Musa qala jangi

Musa Qala jangi (shuningdek, Qaleh yoki Qal’eh ) Britaniya boshchiligida Afgʻoniston janubidagi Hilmand viloyatida Afgʻoniston milliy armiyasi va Xalqaro xavfsizlik kuchlari (ISAF) tomonidan 2007-yil 7-dekabrda Tolibonga qarshi boshlangan harbiy amaliyotdir. Uch kun davom etgan shiddatli janglardan soʻng Tolibon 10-dekabr kuni togʻga chekindi. Musa Qala 12-dekabr kuni qoʻlga olingani, afgʻon armiyasi qoʻshinlari shahar markaziga kirib kelgani haqida rasman xabar berilgan.

Operatsiya snakepit (pushtucha: Mar Kardad) kod nomini oldi. ISAFning yuqori martabali zobitlari, jumladan AQSH generali Den K. MakNil, ISAFning umumiy qoʻmondoni, 2007-yil 17-noyabrda hujumga rozi boʻldi. Bu Tolibonning soʻnggi toʻqqiz oydan koʻproq vaqt davomidagi jang paytida isyonchilar nazoratida boʻlgan eng yirik shahar edi. ISAF kuchlari 2006-yil oxiriga qadar muzokaralar natijasida olib chiqilgunga qadar shaharchani nazoratda ushlab turgan edi.

Bu Afgʻonistondagi urushda afgʻon armiyasi boʻlinmalari asosiy jangovar kuch boʻlgan birinchi jang edi. Britaniya Mudofaa vazirligi (MOD) bayonotlarida operatsiya afgʻonlar tomonidan oʻtkazilgani taʼkidlangan. Biroq, jang paytida afgʻon boʻlinmalarining NATO nazoratisiz ishlay olishi soʻroq ostida qolgan edi. Musa Qala atrofidagi harbiy harakatlar koalitsiya kuchlari va Hilmanddagi Tolibon guruhlari oʻrtasidagi keng koʻlamli mojaroning bir qismi edi. Jangdan oldin ham, keyin ham kattaroq hududda, xususan, Musa Qalaning janubidagi Sangin tumanida kichik janglar haqida xabar berilgan.

Tarixi

Musa Qala — 15 000 dan 20 000 gacha aholi istiqomat qiladigan shahar. Shahar atrofida yana 25 000 kishi yashaydi. ISAF kuchlari birinchi marta 2006-yil iyun oʻrtalarida „vzvod uyi“ strategiyasining bir qismi sifatida shaharchaga joylashtirildi. Bunda viloyat gubernatori Muhammad Dovudning iltimosiga binoan Shimoliy Hilmand tuman markazlarini Britaniya ISAF qoʻshinlarining kichik boʻlinmalari bilan himoya qilish nazarda tutilgan edi. Bu harakat Tolibon va mahalliy qabila vakillari tomonidan kutilmaganda qattiq qarshilikka uchradi. Ular koalitsiyani oʻz pozitsiyalaridan siqib chiqarish uchun assimetrik emas, balki anʼanaviy usullardan foydalanganlar. Izolyatsiya qilingan Britaniya garnizoni uzoq vaqt davomida qamal va doimiy hujum ostida qoldi. Ularni almashtirish faqat avgust oyining boshida Tolibon saflarini yorib oʻtgan Snakit kod nomidagi toʻliq jangovar guruh operatsiyasidan soʻng mumkin boʻldi.

Janglar 2006-yil oktabr oyida tugadi. Oʻshandagi munozalar natijasida umumiy nazorat mahalliy qabila oqsoqollariga topshirilgan. Kelishuv mojaro va tinch aholi orasidagi qurbonlarni kamaytirish maqsadida Britaniya va Tolibon kuchlarini shaharda qoldirmaslikka qaratilgan edi. Oʻshanda britaniyalik zobit: „Tolibon kelishuvga erishib, keyin undan voz kechishi mumkinligi aniq xavf tugʻdiradi“, deb izoh bergan edi. Tolibon kelishuvdan voz kechdi va 2007-yilning fevralida 200-300 askar bilan shaharni tezda egallab oldi. Tolibonning bosib olishi voqeasi jangarilarni gʻazablantirgan AQSh havo hujumi ortidan sodir boʻldi. Hujumda Tolibon qoʻmondonining ukasi va 20 nafar izdoshi halok boʻlgan. Qabila siyosati, din va afyun savdosidan tushgan pullarning aralashib ketishi sulhning oʻzgarmasligini taʼminlashga yordam berdi. Oʻshanda hukumat shaharni 24 soat ichida qaytarib olishlari mumkinligini daʼvo qilgan edi. Ammo bu reja tinch aholi qurbonlariga sabab boʻlmaslik uchun amalga oshirilmadi.

