Qunduz masjididagi portlash (2021)
2021-yil 8-oktabr kuni Afgʻonistonning Qunduz shahridagi Shia
Gozari Sayid Obod masjidida IShID-K tomonidan suitsid portlashi sodir etilgan. 50 dan ortiq odam halok boʻlgan va yana 100 kishi yaralangan, ammo BMTning Afgʻonistondagi yordam missiyasi hisob-kitoblariga koʻra, 100 dan ortiq odam halok boʻlgan va yaralangan boʻlishi mumkin.
Voqealar
2015-yildan buyon „Islomiy davlat“ ning boʻlinmasi „Islomiy davlat“ – Xuroson viloyati Afgʻonistonda hujumlar uyushtirmoqda. Tolibon Afgʻonistonni 2021-yil avgustida oʻz nazorati ostiga oldi; Oʻshandan beri IS-KP hujumlari orasida, jumladan, Kobul xalqaro aeroportida sodir etilgan portlashda 169 nafar afgʻon va 13 nafar amerikalik askar halok boʻlgan.
Portlash
Portlash Gozari Sayid Obod masjidida oʻqilayotgan haftalik juma peshin namozi vaqtida sodir boʻlgan. Guvohlarning aytishicha, ular portlash vaqtida namoz oʻqyotgan boʻlgan va voqea joyidan evakuatsiya qilinayotganda polda koʻplab jasadlar va qon oqayotganini payqashgan. Halok boʻlganlar va jarohatlanganlarning jasadlari yaqin atrofdagi kasalxonaga olib ketilgan, u yerda yaradorlarning oila aʼzolari jutib olgan. Hujumdan keyin masjid binosidan tutun chiqib, bu tutun shahar yuqorisidan ham koʻringan. Ijtimoiy tarmoqlarga joylashtirilgan voqea joyidan olingan surat va videolarda masjid pol hamda devorlariga qon sachraganini koʻrish mumkin. Qurbonlarning jasadlarining suratlari ommaviy axborot vositalarida ham chop etilgan.
Qurbonlar
Birlashgan Millatlar Tashkilotining Afgʻonistonga yordam koʻrsatish missiyasining dastlabki bahosiga koʻra, 100 dan ortiq odam halok boʻlgan boʻlishi mumkin. Mahalliy Qunduz viloyat kasalxonasi 35 kishi halok boʻlgani va 50 dan ortiq kishi jarohat olganini maʼlum qilgan. Chegara bilmas shifokorlar tashkilotidan 20 kishi halok boʻlganligi xabar qilingan. Tolibon rasmiysining soʻzlariga koʻra, qurbonlar soni 100 nafarga yetgan, va ularning aksariyati halok boʻlgan. Ommaviy axborot vositalariga berilgan rasmiy maʼlumotlarga koʻra halok boʻlganlar soni 50 kishini tashkil etgan, 143 kishi esa jarohat olgan. Mahalliy sogʻliqni saqlash rasmiylari qurbonlar soni 80 nafarga yetishi mumkinligidan xavotir olishgan.
Jinoyatchi
"Islomiy davlat" – Xuroson viloyati (IShID-K) portlash uchun mas’uliyatni oʻz zimmasiga olgan va Telegram kanali orqali xudkush-terrorchi gavjum masjidda juma namozi vaqtida portlovchi jiletni portlatganini tasdiqlagan. ISIS-K maʼlumotlariga koʻra, portlovchi uygʻur millatiga mansub boʻlib, uygʻurlarni quvib chiqarish orqali Xitoyni tinchlantirishga uringani uchun ham shialarni, ham Tolibonni nishonga olgan boʻlgan. Gʻarbiy Xitoy va Sharqiy Afgʻonistondagi jangari uygʻur musulmonlarining aksariyati Sharqiy Turkiston Islomiy Harakatiga mansub hisoblanladi.
Fikrlar
Birlashgan Millatlar Tashkiloti hujumni qoralab, buni ibodat joylariga uyushtirilgan qator hujumlarning bir qismi ekanligini aytib oʻtdi. Deyarli bir hafta oldin Id Gah masjidiga qilingan hujumda besh kishi halok boʻlgan edi.
Qunduzdagi Tolibon xavfsizlik xizmati rahbari shia musulmonlarining xavfsizligini taʼminlashga vaʼda bergani va bunday hujum „qayta takrorlanmasligi“ haqida bayonot bergan. Qunduz viloyati politsiyasi boshligʻi oʻrinbosarining fikriga koʻra, portlash boʻyicha surishtiruv islari olib borilgan.
Amerika Qoʻshma Shtatlari Davlat departamenti matbuot kotibi Ned Price maʼlumot berishicha, Biden maʼmuriyati hujumni qoralab, „Afgʻon xalqi terrordan xoli kelajakka loyiq“ ekanini aytgan.
2021-yil 15-oktabr kuni Qandahordagi shia masjidida IS-KP xudkush hujumi oqibatida 65 kishi halok boʻlgan edi.
Manbalar
uz.wikipedia.org