Malayziya — Eron munosabatlari
Eron — Malayziya munosabatlari Eron va Malayziya oʻrtasidagi hozirgi va tarixiy munosabatlarga ishora qiladi. Eronning Kuala-Lumpurda elchixonasi va Malayziyaning Tehronda elchixonasi bor. Har ikki davlat Islom hamkorlik tashkiloti (IHT) va Qo‘shilmaslik harakati (QHM) aʼzolari bo‘lib, siyosiy aloqalarni rivojlantirish uchun ushbu forumlar va ikki tomonlama munosabatlardan foydalanganlar.
Tarixi
Ikki davlat oʻrtasidagi aloqalar Malayya mustaqillikka erishganidan beri mavjud. Malay yarim orolidagi fors taʼsiri ancha uzoq davom etgan boʻlsa-da, izlari bir necha asrlar oldin kashf etilgan, chunki ular bir vaqtlar Lembah Bujang va Malakkada malay tilidagi fors adabiyotini yaratib, savdo-sotiq bilan shugʻullanganlar.
Iqtisodiy munosabatlar
Ikkala davlat ham bir qancha yirik sanoat loyihalarida hamkorlik qilgan, ularning aksariyati energetika sohasiga toʻgʻri keladi. 2007-yil oktabr boshida Eron va Malayziya Suriyada Venesuela bilan neftni qayta ishlash zavodi bo‘yicha keng ko‘lamli ko‘p tomonlama bitim tuzish ustida ishladi. 2007-yilning dekabrida ikkala mamlakat Eronning dengizdagi gaz konlari hududlarini oʻzlashtirish boʻyicha 6 milliard AQSh dollari miqdoridagi shartnoma imzoladilar.
2017-yil yanvar oyida ikki davlat erkin savdo kelishuviga erishdi. Fevral oyida Eron milliy neft kompaniyasi (NIOC) va Malayziyaning Bukhary International Ventures (BIV) oʻrtasida gaz konlarini oʻrganish boʻyicha oʻzaro kelishuv memorandumi imzolangan. Ikkala davlat ham bank operatsiyalarini birlashtirgan va oʻzaro savdoda Xitoy yuan va yapon iyenasi bilan birga mahalliy valyutalardan foydalanishga kelishib olgan. 2015-yil holatiga koʻra, Malayziyada 5000 ga yaqin eronlik talaba bor, Eronda esa atigi 15 nafar malayziyalik talaba tahsil oladi.
Siyosiy munosabatlar
Ushbu tarixiy aloqalarga qaramasdan, ikki davlat oʻrtasidagi siyosiy munosabatlar soʻnggi paytlarda Eronning shia oqimi asosan salafiy — sunniy Malayziya eʼtiqod qilishiga daʼvogarlik qilganligi sababli taranglashgan.
Manbalar
uz.wikipedia.org