Novichok (zaxarli modda)

Novichok (ruscha: Новичок - „Yangi kelgan“) — atsetilxolinesteraza ingibitorlarining ftor fosforli organik asab-falajlovchi taʼsirga ega vositalar oilasi. Kimyoviy qurollarni taqiqlash tashkiloti Ijroiya qoʻmitasining 57 va 59-sessiyalaridagi Rossiya delegatsiyasi aʼzosi Viktor Xolstovning soʻzlariga koʻra, oila oltmishdan ortiq shu kabi birikmalardan iborat. Ularning eng mashhurlari quyidagilar:

2019-yil 14-yanvarda Kimyoviy qurollarni taqiqlash tashkiloti Ijroiya qoʻmitasining 62-sessiyasida ushbu moddalar guruhlarini, shu jumladan A-230, A-232, A-234 ni kimyoviy qurollar konvensiyasiga tobe boʻlgan zaharli moddalarning 1-roʻyxatiga qoʻshish taklif qilindi. Ushbu sessiya hujjatlari kimyoviy moddalarning ikkita oilasini (ularning tuzilish formulalarida maʼlum boʻlaklarning mavjudligiga qarab, ammo „Novichok“ atamasini ishlatmasdan yoki ularning Sovet, rus yoki boshqa kelib chiqishi haqida boshqa maʼlumotlarga ega boʻlmagan holda) xavfli toksik moddalar sifatida aniq belgilaydi.

Novichokning boshqa ZMlar bilan oʻxshashligi va oʻziga xos xususiyatlari

Oddiy sharoitlarda ushbu guruh moddalari suyuqliklar yoki qattiq moddalardir .

Zarin, Tsiklozarin, Zoman kabi 1-rasmda koʻrsatilgan, „Novichoklar“ ftorfosfonatlar xisoblanib quyidagi struktura formulasiga ega:

R

2

{\displaystyle R_{2}}

—

(
P
O
F
)
O

{\displaystyle \mathrm {(POF)O} }

—

R

1

{\displaystyle R_{1}}

(bu yerda

R

1

,

R

2

{\displaystyle R_{1},R_{2}}

— baʼzi radikallar) . Biroq, roʻyxatdagi moddalardan farqli oʻlaroq, unda

R

2

{\displaystyle R_{2}}

— fosforga fosfor-uglerodli kimyoviy birikma bilan bogʻlangan metil radikal, Novichkida (A-230 dan tashqari) bunday kimyoviy bogʻlanish yoʻq. „Novichok“ning fosfor-azotli kimyoviy bogʻlanishiga oʻxshash analogi 2-rasmning chap tomonda koʻrsatilgan „Sanders-8“ zaharli moddasi hisoblanadi. Baʼzi bir „Novichoklar“ atsetamidinning hosilalari hisoblanadi (2-rasm, oʻngda).

Novichok (zaxarli modda)

Novichokning boshqa ZMlar bilan oʻxshashligi va oʻziga xos xususiyatlari

Shuningdek arang

Izohlar

Manbalar

Havolalar