Muhammadiya
Muhammadiya ― Indoneziyaning yirik Islomiy nodavlat tashkiloti. 1912-yilda Ahmad Dahlan tomonidan islohotchi ijtimoiy diniy harakat sifatida tashkil etilgan boʻlib, ijtihod — Qur’on va Sunnatning shaxsiy talqinini qoʻllab-quvvatlaydi. Uning asos solinganidan boshlab, "Muhammadiya „dunyoviy va diniy taʼlimni birlashtirib, asosan Indoneziya musulmonlarining harakatini “zamonaviy" jamiyatga aylantirish va indoneziyalik Islomni sinkretik anʼanalardan tozalash maqsadida islohotchi platformani qabul qildi.
Tarix
"Muhammadiya" ning birinchi boʻlimi 1912-yil 18-noyabrda Yogyakarta shahrida Ahmad Dahlan tomonidan tashkil etilgan.Tashkilotni tashkil etishning asosiy sabablari orasida oʻsha davrdagi Islomiy jamiyatning kechikishi va nasroniylik mamlakatining tarqalishi boʻlgan.Misrlik ilohiyot olimi Muhammad Abdo gʻoyalaridan kuchli taʼsirlangan Dahlan islomni modernizatsiya qilish va sinkretik anʼanalardan tozalashni hayotiy muhim vazifalar deb bilgan. Natijada, "Muhammadiya" tauhid, shuningdek, jamiyatda monoteizmni saqlab qolish.
1913-yildan 1918-yilgacha „Muhammadiya“ beshta Islom maktabini yaratdi, 1919-yilda „Hooge School Muhammadiyah“ Islom litseyi ochildi. Taʼlim muassasalarini yaratishda Muhammadiya XX-asrning birinchi yarmida faoliyat koʻrsatgan millatchilik harakati Budi Utomo tomonidan qoʻllab-quvvatlandi, xususan, uning sharofati bilan oʻqituvchilar jalb qilindi. „Muhammadiya“ siyosatdan qochib ketdi. Undan ajralib chiqqan „Naxdatul ulama“ tashkilotidan farqli oʻlaroq, „Muhammadiya“ hech qachon siyosiy partiyani yaratmagan.
1925-yil Daxlan vafotidan ikki yil oʻtib, „Muhammadiy“ aʼzolari toʻrt ming kishini tashkil etib, 55 ta maktab va ikkita shifoxona qurildi. 1938-yilda tashkilot 250 ming aʼzodan iborat boʻlib, 834 masjid, 31 kutubxona, 1774 maktablar va 7630 uyalarni boshqargan.
Hozirgi vaqtda „Muhammadiy“ da 29 million kishi bor, u „Nahdatul ulama“dan keyin Indoneziyaning ikkinchi eng katta diniy tashkilotidir.
Rahbarlar
Manbalar
uz.wikipedia.org