Maryam Zandi
Maryam Zandi (1946-yilda Eronning Gorgan shahrida tugʻilgan) — eronlik hujjatli fotograf va muallif. U Eron inqilobi davridagi suratlari bilan tanilgan.
Biografiya
U maktab yillarini Gorgan shahrida oʻtkazgan va keyin Tehron universitetining huquq va siyosiy fanlar fakultetini tamomlagan. 1970-yilda fotografiya faoliyatini boshlagan u Sanʼat va madaniyat vazirligining milliy foto tanlovining birinchi mukofoti bilan taqdirlangan. 1972-yilda u Eron milliy teleradiosida fotograf sifatida ishga kirdi, keyinroq „Tamasha“ jurnalining dastlabki nashrlari bilan Eron televideniyesi va „Tamasha“ jurnalining jamoatchilik bilan aloqalar boʻyicha fotografi boʻldi.
Maryam Zandi keyingi oʻn ikki yil davomida Milliy televidenieda qoldi. Bu vaqt ichida u 1979-yildagi inqilob va boshqa koʻplab fotografik tajribalarni suratga olishni boshladi. Uning birinchi muhim fotografiya loyihasi („Chehreh-ha: Portretlar“) inqilobdan keyin (1981) yaratilgan boʻlib, Eron-Iroq urushi va Fransiyaga safari (1986-1989) boshlanishiga qadar tugallanmagan.
Biroq, uning birinchi fotografiya kitobi („Turkman va Sahro“: Turkman va choʻl) 1982-yilda nashr etilgan. Bu Eron turkmanlari tasvirlangan birinchi toʻplam, shuningdek, fotosuratlar yordamida eron etnik guruhlaridan birini oʻrganish va tadqiq etishni maqsad qilgan birinchi toʻplamdir. Uning universitetdagi dissertatsiyasi ham Eron turkmanlari haqidagi sotsiologik tadqiqotdir.
1989-yilda Eronga qaytib kelgandan soʻng, tugallanmagan loyiha („Chehreh-ha“: Portretlar) ustida ishlash qayta boshlanadi. Bu ish hanuz davom etmoqda va 26 yildan soʻng adabiyot, tasviriy sanʼat, kino, teatr, arxitektura, musiqa va siyosat sohalaridagi mashhur va nufuzli zamonaviy Eron elitalarining (shuningdek, baʼzi eronlik boʻlmaganlarning) noyob keng foto arxivi shakllantirildi. Maryam Zandi hozirgacha oʻndan ortiq fotografiya kitoblarini nashr etgan.
Uning soʻnggi nashri — 1979-yildagi Eron inqilobi davrida sodir boʻlgan voqealar toʻplami boʻlgan " 1979-inqilobi " fotografiya kitobidir.
2000-yildan beri Maryam Zandining suratlari „Ibrohim Hagigi“ (grafik dizayner) bilan hamkorlikda 80 dan ortiq turli xil badiiy kalendarlarni ishlab chiqdi va nashr etdi. Ushbu kalendarlarning aksariyati Eron bilan bogʻliq turli xil fotosuratlarni oʻz ichiga olgan birinchi turdagi taqvimdir. Maryam Zandi ushbu kalendarlarni nashr etish orqali Eron xalqining tasvir madaniyati va fotografik didini yaxshilash yoʻlida ulkan taʼsirli qadam qoʻydi.
2005-yilda Maryam Zandi boshqa oʻn ikki mashhur va nufuzli eronlik fotosuratchilar bilan birga „Eron Fotograflar Jamiyati“ tomonidan „Eron Milliy Fotosuratchilar Jamiyati (NIPS)“ni tashkil etish uchun tanlangan. 2009-yilda direktorlar kengashining birinchi yigʻilishida Maryam Zandi eng yuqori ovozni qoʻlga kiritib, boshqaruv kengashining birinchi raisi etib saylandi. U 2013-yilda „Eron Milliy Fotosuratchilar Jamiyati (NIPS)“dan isteʼfoga chiqdi.
2010-yilda u prezident tomonidan „birinchi darajali sanʼat medali“ni olishga taklif qilingan, biroq u oʻsha paytda Eronda fotograflarning erkinligi va professional qadr-qimmatining yoʻqligiga norozilik sifatida medalni berishdan bosh tortgan. Oʻsha yili u Eron fotosuratchilari huquqlarini qoʻllab-quvvatlagani uchun „Ijtimoiy hujjatli fotosuratlar festivali“ da yilning eng nufuzli fotografi sifatida mustaqil mukofotga sazovor boʻldi („Sheed Award“). 2014-yilda u " 1979-yilgi inqilob " kitobini nashr etgani uchun yana oʻsha sovrinni qoʻlga kiritdi.
Maryam Zandi shisha buyumlarini loyihalash va yasashda ham faol ishtirok etgan. U shisha sanʼati tasvirlangan uchta koʻrgazma oʻtkazdi. Oʻtgan 40 yil ichida Maryam Zandi mamlakatning eng faol, harakatchan va taʼsirli fotosuratchilaridan biri boʻlgan.
Nashrlari
Shaxsiy koʻrgazmalari
Manbalar
Havolalar
uz.wikipedia.org