Myanmada turizm
Myanmada turizm (shuningdek,
Birma nomi bilan ham tanilgan) rivojlanayotgan sektordir. 2022-yil fevral oyidan boshlab mamlakatda yangi turistik vizaga arizalar toʻxtatib qoʻyildi. Myanma sayyohlik salohiyatiga ega boʻlsa-da, u koʻproq sanoatni rivojlantirishi kerak. Birmaga tashrif buyuruvchilar soni qoʻshni mamlakatlarga nisbatan kam. Bu birinchi navbatda uning siyosiy holati bilan bogʻliq. Biroq, xunta hokimiyatni fuqarolik hukumatiga oʻtkazganidan soʻng, turizm sektorida tashrif buyuruvchilar soni koʻpaydi va 2012-yilda sayyohlar tashrifi birinchi marta bir millionlik chegaradan oshdi. 2013-yilda turizm boʻyicha asosiy reja tuzilib, unda 2020-yilga kelib 7,5 million sayyohni jalb etish koʻzda tutilgan edi.
Turizm asosan Myanma hukumati tomonidan rivojlantirilib, u 1992-yildan buyon sohani ragʻbatlantirib kelmoqda. Myanmada turistlarning keng doirasini qamrab oluvchi xususiy korxonalar ham mavjud.
2010-yilda Myanmaga 791 505 nafar chet ellik sayyoh tashrif buyurdi, 295 174 nafar xorijiy sayyohlar Yangon xalqaro aeroporti orqali mamlakatga kirgan. 2012-yilga kelib Myanmaga 1 milliondan ortiq xorijiy sayyoh tashrif buyurdi. 2013-yilda xorijdan kelganlar soni havo va quruqlik orqali kelganlarni hisobga olgan holda 2,04 milliondan ortiqni tashkil etdi.
Turizm advokatlik guruhlari tomonidan Birma fuqarolariga iqtisodiy foyda keltirish va mamlakatni dunyoning qolgan qismidan ajratib qoʻymaslik uchun targʻib qilingan. Demokratiya tarafdori boʻlgan Birma guruhi shunday deydi: „Biz kichik hajmdagi, intizomli turizm zarardan koʻra koʻproq foyda keltirishi mumkinligiga ishonamiz. Sayyohlar vaziyatdan toʻliq xabardor boʻlib, turizmning ijobiy taʼsirini maksimal darajada oshirish va salbiy tomonlarini minimallashtirish uchun choralar koʻrilsa, biz tashrif buyurish umuman foydali boʻlishi mumkinligini his qilamiz. Mas’uliyatli sayyohlar Birmaga birinchi navbatda mahalliy hamjamiyatlarga hamda kichik biznesga pul olib kelish va butun dunyo boʻylab vaziyatdan xabardorlikni oshirish orqali yordam berishi mumkin“.
Birma sobiq turizm vazirining hisob-kitoblariga koʻra, davlat daromadlarining 12 foizi turizmdan olinadi, turizm sanoati 2007-yilda hukumatning yillik byudjetiga 182 million dollar hissa qoʻshgan.
Statistika
2010—2011-moliyaviy yilda xorijiy sayyohlar tashrif buyuruvchilarning 73,84 foizini (313 127 nafari) tashkil etdi, ular mamlakatga asosan havo yoʻllari orqali kirdi va havodan kelganlar jami sayyohlarning 69,26 foizini tashkil etdi, ikkinchi oʻrinda quruqlik va dengiz yoʻllari orqali kelganlar boʻlib, mos ravishda sayyohlarning 29,97 foiz va 0,77 foizini tashkil etdi. Qoʻshimcha 110 914 nafar tashrif buyuruvchi boshqa viza turlari orqali yetib keldi va jami sayyohlarning 26,16 foizini tashkil etdi. 2012-yilda turizmdan tushgan daromad 2011-yildagi 315 million dollardan oshgan holda 534 million dollarga yetdi.
Umumiy tendensiyalar
Yangon kirish nuqtasi, Mandalay & Bagan shlyuzlari, Nay Pyi Taw shlyuzi va chegaraga sayyohlarning kelishi:
Millati boʻyicha sayyohlar
Hukumat statistika organi, Markaziy statistika tashkiloti 2014-yilda Myanmaga
3 000 000 nafardan ortiq sayyoh kelganini maʼlum qildi, bu 2011-yilda taxminan 816 000 nafar kishini tashkil etgan edi. Ularning
1 022 081 nafari (ijtimoiy yoki biznes vizalari kabi maxsus kirish vizalari ostidagi tashrif buyuruvchilar bundan mustasno) Yangon xalqaro aeroporti orqali kelgan.
Myanmaga qisqa muddatda kelgan sayyohlarning aksariyati quyidagi millat vakillari edi:
Turistik diqqatga sazovor joylar
Myanmadagi eng mashhur sayyohlik yoʻnalishlari orasida Yangon va Mandalay kabi yirik shaharlar, Mon shtati, Pindaya, Bago va Hpa-Andagi diniy joylar, Inle koʻli, Kalaw, Kengtung, Putao, Pyin Oo Lvindagi tabiat yoʻllari, Bagan va Mrauk-U kabi qadimiy shaharlar, shuningdek, Nabule Ngapali, Maungmagan Ngwe-Saung, Mergui kabi plyajlar mavjud.
Kachin shtati
Yangon
Mandalay
Mon shtati
Rakhine shtati
Shan shtati
Boshqa plyajlar
Ekoturizm
Myanmadagi UNESCOning Jahon merosi obyektlari
Vaqtinchalik roʻyxatga qoʻshiladigan obyektlari
Tarixiy siyosat
2011-yil may oyida Aung San Su Chi va uning partiyasi „Demokratiya uchun milliy liga“ Birma uchun keng miqyosdagi turizmni ragʻbatlantirish kerak degan fikrni bildirdi. Ma Thanegi kabi boshqa demokratik faollar kichik miqyosdagi turizmni qoʻllab-quvvatladilar. Sayyohlarda agar „oddiy xalq farovonligi va atrof-muhitni muhofaza qilishni targʻib qilish va Birmada baxtli hamda toʻlaqonli dam olish paytida mamlakatning madaniy, siyosiy va ijtimoiy hayoti haqida maʼlumotga ega boʻlish istagi bor“ boʻlsa, ular mamlakatga bemalol tashrif buyurishlari mumkin. Partiya oʻzlarining rasmiy bayonotlarida nafaqat xalqning turmush farovonligini oshirishni, balki „xalqda oʻz-oʻzini hurmat qilish va oʻz-oʻziga ishonish“ni kuchaytirishni ham soʻrashadi.
Manbalar
Havolalar
uz.wikipedia.org