Musa Qala hujum paytida Tolibon qoʻlida boʻlgan yagona muhim shahar boʻlib, toliblar aholiga nisbatan qattiq tartib oʻrnatgan edi. Dushman deb hisoblangan yoki shariat talablariga zid harakat qilganlarga qarshi toshboʻron qilish, kesish yoki osish orqali oʻlim jazolarini belgilaydigan maxsus tribunallar tuzildi. Bu davrda toʻrt kishi aygʻoqchi sifatida osib oʻldirilgani maʼlum. Tolibon ogʻir soliqlar undirib, maktablarni yopgan va mahalliy erkaklarni kuch bilan oʻz saflariga jalb qilgan. Quyidagi tartiblar Tolibonning avvalgi hukmronligini eslatdi: erkaklar soqol qoʻymagani uchun jazolandi; musiqa taqiqlangan va yozuvlar sindirilgan; burqa kiymagani uchun ayollar jazolangan. Shahar yirik koʻknori yetishtiriladigan hududda joylashgan va BBC muxbirining xabar berishicha, u Afgʻonistondagi geroin savdosi markazi hamdir.

Jang

Tezkor harakatlar

Musa Qalaga hujum qilishdan oldin Brigada razvedka kuchlari (4/73 (Maxsus OP) batareyasi) boʻlajak operatsiya uchun zaruriy maʼlumotlarni taqdim etdi. Koalitsiya harbiy manevrlari qoʻshinlar va materiallarni toʻplash uchun hujumdan bir necha hafta oldin boshlandi. 1-noyabr kuni Britaniya kuchlari hujumga tayyorgarlik koʻrish uchun razvedka patrullarini boshladi. Oʻsha oyning oʻrtalarida MOD xabar berishicha, Brigada razvedka kuchlari (BRF), 40 qirollik dengiz piyodalari qoʻmondonligi va Shotlandiya gvardiyasining oʻng qanot korpusi qoʻshinlari Tolibon isyonchilarini sarosimaga solish va ularning taʼminot yoʻllarini uzib qoʻyish uchun shahar tashqarisida patrullik qilgan.

Hujumdan bir necha kun oldin razvedka patrullari Musa Qala shahar markazigacha 2.4 km atrofda patrullik olib borishdi. Koalitsiya ogohlantiruvchi varaqalarni tarqatganidan soʻng yuzlab oilalar kutilayotgan hujumdan qochgani xabar qilingan. Bundan tashqari, koalitsiya Tolibon hukmronligi ostidagi Uruzgon viloyati gubernatori boʻlgan qabila rahbari Mulla Abdul Salom shaharni tark etishini taʼminlagan. Alizai qabilasining yetakchisi Salaam 2007-yilning oktabr oyidayoq koalitsiya bilan muzokara olib borayotgani toliblar ichida kelishmovchilikni keltirib chiqargani xabar qilingandi. Uning qochib ketishini Afgʻoniston prezidenti Hamid Karzay shaxsan istagan va u Musa Qalani himoya qilayotgan Tolibon kuchlarining uchdan bir qismini koalitsiya tomoniga olib oʻtgan. Biroq, ular ISAF tomonida jang qilganmi yoki shunchaki jangdan chetda qolganmi, bunisi nomaʼlum.

Jangdan oldin shaharchani ikki ming jangari mudofaa qilayotgani xabar qilingan. 2050 nafar „toʻliq qurollangan jangchilar“ haqidagi shunga oʻxshash daʼvoni noyabr oyi oxirida Tolibon qoʻmondoni Enqiadiy ham aytgan edi. Oʻshanda Enqiadiy 2007/08-yil qishida butun Hilmand viloyati Tolibon qoʻliga oʻtishiga ishonchi komil edi. Keyingi hisob-kitoblarga koʻra, Tolibon jangarilari sonini kamaytirdi. ISAF ofitseri ularning kuchlari maksimal kuch ikki-uch yuzga yaqin ekanini taʼkidlagan.

