Oliy maktab
Oliy maktab — xalq xoʻjaligining turli tarmoqlarida amaliy, pedagogik yoki ilmiy faoliyat koʻrsatish uchun umu-miy oʻrta yoxud oʻrta maxsus maʼlumot asosida oliy malakali mutaxassislar tay-yorlaydigan oliy oʻquv yurti. YUNESKOning belgilashiga koʻra, "Oliy maktab" tushunchasi oʻz ichiga universitetlar, oʻquv institutlari, akademiyalar, oliy bilim yurtlarini kamrab olganidek, litsey va kollejlar taʼlimini ham oladi. Bunda Oliy maktabning oʻz talabalariga kay darajada bilim beri-shi va ularda qanday malakalar shakllantirishi emas, balki uning urta maʼlumot negizida mutaxassis tayyorlashi asos qilib olinadi. Shuning uchun ham bir qator mamlakatlarda umumiy urta taʼlimdan keyin mutaxassis tayyorlay-digan har qanday oʻquv yurti Oliy maktab hisoblanadi. OʻzRda Kadrlar tayyorlash milliy dasturini roʻyobga chiqarishning uchinchi bosqichidan soʻng Oliy maktab urta maxsus maʼlumot negizidagina mutaxassis tayyorlaydigan boʻladi.
Manbalar
uz.wikipedia.org
Sun'iy intellekt javobi:
Oliy maktab — bu o‘rta maktabdan keyingi ta’lim muassasasi bo‘lib, unda talabalar bakalavriat, magistratura va doktorantura kabi darajalarda ta’lim oladilar. Oliy maktabda ta’lim berishning asosiy maqsadi talabalarni o‘z sohalarida chuqur bilimlar va amaliy ko‘nikmalar bilan ta’minlash, ularga kasbiy malaka berish hamda ilmiy tadqiqotlarga jalb qilishdir.
Oliy maktab tizimi quyidagi asosiy bosqichlardan iborat:
- Bakalavriat — odatda 4 yil davom etadi. Bu bosqichda talabalar tanlagan yo‘nalish bo‘yicha asosiy bilim va ko‘nikmalarni egallaydilar.
- Magistratura — bakalavriatdan so‘ng ta’lim oluvchi talabalar uchun mo‘ljallangan ta’lim bosqichi bo‘lib, 1,5-2 yil davom etadi. Magistratura talabalarining bilimlari yanada chuqurlashadi va ular ilmiy tadqiqotlar olib borishga o‘rgatadilar.
- Doktorantura (PhD) — bu eng yuqori ilmiy daraja bo‘lib, unda talabalar muayyan sohada mustaqil ilmiy izlanishlar olib boradilar va yangi ilmiy natijalarni yaratadilar.
Oliy maktablar ko‘plab yo‘nalish va fakultetlarga ega bo‘lib, talabalar o‘z qiziqishlari va kelajakdagi kasb tanlovi asosida o‘qishni tanlaydilar. Oliy ta’lim muassasalari davlat va xususiy bo‘lishi mumkin, va ular o‘zlarining ta’lim sifati, ilmiy salohiyati hamda xalqaro hamkorliklari bilan farq qiladi.
O‘zbekistonda oliy maktab tizimi davlat ta’lim standartlari asosida tashkil etilgan bo‘lib, davlat tomonidan boshqariladi. So‘nggi yillarda oliy ta’limni modernizatsiya qilish va xalqaro talablar darajasiga ko‘tarish uchun ko‘plab islohotlar amalga oshirilmoqda. Bu jarayonda universitetlarning moddiy-texnik bazasi yaxshilanmoqda, o‘qituvchilarning malakasi oshirilmoqda hamda talabalar uchun zamonaviy o‘quv dasturlari joriy qilinmoqda.
Oliy maktab bitiruvchilari O‘zbekistonning turli sohalarida — ilm-fan, ta’lim, sanoat, tibbiyot, axborot texnologiyalari va boshqa ko‘plab tarmoqlarda faoliyat yuritadilar. Shuningdek, ular xorijiy oliy ta’lim muassasalarida o‘qishni davom ettirish imkoniga ham ega.