Mu'mar ibn Rashid

Abu Urva Mu’mar ibn Roshid (uning otasining kunyasi Rashid Abu Amr edi) Al-Azdiy, uning mavlosi al-Basriy (95 — 153 hijriy). Ahli sunna val jamoatga koʻra ulamolardan va hadis roviylaridan biri hisoblanadi. Basra ahlidan boʻlib, u yerda tugʻilib keyinchalik, Yamanga koʻchib oʻtdi va Sanoda yashab, uning ahlidan biriga uylandi va oʻsha yerda vafot etdi.

Imomi Zuhriy uning soʻzlariga juda masalada amal qilgan va undan koʻp hadis eshitgan. Yamanda koʻplab halqalarga taʼlimot va fatvolar bergan va undan sodir boʻlgan koʻplab fatvolardan kishilar kifoyalanishgan. Zamondosh olimlar u kishining ishonchliligi haqida hamfikr boʻlishgan.

U ilm talabida yurgan kezlari Hasan al-Basriyning dafn marosimida qatnashadi oʻsha payt Mu’mar ibn Roshid 14 yoshda boʻlgan,,. Ahmad ibn Hanbal u kishi haqida: „U oʻttiz yoshida Basrani tark etdi“ degan. U Yamanliklar orasida birinchilardan boʻlib hadis tasniflagan kishi hisoblanadi.

Mu’marning xotini Halima raziyallohu anhuning rivoyatiga ko‘ra, u kishi duynodan zohid edi: „ Maʼan ibn Zaida (u Mu’marning xotinining ukasi edi) unga yaxshilik qilish uchun besh yuz dinor yubordi“. Yahyo ibn Mu’in aytdi: „Mu’marning singlisining eri: Maʼan ibn Zaida singlisi Mu’marning ayoliga shaftoli yubordi va Mu’mar uni bilmasdan yeb qoʻydi, bilgach esa oʻrnidan turdi va uni qayt qilib tashladi“.

U Yamanda yigirma yildan ortiq yashab, 58 yoshida vafot etgan, hijriy 152 yoki hijriy 153 yili Ramazon oyida vafot etgani va Al-Voqidiy, Xalifa, Abu Ubayd va boshqalar uni dafn etishgani haqida maʼlumotlar keltirilgan. Ali ibn Al-Madiniy va Ahmad ibn Hanbal Yahyo ibn Moin va Abu Naim kabi olimlar esa u kishini Hijriy 154-yilda vafot etganligini aytishgan.

Olimlar bergan taʼriflar

Ustoz va shogirtlari

Sobit al-Bananiy, Qatoda, Zuhriy, Osim al-Ahval, Ayyub, Al-Jod Abu Usmon, Zayd ibn Aslam, Solih ibn Kayson, Abdulloh ibn Tavus, Jaʼfar ibn Burqon, Al-Hakam ibn rivoyat qilgan. Ibon, Ash'as ibn Abdulloh Al-Hadani , Ismoil ibn Umayya, Tumama ibn Abdulloh ibn Anas, Bahz ibn Hakim, Sammak ibn Al-Fadl va Abdulloh ibn Usmon bin Xosim, Abdulloh bin Umar Al-Amri, Yahyo bin Abu Kasir, Hammam bin Munabbih, Hishom bin Urva , Muhammad bin Al-Mankadr, Amr bin Dinor, Ato Al -Xurosoniy, Abdul Karim Al-Jazariy va boshqalar.

Uning shayxlari Yahyo ibn Abu Kasir, Abu Ishoq Al-Subay, Ayyub va Amr ibn Dinorlar, Said ibn Abu Oruba, Ibon Al-Attor, Ibn Jurayj, Imron al-Qatton, Hishom al-Distaviylar uning shayxlaridir., Salom ibn Abu Muti', Shu’ba va Savriylar uning tengdoshlari : Ibn Uyayna , Ibn Al-Muborak, Abdul-Aʼla ibn Abdul-Aʼlo, Iso ibn Yunus va Mu’tamar ibn Sulaymon . , Yazid ibn Zuray , Abd al-Majid bin Abi Ravad , Abd al-Vahid bin Ziyod, Ibn Aliyah, Abu Sufyon al- Maamariy, Muhammad bin Jaafar Ghandar , Abdur Razzoq, Hishom bin Yusuf, Muhammad bin Tor, Abdulloh bin Moaz, Muhammad bin Kasir al-Sanʼoniy va boshqalar.

Asarlari

Ibn an-Nadim al-Mag‘oziy haqida kitob yozganini eslatib o‘tgan. Fuad Sezgin ushbu kitobni Amerika Qoʻshma Shtatlarida bir tadqiqotchi nashr etganiga ishora qilib, kitobning tuzilishi va uslubini oʻzi aytganidek taʼriflab berdi: „ Mu’mar ibn Rashid oʻz asarlarini zamondoshlari singari vaqt asosida tartibga solmagan. Aksincha, u zamonaviylikka eʼtibor qaratib, ishini ob’ektiv tartibda joylashtirilgan.“. Al- Kattaniy ham oʻzining keng qamrovli sunnat kitobi borligini taʼkidlagan.

Yana qarang

Manbalar

uz.wikipedia.org