Marrakesh muzeyi
Marrakesh muzeyi (arabcha: متحف مراكش) — Marokashdagi Marrakech shahrining eski markazida joylashgan tarixiy saroy va muzey. Oʻzining diqqatga sazovor arxitekturasidan tashqari, muzey, turli xil tarixiy sanʼat obyektlari, shuningdek, mahalliy hamda zamonaviy sanʼat asarlari kabi toʻplamlari bilan mashhur.
Tarixi
Muzey Dar Mnebhi (arabcha: دار منبهي) saroyida joylashgan bolib, XX-asr boshlarida Mehdi al-Mnebhi tomonidan qurilgan. Al-Mnebhi Mnabha qabilasidan boʻlgan va 1900-yildan 1908-yilgacha Sulton Moulay Abd al-Aziz davrida harbiy vazir boʻlib, Sultonning sevimli vaziri oʻrnini egallagan. Al-Mnebhaning Fesdagi Mnebha saroyi kabi boshqa inshootlari ham boʻlgan. Uning Marrakeshdagi saroyi keyinchalik, Fransiya nazoratidagi janubiy Marokkoning avtokratik hukmdori Pasha Tami El-Glaui oilasi tomonidan egallab olingan. Bu vaqt ichida al-Mnebhi Marokashdan tashqarida edi va Londonda elchi boʻlib ishlagan. 1956-yilda Marokash mustaqilligi tiklangach, saroy davlat mulkiga oʻtgan, 1965-yilda esa qizlar maktabiga aylantirilgan. Bir muncha vaqt qarovsiz qolgandan soʻng, saroy Umar Benjelloun fondi tomonidan keng qamrovli taʼmirlandi va 1997 yilda muzeyga aylantirildi.
Arxitektura
Saroy XIX-asr oxiri va XX-asr boshlarida Marokash arxitekturasi namunasi boʻlib, oʻsha davrda badavlat elita tomonidan qurilgan koʻplab saroylardan biri edi. Saroy katta markaziy hovlidan iborat boʻlib, u dastlab daraxtlar ekilgan ochiq bogʻ boʻlgan, ammo bugungi kunda toʻliq asfaltlangan va ustki qismi tom bilan qoplangan. Hovli markazida bir nechta favvoralar joylashgan, ularning yon tomonida yopiq galereyalar va devor favvoralari mavjud. Ular rangli zellige koshinlari hamda boʻyalgan va oʻyilgan sadr yogʻochlari bilan bezatilgan. Qolaversa, hovlining oʻrtasiga dekorativ geometrik va arab naqshlari bilan bezatilgan mis parchalaridan iborat ulkan qandil oʻrnatilgan. Turli xonalar ichki hovlidan ajralib turadi, jumladan, baʼzi xonalar yogʻoch va shlyapa bilan yanada hashamatli bezatilgan. Saroy tomida menzeh (pavilon) li ayvonlar boʻlib, u yerdan shaharni koʻrish mumkin boʻlgan. Bundan tashqari, saroyda katta saroylarga xos boʻlgan koʻplab xonalar, masalan, oshxona va hamam (hammom) boʻlgan, ular bir-biridan oʻziga xos gumbazli va joylar bilan ajralib turgan.
Muzey kolleksiyasi
Marrakesh muzeyida qurollar, gilamlar, kiyim-kechaklar, Fez kulolchilik buyumlari, berber zargarlik buyumlari, kabi Marokashning turli mintaqalaridan anʼanaviy sanʼat buyumlarining boy toʻplami mavjud. Muzeyda zamonaviy sanʼat koʻrgazmalari, shuningdek, oshxona va hammom mavzusidagi boshqa tadbirlar oʻtkaziladi. Baʼzan muzey binosida teatrlashtirilgan tomoshalar va konsertlar beriladi.
Manbalar
uz.wikipedia.org