Asosiy hujum

Musa Qalaga asosiy hujum 7-dekabr kuni kechki soat 4da boshlandi. Hujum boshlanganda AQSh havo hujumlari natijasida bir necha toliblar oʻldirilgani xabar qilingan. Oʻsha kuni kechqurun 82-havo-desant diviziyasining 600 ga yaqin amerikalik askari 19 vertolyotda shahar shimoliga olib ketildi. Hujumga Apache hujum vertolyotlari hamrohligidagi Chinook va Blackhawk harbiy tashuvchilari jalb qilingan. Kechasi parashyutchilar Tolibon qismlarini yorib oʻtib, kelayotgan quruqlikdagi qoʻshinlar uchun yoʻlni boʻshatishdi va mudofaa pozitsiyalarini qazishdi. Hujum paytida Apache yerdan oʻqqa tutildi va bitta dvigatel ishdan chiqdi. Ammo CW2 uchuvchisi Tomas O. Malone jarohat olganiga qaramay, xavfsiz qoʻnishga muvaffaq boʻldi. Hilmand ishchi guruhining 2000 dan ortiq Britaniya kuchlari (oʻsha paytda 52-piyoda brigadasi rahbarligida), shu jumladan Shotlandiya gvardiyasi, 4/73 maxsus OP Bty & 2 YORKS tomonidan tuzilgan brigada razvedka kuchlari, otliq otryadlar va 40 dan ortiq Qirollik dengiz piyodalari operatsiyaga jalb qilindi. Britaniya qoʻshinlari AQSh hujumiga yordam berish uchun shahar atrofini oʻrab oldi. Shuningdek, janubiy, gʻarbiy va sharqiy tomonlardagi afgʻon qoʻshinlari Tolibon bilan oʻq otishmani boshladi. BRF AQSh parashyutchilarini gʻarbdan hujum qilish orqali qoʻllab-quvvatladi. Jangning birinchi kunidagi bu muvaffaqiyatlar AQShning asosiy havo hujumidan eʼtiborni chalgʻitish uchun hiyla boʻlgan boʻlishi mumkin. Dastlabki hujumda Daniya va Estoniya qoʻshinlari ham qatnashgan.

Janglar 8-dekabr kuni ham davom etdi. Britaniya va afgʻon askarlari quruqlikdagi yurishlarini davom ettirar ekan, AQSh havo kuchlari Tolibonga, jumladan, shahar atrofidagi koʻplab zenit pozitsiyalariga bir necha bor hujum qildi. Tolibon minalangan maydonlar bilan oʻralgan pozitsiyalarni himoya qildi. Bunday hududlar koalitsiya kuchlari uchun jiddiy xavf hisoblanardi. Afgʻoniston Mudofaa vazirligi oʻsha kuni „Bu amaliyotda hozirgacha 12 nafar terrorchi yoʻq qilindi, bir nafari qoʻlga olindi, bir qancha qurol-yarogʻ va oʻq-dorilar qoʻlga olindi“ deb xabar bergan boʻlsa-da, hujum muvaffaqiyatga erisha olmagan. Britaniya askari, Yorkshire polkining 2-batalyonining serjanti Li Jonson (Grin Xovardlar) oʻz mashinasida mina ustidan oʻtib ketishi natijasida 8-dekabr kuni tonggi 10da halok boʻldi. Uning yonidagi bir askar ogʻir yaralangan.

Tolibon kuchlari 9-dekabr kuni shaharni himoya qilish uchun yangi pozitsiyalarni egalladi. Tolibon manbalari oʻshanda yaqin atrofdagi jangarilar shahar mudofaasini kuchaytirish uchun yetib kelganini maʼlum qilgan edi. Kun davomida janglar davom etdi va isyonchilar tomonidan oʻrnatilgan bombalar ISAF kuchlariga zarba berishda davom etdi. Amerikalik askar, 508-parashyut piyoda polkining kapral Tanner J OʻLiri qoʻlbola portlovchi qurilmaning portlashi natijasida halok boʻldi.

