Lobelia erinus
Lobelia erinus (
qirrali lobeliya ,
bogʻ lobeliyasi yoki
lobeliya ) — Afrikaning janubida oʻsuvchi Campanulaceae oilasiga mansub gulli oʻsimlik turi.
Tavsif
Bu balandligi 8-15 sm gacha oʻsadigan oʻsimlik. Bazal barglari oval, uzunligi 10 mm va kengligi 4-8 mm, cheti tishli. Poyasida balandroq barglari ingichka, baʼzan esa tishsiz.
Gullari yovvoyi oʻsimliklarda koʻkdan binafsha ranggacha boʻlib, gullari 8-20 mm besh boʻlakli. Gullari roʻvak toʻgullarda ochiladi. Gullari ikki jinsli uzunligi 1 santimetrgacha boʻlgan zigomorf. Beshta sepals birlashtirilgan. Gultojning rangi oq, koʻk, binafsha, pushti yoki qizil rangga qarab oʻzgaradi va markaz sariq yoki oq rangga ega. Beshta stamens uzunligi 3 dan 7 millimetrgacha.
Meva 5-8 mm gacha boʻlgan koʻplab mayda urugʻlarni oʻz ichiga olgan koʻsakdir.
Diapazon
Tarqaish maydoni Afrikaning janubidan boshlanib, Malavi, Mozambik, Zambiya va Zimbabvedan janubga Botsvana, Namibiya, Esvatini, Lesoto va Janubiy Afrika provinsiyalarigacha choʻzilgan.
Oʻstirish va foydalanish
Lobelia erinus — bogʻlarda oʻstirish uchun juda mashhur oʻsimlik. Moʻtadil zonalarda u yarim chidamli bir yillik oʻsimlik sifatida oʻstiriladi. Bahorda issiqxonaga shisha ostiga ekiladi, soʻngra barcha sovuq xavfi oʻtib ketganda keyin yerga koʻchirilgan. Oʻsimlik koʻchatlarini may yoki iyun oylarida sotib olish mumkin.
Turlari
Oq, pushti, toʻq qizil („qizil“), ochdan toʻq koʻkgacha binafsha rang, koʻpincha oq dogʻli gul ranglarining koʻplab navlari tanlab olingan. Eng yaxshi maʼlum boʻlgan navlarga „Blue Moon“, „Gracilis“, „Crystal Palace“, „Sapphire“, „Rosamund“ va „Riviera Rose“ kiradi.
Buyuk Britaniyada quyidagi navlar Qirollik bogʻdorchilik jamiyatining Bogʻdagi xizmatlari uchun mukofotiga sazovor boʻlgan:
Cambridge Blue
Cascade Series
Colour Cascade
Crystal Palace
Mrs Clibran
Purple Star
Regatta Midnight Blue
Regatta Sky Blue
String of Pearl’s
Watterfall Blue
Galereya
Manbalar
uz.wikipedia.org