Mansaf
Mansaf (arabcha: منسف) quritilgan yogurt sousida pishirilgan qoʻy goʻshtili va guruch yoki bulgʻor bilan taqdim qilinadigan anʼanaviy Iordaniya taomidir.
Bu butun Livanda isteʼmol qilinadigan mashhur taomdir. U Iordaniyaning milliy taomi hisoblanib, Quvayt, Saudiya Arabistoni va Suriyada ham uchratish mumkin. Taomning nomi „katta tovoq“ yoki „katta idish“ atamasidan kelib chiqqan boʻlib, 1940-1980-yillar orasida juda rivojlangan. Retseptida ham, tayyorlash jarayonida ham oʻzgarishlar boʻlgan.
Tayyorlanishi
Jamid
Jamid — qoʻy yoki echki sutini qaynatish orqali tayyorlanadigan qattiq quruq yogurt boʻlib, uni quritib, achitish uchun qoldiriladi. Bir necha kun davomida yogurtni yanada quyuqlashtirish uchun har kuni tuz qoʻshiladi, keyin u juda zich boʻlib, dumaloq toʻplar shakliga keltiriladi. Iordaniyadagi Al-Karak shahri eng yuqori sifatli jamid ishlab chiqarish bilan mashhurdir.
Pishirilishi
Jamiyd bulyon tayyorlanib, unda qoʻzichoq boʻlaklari pishiriladi. Taom guruch va goʻsht bilan qoplangan yassi non qatlami bilan katta laganda taqdim qilinadi. Soʻng bodom va qaragʻay yongʻoqlari bilan bezatilib, idishning ustiga qaymoqli murabbo sousi quyiladi.
Anʼanalari
Mansaf taomi anʼanaviy Iordaniya madaniyati bilan aloqador boʻlib, agro-pastoral turmush tarziga asoslangan. Mansaf toʻy, tugʻilish va bitiruv kabi maxsus marosimlarda yoki mehmon kutish uchun, shuningdek, Ramazon hayiti, Qurbon hayiti, Rojdestvo, Pasxa va Iordaniya Mustaqillik kuni kabi yirik bayramlarda tayyorlanadi. U anʼanaviy ravishda badaviylar va qishloq uslubidagi katta laganda birgalikda isteʼmol qilinadi. Mansaf Iordaniyadagi qabilaviy nizolarni Atva (sulh) va Jaʼha (tinchlik oʻrnatish jarayoni) deb nomlashda katta rol oʻynaydi. Bir-biriga qarama-qarshi bo‘lgan qabila boshliqlarining bir-birlariga tashrif buyurishi va mezbonning umumiy mansaf uchun qo‘y yoki echki so‘yishi, yarashuv belgisi sifatida qabul qilinganda, nizo tugaganidan darak beradi, deb hisoblanadi.
Mansaf dastlab badaviylar orasida mashhur boʻlganligi sababli, ular taom tayyorlashda qoʻllagan anʼanalarning aksariyati bugungi kungacha ham saqlanib qolgan. Mansaf solingan patnis stol ustiga qo‘yilib, odamlar tik turgan holda atrofiga yig‘iladi. Mansafni chap qoʻli orqada turgan holda, oʻng qoʻl bilan yeyish kerak. Qoʻl guruch toʻp holatiga keltirish uchun ishlatiladi, soʻng 3 ta barmoq yordamida toʻpcha ogʻizga solinadi. Ushbu anʼanalarning koʻpchiligi hali ham qoʻllaniladi; ammo uni qoshiq va likopchalar bilan ham yeyish mumkin.
Manbalar
Qoʻshimcha manbalar
uz.wikipedia.org