Tolibonning chekinishi

10-dekabrga kelib, axborot agentliklari Tolibon isyonchilari hududdan shimolga chiqib ketgani, afgʻon armiyasi va ISAF kuchlari shaharni nazorat ostiga olgani haqida xabar tarqatdi. Oʻshanda Britaniya harbiy boshqarmasi ehtiyotkorroq boʻlib, „doimiy ustunlik“ga erishilganini, biroq koalitsiya kuchlari Musa Qala chekkasida qolayotganini maʼlum qilgan edi. Shunga qaramay, afgʻon hukumati koalitsiya shaharni „toʻliq qoʻlga kiritdi“ deya taxmin qildi. NATO 11-dekabr kuni shaharning qoʻlga olinganini eʼlon qildi, biroq oʻsha paytda MOD taklif qilgan kuchlar hali ham ehtiyotkorlik bilan Musa Qalaning qoʻlga olingani haqidagi „qoʻshma“ bayonotni ertasi kuni rasman tasdiqladi. Afgʻon qoʻshinlari soʻnggi zarba uchun oldinga chiqarildi va oʻn ikkinchi kuni tushga qadar shahar markazida boʻlgani maʼlum qilindi. Ushbu ishoralar ularning Tolibon bilan mustaqil kurashish va ularni magʻlub etish qobiliyatini anglatardi. Podpolkovnik Richard Eaton, Helmand ishchi guruhi matbuot kotibi, shaharning qaytarib olinishini quyidagicha tasvirlab bergan:

Muso Qaladagi hozirgi vaziyat shuki, u Afgʻoniston hukumati nazorati ostida ... Bugun tongda [2007-yil 12-dekabr] Muso Qalani ozod qilish va qoʻlga olish boʻyicha operatsiyalarimiz yakuniy bosqich afgʻon armiyasining Muso Qalaga hujumi bilan yakunlandi..... Afg'on qo'shinlari bilan hamkorlik juda yaxshi bo'ldi. General Muhayadan rejalashtirishda hal qiluvchi rol o'ynadi. U rejalashtirish guruhini Lashkargohdagi 52-brigada shtab-kvartirasiga ko'chirdi.

Helmand ishchi guruhi qoʻmondoni brigadir Endryu Makkayning taʼkidlashicha, koalitsiya rejasi oʻta sadoqatli boʻlmagan mahalliy jangchilarni — „ikkinchi darajali“ Tolibonning mafkuraviy boshqariladigan jangarilardan ajralib chiqishga undagan. Bu strategiya muvaffaqiyatli boʻlishi mumkin edi. Afgʻoniston prezidenti Hamid Karzayning maʼlum qilishicha, isyonchilar tinch aholiga qarshi toʻqnashuvlardan soʻng Tolibon aʼzolari tomonlarni almashish istagida boʻlishgan. Afgʻoniston Mudofaa vazirligi yuzlab odamlarning oʻldirilgani, hibsga olingani yoki asirga olingani haqida xabar bergan boʻlsa-da, Tolibonning aniq qurbonlari haqida xabar berilmagan. Isyonchilar 17 afgʻon askari va 1 nafar ISAF askari halok boʻlganini daʼvo qildi va kamida 40 nafar tinch aholining oʻlimida inglizlarni aybladi. Ammo ularning daʼvolari ishonchli boʻlmasligi mumkin.

Birinchi kunlarda shiddatli janglar boʻlgan boʻlsa-da, ular koʻcha janglariga sabab boʻlmadi. Tolibon uzoq vaqt qarshilik koʻrsatmasdan, deyarli doimo orqaga chekindi. Noqulay ob-havo sharoiti, shu jumladan tuman, ularga osonroq chekinishga imkon bergan boʻlishi mumkin. Tolibon soʻzlariga koʻra, chekinish shahar ichidagi havo hujumlari va tinch aholi qurbonlarining oldini olish uchun moʻljallangan edi. Janglar shahar markaziga yetib borganida, janglar „eʼtiborga loyiq emas“ boʻlib chiqdi va AQShning yuqori martabali zobitlaridan birining soʻzlariga koʻra: „Musa Qalaning shahar markazida jiddiy qarshilik koʻrsatilmagan, u sezilarli darajada toʻsiq emas edi“. Afgʻon armiyasining asosiy shahar bozoriga soʻnggi yurishini Britaniya armiyasi qirollik muhandislarining ilgʻor qidiruv guruhi, undan keyin EOD va jahon matbuoti uchun oʻz bayrogʻini koʻtargan asosiy afgʻon kuchlari boshqargan.

