Muhammad Rashid Rido

Muhammad Rashid Rido (1865-yil 23-sentabr, Usmonli Suriya — 1935-yil 22-avgust, Qohira, Misr) — Misr diniy va jamoat arbobi, musulmon islohotchisi. „Musulmon birodarlar“ning mafkuraviy salaflaridan biri. 1898-yildan beri „Al-Manar“ („Mayoq“) jurnali muharriri. Muhammad Rashid Rido shariat pozitsiyalarini jonlantirishni asosiy vazifa deb bilgan va arab davlatlarining yevropalashuvini tanqid qilgan.

Tarjimai holi

Muhammad Rashid Rido 1865-yil 23-sentabrda Tripoli yaqinidagi Qalamun qishlogʻida tugʻilgan. U Muhammad Abduh va Jamoliddin al-Afgʻoniy tarafdoridir. 1898-yilda u „Al-Manar“ ijtimoiy-siyosiy va diniy jurnaliga asos solgan va umrining oxirigacha uning noshiri boʻlgan. 33-yoshida u Misrga koʻchib oʻtdi. 1912-yilda u musulmon targʻibotchilarini tayyorlaydigan targʻibot va ustozlik maktabiga asos soldi. 1919-yilda u imperialistik kuchlarga talablarni ishlab chiqqan Suriya Kongressining raisi edi. 1920-yilda u Misrga qaytib keldi. Muhammad Rashid Rido musulmon mamlakatlariga (Suriya va Falastin) mustaqillik berishga harakat qildi.

Qarashlari

1922-yilda Rashid Rido oʻz asarini nashr etdi, unda u xalifa saylanishi kerak boʻlgan Arab xalifaligini qayta tiklash tarafdori edi. Xalifa davlatni himoya qilish va shariat qonunlarining amal qilishini taʼminlashga majburdir. Xalifalikning monarxiyaga aylanishiga yoʻl qoʻymaslik uchun u xalifani bu lavozimdan chetlatish huquqiga ega boʻlgan maxsus kengash (shoʻro) tuzishni taklif qildi. 1924-yilda Usmonli imperiyasi tugatilgandan soʻng R. Rido tarixda qolgan xalifalikka muqobil boʻlgan „islom davlati“ atamasini kiritdi. Pokistonda islom davlati va musulmon parlamentarizmi gʻoyalari hayotga tatbiq etildi.

Muhammad Rashid Rido Qur’on tafsiri muallifi. Unda u islom dinining asosiy qoidalari ijtimoiy va ilmiy-texnika taraqqiyotiga zid emasligini taʼkidlagan.

Kitoblari

Manbalar

Adabiyotlar

uz.wikipedia.org