Mintimer Sharipovich Shaymiyev
Mintimer Sharipovich Shaymiyev (tatarcha: Минтимер Шәрип улы Шәймиев; ruscha: Минтиме́р Шари́пович Шайми́ев; 1937-yil 20-yanvarda tugʻilgan) — rossiyalik sobiq siyosatchi, 1991—2010-yillarda Rossiya tarkibidagi Tatariston respublikasi prezidenti lavozimida ishlagan. 1996, 2001 va 2005-yillarda prezident etib qayta saylangan.
Biografiya
Shaymiyev Tatar ASSRning Aktanishskiy tumanidagi Anyakovo qishlogʻida tugʻilgan. 1959-yilda Qozon qishloq xoʻjaligi institutini tamomlagan, qishloq xoʻjaligi muhandisi boʻlib ishlagan. 1963-yilda u Kommunistik partiyaga qoʻshildi. 1967-yilda Tatariston viloyat partiya tashkilotida instruktor va qishloq xoʻjaligi boʻlimi boshligʻining oʻrinbosari lavozimlarida faoliyat koʻrsatgan. 1969-yilda Shaymiyev oʻz respublikasining melioratsiya va suv xoʻjaligi vaziri etib tayinlandi. 1983-yilda Tatar Vazirlar Kengashi raisining birinchi oʻrinbosari boʻldi. 1989-yil sentabr oyida Shaymiyev Tatariston Kommunistik partiyasi tashkilotining birinchi kotibi boʻldi. O'sha yili u Xalq deputatlari qurultoyiga saylandi. 1990-yil aprel oyida Tatariston Oliy Kengashining spikeri etib saylandi. 1990-yil 31-avgustda Oliy Kengash Tatariston suverenitetini e'lon qildi.
Tatariston prezidenti
1991-yil 12-iyunda Shaymiyev Tatar Sovet Sotsialistik Respublikasi Prezidenti etib saylandi va 1991-yil avgust oyida Moskvada davlat toʻntarishiga urinish paytida Prezident sifatida Favqulodda Holat Davlat qoʻmitasi pozitsiyasini qoʻllab-quvvatlovchi deklaratsiyani e'lon qildi. 1992-yil mart oyida u Tatariston suvereniteti boʻyicha referendum oʻtkazdi, unda saylovchilarning 62 foizi suverenitetni yoqlab ovoz berdi. O'sha yili uning mamlakatdan tashqaridagi birinchi davlat tashrifi Qozogʻistonga boʻlib, u yerda Prezident Nursulton Nazarboyev tomonidan sharaf bilan qabul qilindi.
Prezident Dmitriy Medvedevning chaqirigʻiga koʻra, rahbariyatning yangi avlodiga yoʻl ochmoqchi ekanligini aytgan Shaymiyev 2010-yil yanvarida Medvedevga Tatariston prezidenti lavozimiga yana bir muddatga nomzod boʻlishni istamasligini ma'lum qildi. Uning soʻzlariga koʻra, Tatariston bosh vaziri Rustam Minnixanov uning vorisi boʻlgan. Shundan soʻng Medvedev 2010-yil 27-yanvarda Shaymiyevning oʻrniga Minnixanovni nomzod qilib koʻrsatdi.
Boshqa tashabbuslar
2001-yilda u Moskva meri Yuriy Lujkov bilan birgalikda “Yagona Rossiya” partiyasiga asos solgan. U iste'foga chiqqanidan koʻp oʻtmay Tatariston Respublikasi Davlat maslahatchisi boʻldi. Shuningdek, “Yanarish” jamgʻarmasi raisi sifatida ham faoliyat koʻrsatmoqda.
Mukofotlar
Manbalar
uz.wikipedia.org