Yirikroq kampaniyaga aloqadorlik

Musa Qala — Hilmand viloyatidagi keng koʻlamli kampaniyaning atigi bir nuqtasi edi. Asosiy maqsad Britaniya kuchlari boshchiligida Tolibonni notinch viloyatdan siqib chiqarishga qaratilgan koalitsiya harakatlari hisoblanardi. Shaharni qaytarib olish uchun olib borilgan jang qoʻshni hududlarda ham mojaroga sabab boʻldi. 2007-yil noyabr oyida razvedka patrullari boshlanganda janubdagi Hilmand viloyatining Sangin vodiysida Tolibonning „shafqatsiz“ hujumlari boshlandi. Jumladan qirollik dengiz qoʻmondonligi ikki kun davomida raketa va minomyotlardan oʻqqa tutilgan. Asosiy hujumdan atigi uch kun oldin, 4-dekabr kuni Britaniya askari Jek Sadler Sangin qishlogʻining shimolida yoʻl chetiga oʻrnatilgan bombadan halok boʻldi. Hujumdan bir hafta oldin Hilmandda boshqa kichik janglar ham kuzatildi: inglizlar Sangin shimoli-sharqidagi Kajaki toʻgʻoni yaqinida davomli hujumga duch keldi; Gʻarbda estoniya, ingliz va amerikalik qoʻshinlar Navzod tumani markazidagi Navzod shahri yaqinida hujumga uchrashgan. Britaniya qoʻmondonligi ostidagi Daniya kuchlari Gereshk shahrida hujumga uchradi.

Asosiy jang boshlanganidan bir necha kun oʻtgach, podpolkovnik Eaton Tolibon boshqa hududlarda bosim oʻtkazishga urinayotganini, ammo Britaniya bazalariga qilingan hujumlar qaytarilganini tasdiqladi. Tolibon qoʻmondonlaridan biri taʼkidladiki, „Biz Sangin va Sarvan Kalada (Sarevan Kaleh) hujumlarni boshladik… Bizda hamma joyda inglizlarga hujum qilish buyrugʻi bor.“ Tolibonning Musa Qaladan asosiy chekinishi sodir boʻlganda, janglar boshqa joylarda davom etdi. Oʻn birinchi va oʻn ikkinchi kunlari chekinayotgan Tolibon jangarilari Sangindagi hukumat markaziga hujum qilishdi. Afgʻoniston Mudofaa vazirligi maʼlumotlariga koʻra, hujum qaytarilgan va natijada 50 kishi halok boʻlgan. Amerika, Britaniya va NATOning maxsus kuchlari Tolibonning shimoldan Bagʻron tumaniga, sharqda esa oʻzlarining anʼanaviy boshpanasi boʻlgan Oʻruzgʻon viloyatiga chekinishining oldini olish uchun maxsus joylashtirildi.

Oqibat

Britaniya zobitlari Musa Qala shaharning oʻziga hech qanday artilleriya oʻqlari yoki bombalar tushmasdan qaytarib olinganidan mamnunligini bildirdi. Biroq ular Tolibonning aniq magʻlubiyatga uchramagani va ehtimol bu hududga „yana qaytishi“ mumkinligini tan oldi. Tolibon jangarilari magʻlubiyatdan soʻng mahalliy qishloq aholisiga aralashib ketishgan, ularning anʼanaviy liboslari niqoblanishni taʼminlagan. Jangdan keyingi kunlarda shaharga qarshi hujumlar ehtimoli bor deb hisoblangan va koalitsiya rasmiylari barqaror mudofaa zarurligini taxmin qilishgan. Britaniya kuchlari Musa Qalani kuchaytirishni rejalashtirgan, ammo kelajakda qishloq mudofaasi asosan afgʻonlar nazorati ostida boʻlishi taʼkidlandi. ISAF qoʻmondonligi tomonidan taqdim etilgan Afgʻoniston armiyasi qobiliyatining optimistik manzarasi shubha ostiga olindi. The Times gazetasiga yozgan muxbirning taʼkidlashicha, afgʻon qoʻshinlari „NATO himoyasisiz ishlay olmagan va NATO ularni oldinga siljishiga yordam bergan“.

Britaniya Bosh vaziri Gordon Braun hujum paytida Hilmandda boʻlib, Kamp Bastiondagi qoʻshinlar bilan uchrashgan. U Musa Qaladagi muvaffaqiyat afgʻon tinchligi sari qadam boʻlishini taʼkidladi va qayta qurishga yordam berish davom etishiga vaʼda berdi. Koalitsiya va Afgʻoniston hukumati rejalariga mahalliy masjid qurish, tuman markazini qayta qurish, politsiya binolari, maktablar va elektr infratuzilmasini taʼmirlash kabilar kiradi. Hilmand gubernatori Assadulla Vafoning aytishicha, delegatsiya jangdan soʻng qaytgan tinch aholiga 5000 tonna yordam tarqatish uchun Musa Qalaga tashrif buyuradi. 26-dekabrda 69-Gurxa dala otryadi, 36-muhandis polki muhandislari Musa Qalaga koʻchib oʻtdilar va tuman markazini qayta qurishga kirishdilar. Ularning vazifasi Hesco qoʻrgʻonidagi kabi mudofaa inshootlari va qum qoplaridan sangarlar (qoʻriqchi minoralar) qurishni oʻz ichiga olgan.

