Multiolam talqini




Multiolam (MWI) kvant mexanikasining talqini boʻlib, universal toʻlqin funksiyasi ob’ektiv real ekanligini va toʻlqin funksiyasi qulashi yoʻqligini tasdiqlaydi . Bu kvant oʻlchovlarining barcha mumkin boʻlgan natijalari qandaydir „dunyo“ yoki koinotda jismoniy amalga oshirilishini anglatadi. Kopengagen talqini kabi baʼzi boshqa talqinlardan farqli oʻlaroq, multiolamda umuman voqelikning evolyutsiyasi qatʼiy deterministikdir   va mahalliy . Koʻp dunyolar nisbiy holat formulasi yoki Everett talqini deb ham ataladi, birinchi marta 1957 yilda uni fanga kiritgan fizik Xyu Everett nomi bilan atalgan. Bryce DeWitt formulani ommalashtirgan va uni 1970 -yillarda Multiolam deb atagan.
Multiolamda toʻlqin funksiyasi qulashining sub’ektiv koʻrinishi kvant dekogerentsiyasi mexanizmi bilan izohlanadi . Kvant nazariyasini talqin qilishda dekogerentlik yondashuvlari 1970-yillardan beri keng oʻrganilib, ishlab chiqilgan va juda mashhur boʻldi. Multiolam endi boshqa dekogerentlik talqinlari, qulash nazariyalari (shu jumladan Kopengagen talqini) va Bohm mexanikasi kabi yashirin oʻzgaruvchan nazariyalar bilan bir qatorda asosiy talqin hisoblanadi .

Multiolamlarning talqini koinotlarning cheksiz soni borligini anglatadi . Bu fizika va falsafadagi bir qancha koʻp oʻlchovli farazlardan biridir .Multiolam talqini vaqtni koʻp shoxli daraxt sifatida koʻrib chiqadi, bunda barcha mumkin boʻlgan kvant natijalari amalga oshiriladi. Bu oʻlchash muammosini va shuning uchun EPR paradoksi va Shrodinger mushugi kabi kvant nazariyasining baʼzi paradokslarini hal qilish uchun moʻljallangan .chunki kvant hodisasining barcha mumkin boʻlgan natijasi oʻz koinotida mavjud.

Yana qarang




Adabiyotlar




Everett, Xyu (1957).

--Madaminova Zarnigor (munozara) 16:00, 6-Dekabr 2022 (UTC)

uz.wikipedia.org

Uzpedia.uz