Moselle (departament)
Moselle (fransuzcha talaffuzi: [mɔzɛl] ( tinglang)) Fransiyaning sharqida joylashgan Lotaringiyadagi eng gavjum departament boʻlib, departamentning gʻarbiy qismidan oqib oʻtuvchi Reyn daryosining irmogʻi boʻlgan Mozel daryosi nomi bilan atalgan. 2019-yilda uning aholisi 1 046 543 kishi edi. Departament aholisi Mosellanlar nomi bilan tanilgan.
Tarixi
1790-yil 4-martda Moselle Fransiya inqilobi davrida yaratilgan 83 ta boʻlimdan biriga aylandi.
1793-yilda Fransiya Manderen, Momerstroff va Krixingen okrugi anklavlarini, Lyuksemburg gersogligi knyazlarining barcha mulklarini qoʻshib oldi va ularni Mozel departamentiga kiritdi. 1795-yilda de Lixing ham Mozel departamentiga birlashtirildi.
1814-yilgi Parij shartnomasiga koʻra, Napoleon birinchi marta magʻlubiyatga uchragan va taxtdan voz kechganidan soʻng, Fransiya 1792-yildan beri bosib olgan deyarli barcha hududlarini topshirishga majbur boʻldi. Natijada, Fransiya Avstriyaga Toley eksklavini (hozirgi Saarlandda, Germaniyada), shuningdek Sierk-le-Beyn yaqinidagi bir nechta kommunalarni (har ikkala hudud ham Mozel departamentining bir qismi edi) Avstriyaga berdi. Boshqa tomondan, Shartnoma 1793-yildagi fransuz anneksiyasini tasdiqladi va bundan tashqari, Sarren departamentining janubi, shu jumladan Lebax shahri, Saarbryuken shahri va yaqin atrofdagi boy koʻmir havzasi Fransiyaga berildi.
Geografiyasi
Moselle hozirgi Grand Est hududining bir qismi boʻlib, Fransiyaning Merte-et-Moselle va Bas-Rhin departamentlari, shuningdek Germaniya (Saarland va Reynland-Pfalz shtatlari) va shimolda Lyuksemburg bilan oʻralgan. Moselle qismlari Parc naturall régional de Lorrainega tegishli.
Quyidagilar eng muhim daryolardir:
Asosiy shaharlari
Aholi eng koʻp istiqomat qiluvchi kommuna Metz shahridir. 2019-yil holatiga koʻra, 15 000 dan ortiq aholiga ega 8 ta kommuna mavjud.
Demografiyasi
Departament aholisi fransuzcha Mosellanlar deb ataladi.
Siyosati
Departament kengashi prezidenti Patrick Weiten 2011-yilda saylangan.
Galereya
Manbalar
uz.wikipedia.org