Jangdan keyin koalitsiya kuchlari tomonidan Tolibonning turli taʼminot karvonlari qoʻlga olindi. 13-dekabr kuni Britaniya va Afgʻoniston armiyasi boʻlinmalari Musa Qala chegarasidagi Tolibon pozitsiyalarini tintuv qilish chogʻida bomba zavodlari va qurol-yarogʻ omborlarini aniqladi. Shu bilan birga, birinchi tinch aholi hududga qaytishni boshladi. Ularning baʼzilari Tolibon jazolangani va Pokiston va Arab jihodchilarining daʼvolari haqida xabardor edilar. Britaniyaning Hilmanddagi strategiyasining yangi yoʻnalishi — savdosi isyonchilarni qoʻllab-quvvatlaydigan mahalliy narkobaronlarning taʼsirini jilovlash uchun harbiy kuch ishlatish edi. 16-dekabr kuni Britaniya qoʻshinlari Musa Qaladagi narkotika zavodi va boshqa binolardan topilgan taxminan 150-200 million funt sterlinglik geroinni yoqib yuborishdi.

Musa Qalani nazorat qilishning strategik maqsadi Afgʻonistonning janubi-gʻarbiy qismidagi Tolibon harakatlarini cxheklash hamda Afgʻoniston milliy armiyasi va ISAF kuchlarining ramzi sifatida xizmat qilish edi. Britaniya rasmiylariga koʻra, shahar ramziy ahamiyatga ega boʻlgan. Biroq, Tolibon oʻz vahshiyliklariga qaramay, muhim fuqarolik taʼminotiga ega boʻlishda davom etmoqda va mintaqa ustidan gʻalaba qozonish uchun keng koʻlamli kampaniya uyushtirish hali ham qiyin edi. Qoʻshinlar yetishmovchiligi NATOning Afgʻoniston janubida Tolibondan tortib olingan hududlarni ushlab turishini qiyinlashtirdi.

Fuqarolarning shaharga qaytishi sekin kechdi. Doʻkonlar 16-dekabrda ham yopiq edi. Tinch aholi qurbonlari haqidagi maʼlumotlar noaniq edi. Aholi vakillaridan biri 15 jasad bir koʻchada yotganini, boshqasi esa uning oilasi vayronalar ostida halok boʻlganini aytdi. Koalitsiya bunday daʼvolarni rad etib, faqat ikki bola jarohatlanganini va ehtimol halok boʻlganini tan oldi. Jang paytida ISAF qoʻshinlari tomon katta tezlikda ketayotgan mashina haydovchi otib oʻldirilgani sababli agʻdarilib ketgan edi.

Koalitsiya va afgʻon hukumati Tolibon tarafdorlarini oʻz tarafiga ogʻdirish uchun saʼy-harakatlarini davom ettirdi. Biroq, „hokimiyat bilan notoʻgʻri aloqa“ biroz keskinlikni keltirib chiqardi. Dekabr oyi oxirida ikki nafar gʻarb diplomati Afgʻonistondan chiqarib yuborilgan edi. Gubernator Assadulla Vafo ularni Tolibon bilan yashirin muzokaralar olib borishda va ularga pora taklif qilishda aybladi. Maxfiy muzokaralar BMT matbuot kotibi tomonidan tushunmovchilik sifatida rad etildi. 2008-yilning yanvarida Mulla Abdul Salom Afgʻoniston hukumati tomonidan Musa Qala tumaniga gubernator etib tayinlangan edi. Bu boshqa Tolibon qoʻmondonlarini tomonlarni oʻzgartirishga undash maqsadida qilingan ishora edi.

Tolibon qoʻmondonlari

Yangilik xabarlarida koʻplab Tolibon qoʻmondonlari Musa Qala jangida qatnashgan, koʻplari oʻldirilgan yoki asirga olingani haqida xabar berilgan. Jumladan quyidagilar haqida ham maʼlumotlar berilgan:

Manbalar

Havolalar

uz.wikipedia.org