Metida

Metida , shuningdek, Metis (qadimgi yunoncha: Μῆτις — fikr, donolik) — qadimgi yunon mifologiyasida maʼbuda — donolik timsoli, titanida (okeanida), Okean va Tetisning qizi (Hesiod, Teogoniya), Zevsning birinchi xotini (oʻsha yerda). Metida orfik teogoniyada ham ishtirok etadi. (Akusilayda u Ereb va Nyuktaning qizi.)

Kritdagi Kronosdan yashiringan Zevsning xolasi (yoki amakivachchasi) va tarbiyachisi. Metida oʻzining shogirdi Zevsga boʻlgan qizgʻin maylidan qochish uchun turli qiyofalarga kirdi, lekin Zevs qatʼiyat koʻrsatib, u bilan birga boʻldi.

U Zevsga Kronos yutib yuborgan Zevsning aka va opalarini qornidan chiqarishga yordam berdi; sehrli iksir tayyorladi, ichganidan soʻng Kronos ularni qayt qilib tashladi. Afsonaning keyingi talqinida Metidaning oʻgʻli Laas deb ataladi.

Uran va Geya (yoki Moyra yoki hatto Metidaning oʻzi) Zevsga Metida undan oʻzib ketadigan oʻgʻil tugʻishini bashorat qilgan. U homilador boʻlganida, Zevs uni erkalatib uxlatib qoʻydi va uni yutib yubordi. Shundan soʻng, birmuncha vaqt oʻtgach, uning boshidan bir qiz — otasi va onasining donoligini birlashtirgan Afina tugʻildi. Shunday qilib, u oʻgʻil tugʻmaslikka muvaffaq boʻldi. Oʻshandan beri, Zevsning ichida boʻlgan Metida uning maslahatchisi boʻlib, unga yaxshilik va yomonlikni bildirib turadi: „nima yomonu, nima yaxshi“ (Teogoniy, 900).

Prof. V. G. Boruxovichda Metida obrazi inson ongining timsollaridan biridir.

Yana qarang

1848-yilda kashf etilgan asteroid (9) Metida va 1979-yilda kashf etilgan Yupiterning sunʼiy yoʻldoshi maʼbuda Metida sharafiga nomlangan.

Manbalar

Adabiyotlar

uz.wikipedia.org