixiy voqealarga boy.
Shahar hududida saqlanib qolgan ana shunday binolar tufayli 2001-yilda Samarqand YUNESKOning Butunjahon merosi roʻyxatiga kiritilgan.
Oʻzbek tilidan tarjima qilinganda „registon“ soʻzi — qumli joy degan maʼnoni anglatadi. Qadim zamonlarda bu markaziy shahar maydoni haqiqatan ham qum bilan qoplangan. Dastlab, hudud madrasa bilan oʻralgan emas edi, birozdan keyin muhtasham binolar paydo boʻldi. Oʻsha paytlarda shahar hokimiyati xon farmonlarini eʼlon qilish uchun odamlarni maydonga toʻplashgan, bayramlar, ommaviy qatl va urushga ketayotgan qoʻshinlarning yigʻinlari ham shu erda boʻlib oʻtgan
.

Binolar va inshootlar



Tarixiy binolari va yodgorliklari




Muzeylari




Boshqa binolar, dam olish maskanlari va muassasalar




Transport



Er usti jamoat transporti butun Registon koʻchasi boʻylab harakatlanadi. Harakat ikki tomonlama boʻlib, Registon koʻchasi boʻylab taksi, avtobus va jamoat transportlari harakatlanadi. 2000-yillarning boshlariga qadar trolleybuslar koʻcha boʻylab harakatlanardi.

Aholisi



Registon koʻchasida 3000 ga yaqin aholi istiqomat qiladigan koʻp qavatli uylar va mahallalar joylashgan. Milliy tarkibi: tojiklar, oʻzbeklar, ruslar, tatarlar, koreyslar va boshqalar.

Adabiyot




Galereya




Manbalar




uz.wikipedia.org

Uzpedia.uz