Osrushana

Osrušana( forscha: اسروشنه) yoki Ustrushana sobiq Eron hududi boʻlib, Oʻrta Osiyoning islomgacha boʻlgan muhim davlati boʻlgan Ushrusana knyazligi joylashgan Movaronoʻnna . Oshrusana Sirdaryoning eng janubiy burilishining janubida joylashgan boʻlib, Samarqanddan Xoʻjandgacha choʻzilgan. Oshrusana poytaxti Bunjikat shahri edi. Eroncha Osrušana nomining aniq shakli manbalardan aniq emas, lekin Hudud al- olamda keltirilgan shakllar asl Sorušnaga ishora qiladi.

Tarixi

Miloddan avvalgi V-VII asrlarda Ushrusana eftaliylar hududining bir qismi boʻlgan, eramizdan keyingi 560-yildan keyin esa Gʻarbiy turklar. Knyazlik, ehtimol, bu davr mobaynida maʼlum darajada muxtoriyatni saqlab qolgan va uni bevosita Kavuslar sulolasining oila aʼzolari boshqargan.

Ushrusana (Istaravshan) knyazligining hukmdorlari „afshin(yaqin)“ unvoniga ega boʻlgan. Ulardan eng mashhuri Xedar (arablashgan Haydar) b. Kavus. Oshrusonaning hukmron oilasi haqidagi dastlabki maʼlumotlarimiz islom tarixchilari(Tabariy, Balodhuriy va Yaʼqubiy)ning Abbosiy xalifalari tomonidan oʻsha hududning yakuniy boʻysunishi hamda uning hukmdorlarining Islomga boʻysunishi haqidagi hikoyalaridan olingan.

Qutayba ibn Muslim(94-5/712-14)davrida arablarning mamlakatga birinchi bosqini sodir boʻlgan. Bu davrda Ushrusonada anʼanaviy axshid maqomini olgan. Oʻz shahzodalari tomonidan boshqariladigan Eron aholisi yashagan.

Manbalar

Havolalar

uz.wikipedia.org