Olam International
Olam International dunyodagi eng yirik qishloq xoʻjaligi firmalaridan biri boʻlib, jahon bozorlariga kakao-loviya, kofe, paxta va guruch yetkazib beruvchi yirik kompaniyalardan biri hisoblanadi. Kompaniya 1989-yilda Nigeriyada tashkil etilgan va 1995-yildan beri Singapurda roʻyxatdan oʻtgan. Kompaniya 4,7 million fermerdan mahsulot sotib oladi va ularni butun dunyo boʻylab 22 000 mijozga sotadi.
Tarix
Kompaniya 1989-yilda Nigeriyada Olam Nigeria Plc (nominal shtab-kvartirasi Londonda) sifatida tashkil etilgan. U Nigeriyadan qishloq xoʻjaligi mahsulotlarini eksport qilishni rivojlantirish uchun Kewalram Chanrai guruhi tomonidan yaratilgan. Kompaniya keshyu yongʻoqlarini eksport qilishdan boshlagan, keyin assortiment paxta, kakao mahsulotlari va shi yongʻoqlari bilan toʻldirildi. 1993-95 yillarda faoliyat geografiyasi boshqa Afrika mamlakatlariga sezilarli darajada kengaytirildi: Gʻarbiy Afrikada Benin, Togo, Gana, Kot-d’Ivuar, Burkina-Faso, Senegal, Gvineya-Bisau, Kamerun va Gabon, Sharqiy Afrikada Tanzaniya, Keniya , Uganda, Mozambik va Madagaskar, shuningdek Hindiston. Faoliyatning kengayishiga qishloq xoʻjaligi bozorini tartibga solishning bekor qilinishi yordam berdi.
1995-yil 4-iyulda kompaniya Singapurda Olam International Limited nomi bilan qayta roʻyxatdan oʻtkazildi. U tasdiqlangan xalqaro savdo kompaniyasi maqomini oldi, bu unga 10 % lik imtiyozli soliq stavkasini olish huquqini beradi, 2004-yildan beri 5 %. Faoliyat geografiyasi Indoneziya, Vetnam, Tailand, Xitoy, Papua-Yangi Gvineya, Yaqin Sharq mamlakatlari, Markaziy Osiyo va Braziliyaga kengaytirildi.
2002-03 yillarda Russell AIF Singapore Investments Limited, Temasek Holdings va Xalqaro Moliya Korporatsiyasi kompaniya kapitalidagi ulushlarni sotib oldi. 2005-yildan beri kompaniya 11-fevralda Singapur fond birjasida roʻyxatga olinib, ommaviyga aylandi. 2009-yilda Temasek kompaniyaning katta ulushini sotib oldi va 2014-yilga kelib oʻz ulushini nazorat paketiga (50 % dan ortiq) keltirdi.). 2015-yilda Mitsubishi korporatsiyasi 20 % ga yaqin aksiyalarni sotib olib, ikkinchi yirik aksiyadorga aylandi.
2012-yil boshida Penza viloyatida joylashgan Rossiyadagi eng yirik sut ishlab chiqaruvchilardan biri boʻlgan " Rossiya sut kompaniyasi " ning 75 foiz ulushi sotib olindi; keyingi yillarda ishlab chiqarishni kengaytirishga 400 million dollargacha sarmoya kiritildi. Olam International Rossiya sut chorvachiligidagi eng yirik xorijiy investorga aylandi. 2019-yil iyun oyida kompaniya „Rusmolko“dagi ulushini 100% tagacha oshirdi.
Boshqaruv
Faoliyat
2017-yilda qishloq xoʻjaligi mahsulotlarini sotish hajmi 22,5 million tonnani tashkil etdi (2016-yilda — 14,4 million tonna). Kompaniya asosan fermerlardan xomashyoni yirik tayyor mahsulot ishlab chiqaruvchilarga qayta sotish uchun sotib oladi, biroq ham oʻzining plantatsiyalari, ham qayta ishlash va qadoqlash korxonalari, shuningdek, Afrikaning ayrim mamlakatlarida savdo tarmogʻiga ega.
Boʻlimlari:
Faoliyat hududlari:
2018-yil uchun Forbes Global 2000 dunyodagi eng yirik jamoat kompaniyalari roʻyxatida kompaniya 1326-oʻrinni egalladi.
Aksiyadorlar
Asosiy haqiqiy aktsiyadorlar Singapur Temasek Holdings davlat investitsion kompaniyasidir (53,8 %), Mitsubishi korporatsiyasi (17,5 %), Kewalram Chanrai guruhi (7.1 %), kompaniya boshqaruvi (6.3 %). Nominal eng yirik aktsiyadorlar :
Tanqid
Olam, Cargill va Barry Callebaut kabi boshqa kompaniyalar bilan birga, milliy bogʻlar va boshqa qonun bilan qoʻriqlanadigan hududlarda etishtirilgan qishloq xoʻjaligi mahsulotlarini sotib olgani uchun tanqid qilindi va shu tariqa Kot-d’Ivuar, Gana, Nigeriya Indoneziya va Braziliya kabi mamlakatlarda bokira oʻrmonlarni kesish amaliyotini ragʻbatlantirdi. Mighty Earth nodavlat tashkiloti tomonidan 2017-yil sentabr oyida chop etilgan tadqiqotiga koʻra, Kot-d’Ivuarning 23 milliy bogʻidan yettitasi kakao-loviya yetishtirish uchun deyarli toʻliq ishlab chiqilgan, bu esa fillar soni bir necha yuz mingdan bir necha yuzlabgacha, shuningdek, primatlar sonining kamayishi kamayishiga olib keldi.. Ekologik jihatdan tashqari, tashkilot hisobotida shokolad sotishdan tushgan tushumning notekis taqsimlanishi ham qayd etilgan — shokolad sanoatining 100 milliard dollarlik aylanmasidan 44 % chakana savdoga tushadi, 35 % The Hershey Company, Mars, Mondelēz International, Ferrero, Nestlé va Cadbury kabi shokolad ishlab chiqaruvchilar uchun, kakao-loviya yetishtiruvchi fermerlar uchun — 6,6 %. Fermerlarning nihoyatda past daromadlari (kuniga 60-80 sent) rivojlanayotgan mamlakatlarda fermalarda bolalar va qul mehnatidan foydalanishga olib keladi.
Birlashgan kompaniyalar
Manbalar
uz.wikipedia.org