Mirabay
Mirabay nomi bilan mashhur boʻlgan va
Sant Meerabai hurmatga sazovor boʻlgan. U 1498-yilda tug'ilgan. 1547-yilda vafot etadi.
Meera 16-asrda yashagan hindu tasavvuf shoiri va Krishnaning dindori edi. U mashhur Bhakti avliyosi, ayniqsa Shimoliy Hindiston hindu an'analarida.
Mirabai Kudki shahrida hozirgi Rajasthanning Pali tumani Rathore Rajput qirollik oilasida tug'ilgan va bolaligini Mertada o'tkazgan. U Bhaktamalda tilga olinadi, bu uning mil.avv.1600-yillarda mashhurligi va Bhakti harakati madaniyatida qadrli shaxs ekanligini tasdiqlaydi.
Mirabay afsonalarda uning ijtimoiy va oilaviy anjumanlarga qo'rqmasligi, Krishnaga bo'lgan sadoqati, Krishnaga o'z eridek ko'rar edi va diniy sadoqati uchun qaynona-qaynota tomonidan zilm ko'rganligi haqida so'z boradi. U ko'plab xalq ertaklari va xagiografik afsonalarning mavzusi ular bir-biriga mos kelmaydigan yoki tafsilotlari jihatidan juda farq qiladi.
Biografiya
Mirabay haqida haqiqiy ma'lumotlar yo'q va olimlar Meeraning tarjimai holini uning sanasi va boshqa lahzalari eslatib o'tilgan 2-darajali adabiyotlardan aniqlashga harakat qilishdi. Meera 1516-yilda Mevarning valiahd shahzodasi Bxoj Rajga istamagan holda turmushga chiqdi Uning turmush o'rtog'i 1518-yilda Dehli sultonligi bilan davom etayotgan urushlardan birida yaralangan va 1521-yilda jangovar jarohatlardan vafot etgan. Uning otasi ham, qaynotasi ham ( Rana Sanga ) birinchi Mug‘al imperatori Boburga qarshi Xanva jangida mag‘lubiyatga uchraganidan bir necha kun o‘tib vafot etgan.
She'riyat
Meera Bayning ko'plab kompozitsiyalari bugungi kunda Hindistonda, asosiy bag'ishlangan qo'shiqlar ( bhajanlar ) sifatida kuylashda davom etmoqda, garchi ularning deyarli barchasi falsafiy ma'noga ega edi. Uning eng mashhur kompozitsiyalaridan biri " Paayoji maine Naam Ratan dhan paayo " bo'lib qolmoqda. Mirabayraning she'rlari Rajasthan tilida lirik padalar (metrik misralar) dir. Minglab oyatlar unga tegishli bo'lsa-da, olimlar ularning qanchasini Meeraning o'zi yozganligi haqida turlicha fikrda. Uning she'riyatining o'z davridan saqlanib qolgan qo'lyozmalari yo'q va unga ikkita she'r yozilgan eng qadimgi yozuvlar 18-asr boshlarida, u Dvarka ibodatxonasidagi Dvarkadxish haykaliga botganidan keyin 150 yildan ko'proq vaqt o'tgach.
Mirabay kompozitsiyalari
Yana qarang
Adabiyotlar
Havolalar
uz.wikipedia.org