Oziq-ovqat mahsulotlarini qadoqlash
Oziq-ovqat mahsulotlarini qadoqlash oziq-ovqat uchun maxsus ishlab chiqilgan qadoqlash tizimi boʻlib, oziq-ovqat sanoati bilan bogʻliq jarayonlar orasida eng muhim jihatlardan birini ifodalaydi, chunki u kimyoviy, biologik va fizik oʻzgarishlardan himoya qiladi. Oziq-ovqat mahsulotlarini qadoqlashning asosiy maqsadi isteʼmolchilar, sanoatning ehtiyojlari va umidlarini qondirish bilan birga oziq-ovqat mahsulotlarini oqilona narxda himoya qilish va yetkazib berishning amaliy vositalarini taʼminlashdir. Bundan tashqari, barqarorlik, atrof-muhitga taʼsirni kamaytirish va saqlash muddatini uzaytirish kabi joriy tendensiyalar asta-sekin qadoqlash tizimini loyihalashning eng muhim jihatlariga aylandi.
Tarixi
Oziq-ovqat mahsulotlarini qadoqlash tosh davridan sanoat inqilobiga qadar texnologiyadan foydalanish va qoʻllashda katta oʻzgarishlarga duch keldi:
Miloddan avvalgi 7000-yillar: Miloddan avvalgi 1500-yillardagi sanoatlashgan kulolchilik va shisha ishlab chiqarishda qadoqlash yoʻlga qoʻyildi.
1700-yillar: Birinchi qalay plastinka ishlab chiqarish Angliyada (1699) va Fransiyada (1720) joriy etilgan. Keyin Gollandiya dengiz floti oziq-ovqat mahsulotlarini saqlash muddatini uzaytirish uchun bunday qadoqlashdan foydalanishni boshlaydi.
1804-yil: Nicolas Appert fransuz armiyasi uchun oziq-ovqatning saqlash muddatini uzaytirish boʻyicha soʻrovlarga javoban, oziq-ovqat mahsulotlariga termal ishlov berish bilan birga shisha butilkalardan ham foydalangan. Ushbu jarayonda shisha oʻrniga metall qutilar ishlatilgan. Biroq, oziq-ovqat mahsulotlarini qadoqlash uchun qalay plastinkalardan foydalanishni birinchi marta kim kiritganligi haqida hali ham munozaralar davom etmoqda.
1870-yil: Qogʻoz kartondan foydalanish yoʻlga qoʻyildi va gofrirovka qilingan materiallar patentlandi.
1880-yillar: Quaker Oats tomonidan yigʻiladigan qutida birinchi marta don mahsuloti qadoqlangan.
1890-yillar: Shisha butilkalar uchun qopqoq William Painter tomonidan patentlangan.
1960-yillar: Qoʻshma Shtatlarda ikki qismli metall konservalar, konserva bankasini ochuvchi halqali ochqich va Tetra Brik Aseptic karton paketi bilan birga ishlab chiqildi.
1970-yillar: Shtrix-kod tizimi chakana savdo va ishlab chiqarish sanoatida joriy etildi. Ichimlik sanoatida keng qoʻllaniladigan PET plastik zarbali qolipli shisha texnologiyasi joriy etildi.
1990-yillar: Oziq-ovqat paketlarida raqam bosib chiqarishni qoʻllash keng qoʻllanila boshlandi.
Plastik qadoqlash Ikkinchi jahon urushi davrida birinchi marta qoʻllanila boshlandi, ammo uni ishlab chiqarishda ishlatiladigan materiallar (sellyuloza nitrat, stirol va vinilxlorid kabi) 1800-yillarda kashf etilgan edi.
Funksiyalari
Qadoqlash va qadoqlash etiketkasi bir nechta maqsadlarga ega:
Turlari
Qadoqlash dizayni har xil turdagi qadoqlar va idishlarga moʻljallangan funksiyaga, shuningdek oziq-ovqat mahsulotlariga va ularning vazifasiga qarab farq qilishi mumkin, masalan:
Deyarli barcha oziq-ovqat mahsulotlari qandaydir koʻrinishda qadoqlanganligi sababli, oziq-ovqat mahsulotlarini qadoqlash ham asosiy, ham keng tarqalgan. Bundan tashqari, brendlarni yaratish va standartlashtirishga imkon berish orqali u muhim reklama, keng tarqatish va ommaviy savdoni amalga oshirish imkoniyatini beradi. Shuning uchun, qadoqlashning har xil turi (yoki darajasi) oʻrtasida farq boʻlishi kerak.
Birlamchi qadoqlash
Birlamchi qadoqlash oziq-ovqat mahsulotlari bilan toʻgʻridan-toʻgʻri aloqada boʻlib, ular uchun ideal muhitni yaratadi va tashqi oʻzgarishlardan himoya qiladi. Bundan tashqari, chakana qadoqlash yoki birlamchi qadoqlash oziq-ovqat mahsulotlarini qadoqlashning marketing jihatlari uchun javobgardir. Odatda, birlamchi darajada ishlatiladigan qadoqlash materiallari karton qutilar, plastik tovoqlar, shisha butilka va koʻp qatlamli tuzilmani (Tetra Pak) oʻz ichiga oladi.
Ikkilamchi qadoqlash
Ikkilamchi qadoqlash odatda gofrokartondan tayyorlangan bir qutiga bir nechta paketlarni solishni oʻz ichiga oladi. Shunday qilib, ikkilamchi qadoq asosiy paketlar uchun tarqatuvchi, tashuvchi sifatida xizmat qilib, tashish paytida ishlov berishni osonlashtiradi. Baʼzan u chakana savdo nuqtalarida yoki asosiy tovarlarni namoyish qilish uchun supermarketda yordamchi qadoq sifatida ishlatilishi mumkin.
Uchinchi darajali qadoqlash
Uchinchi darajali qadoqlash deb nomlanuvchi eng tashqi oʻram birlamchi va ikkilamchi oʻramlarni xavfsiz tarzda tashish, saqlash va tarqatishni osonlashtiradi, bu esa mahsulotni qoʻshimcha himoya qilishni taʼminlaydi va katta hajmdagi materiallarni tashishning oson usulini yaratadi. Uchinchi darajali qadoqlashning eng mashhur turi gofrirovka qilingan qutining oʻralishidan iborat.
Galereya
Manbalar
Havolalar
uz.wikipedia.org